Зонд «Мэсенджэр» знайшоў лёд на Меркурыі

Інструменты амерыканскага зонда «Мэсенджэр» пацвердзілі існаванне адкрытых участкаў лёду на дне глыбокіх кратэраў на паўночным полюсе Меркурыя.

Пра гэта заяўляюць навукоўцы ў трох артыкулах, апублікаваных у часопісе Science, піша РІА «Новости».

Лічыцца, што глыбокія кратэры на палюсах Меркурыя могуць змяшчаць у сабе невялікія паклады вадзянога лёду. На карысць такой здагадкі кажа тое, што зонд LRO змог выявіць лёд у прыпалярных раёнах Месяца. Адной з мэтаў зонда «Мэсенджэр», адпраўленага да першай планеты Сонечнай сістэмы ў 2004 годзе, стала праверка гэтай гіпотэзы.

Тры групы астраномаў пад кіраўніцтвам Грэгары Ноймана (Gregory Neumann) з Цэнтра касмічных палётаў імя Годарда (ЗША), Дэйвіда Лоўрэнса (David Lawrence) з універсітэта Джона Гопкінса ў Лорелы (ЗША) і Дэйвіда Пэйджа (David Paige) з універсітэта штата Каліфорнія ў Лос- Анджэлесе (ЗША) даказалі праўдзівасць гэтай гіпотэзы на практыцы, вывучыўшы дадзеныя, сабраныя «Мэсенджэрам» за час яго працы на арбіце.

Зонд-лёдашукальнік

Нойман і яго калегі прааналізавалі альбеда - адлюстравальную здольнасць кратэраў на паўночным полюсе Меркурыя пры дапамозе лазернага альтыметра MLA на борце меркурыанскага зонда.

Як тлумачаць навукоўцы, усе «касмічныя» мінералы, у тым ліку і вадзяны лёд, валодаюць унікальным альбеда. Гэта дазваляе ацаніць прыкладны хімічны склад паверхні нябесных цел, і высветліць, ці прысутнічае вада на іх паверхні. Навукоўцы скарысталіся прыборам MLA для вылічэння адбівальнай здольнасці больш чым 2 мільёнаў кропак паверхні ў прыпалярных рэгіёнах каля паўночнага полюса Меркурыя.

Гэтыя дадзеныя былі выкарыстаныя для складання карты альбеда, некалькі незвычайна светлых участкаў на якой адразу прыцягнулі ўвагу планетолагаў. Большая частка з іх знаходзілася ў двух «рускіх» кратэрах - Кандзінскага і Пракоф'ева. Па словах даследнікаў, іх альбеда вельмі падобна на адлюстравальную здольнасць тоўстай скарынкі з лёду, схаванай пад тонкім пластом пылу ці арганікі.

Існаванне лёду ў гэтай частцы Меркурыя магчыма з пункту гледжання тэорыі - у гэтыя кратэры досыць рэдка зазірае Сонца, што дазволіць лёду «выжываць» на планеце, гэтак блізка размешчанай да свяціла. Даследнікі лічаць, што пылавая абалонка вакол лёду гуляе ролю своеасаблівага «тэрмаса», які не дае лёду прагрэцца і растаць.

Мастак і кампазітар

Група астраномаў пад кіраўніцтвам Лоўрэнса пацвердзіла высновы сваіх таварышаў, вывучыўшы дадзеныя, атрыманыя нейтронным спектраметрам «Месенджэра». Лоўрэнс і яго калегі «прасвяцілі» кратэры Кандзінскага і Пракоф'ева пры дапамозе гэтай прылады і высветлілі, што дно кожнага з іх складаецца з двух пластоў.

На паверхні кратэраў знаходзіцца тонкая скарыначка, глыбінёй у 15-20 сантыметраў, складзеная з сумесі меркурыянскага грунта і складаных арганічных малекул. Доля вады ў іх дастаткова нізкая - не вышэй за 25%. Другі пласт, таўшчыня якога перавышае пранікальную здольнасць спектраметра, практычна цалкам складаецца з вады.

Паводле разлікаў даследчыкаў, кратэры Меркурыя могуць утрымліваць у сабе ад 20 мільярдаў да 2 трыльёнаў тон вады. Як лічаць навукоўцы, падобны аб'ём лёду мог быць дастаўлены на Меркурый каметамі і метэарытамі ў ранніх эпохах жыцця Сонечнай сістэмы.

У сваю чаргу, Пэйдж і яго калегі пацвердзілі высновы першых двух навуковых калектываў, вымераўшы тэмпературу ў прыпалярных рэгіёнах Меркурыя.

Па іх разліках, сярэднегадавая тэмпература ў некаторых частках паўночнага полюса Меркурыя, у тым ліку ў кратэрах Кандзінскага і Пракоф'ева, складае каля 100 градусаў Кельвіна (-173 градуса Цэльсія). Гэтага больш чым дастаткова для практычна бясконцага існавання пакладаў лёду, пахаваных пад дзесяцісантыметровым пластом пылу.

Такім чынам, навукоўцам атрымалася даказаць, што на Меркурыі існуюць шырокія паклады вады, схаваныя пад адносна тонкай скарынкай з пылу. Дадзеныя, атрыманыя аўтарамі гэтага адкрыцця, дапамогуць астраномам лепш знаходзіць запасы вады і на іншых беспаветраных нябесных целах. Бліжэйшай мэтай для такіх даследаванняў можа служыць астэроід Цэрэра, з якім зблізіцца зонд Dawn у лютым 2015 года.