28 сакавiка 2024, Чацвер, 19:13
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

«Независимая газета»: Нацыяналізацыя - следства страхаў Лукашэнкі

10
«Независимая газета»: Нацыяналізацыя - следства страхаў Лукашэнкі

Беларусь збіраецца вярнуць інстытут «залатой акцыі».

У праектах дакументаў гэта называецца інстытутам упаўнаважаных прадстаўнікоў. Сенсацыяй стала тое, што гаворка ідзе аб акцыянерных таварыствах, у якіх у дадзены момант долі дзяржавы няма наогул, піша расейская «Независимая газета». Мэта новаўвядзення - «абараніць правы мінарытарных акцыянераў».

Мясцовыя СМІ са спасылкай на прэс-службу Дзяржаўнага камітэта па маёмасці распаўсюдзілі інфармацыю аб тым, што спецыялісты ведамства падрыхтавалі праект указа прэзідэнта аб ўладальніцкім наглядзе ў акцыянерных таварыствах, створаных у працэсе прыватызацыі. Дакумент прадугледжвае, што дзяржава можа прызначыць свайго ўпаўнаважанага прадстаўніка ў любое акцыянернае таварыства, створанае ў выніку прыватызацыі прадпрыемства, якое некалі належала дзяржаве. Мэта новаўвядзення - абараніць «правы мінарытарных акцыянераў, нашых грамадзян», растлумачылі ў Дзяржкамітэце па маёмасці. У сапраўдны момант падрыхтаваны праект дакумента разглядае ўрад.

Абмяркоўваючы новую ініцыятыву ўлады, эксперты канстатуюць канчатковае вяртанне Беларусі на некалькі гадоў назад, да поўнага дыктату ў эканоміцы. Справа ў тым, што поўны кантроль над дзейнасцю некалі прыватызаваных прадпрыемстваў існаваў у краіне на працягу 11 гадоў і быў адменены ў 2008 годзе на хвалі ліберальных рэформаў, якія павінны былі прыцягнуць у краіну замежных інвестараў і палепшыць адносіны Беларусі з міжнароднымі арганізацыямі.

Нагадаем, што прычынай змены палітыкі афіцыйнага Менска стаў канфлікт з Расеяй, якая абмежавала энергетычныя датацыі Беларусі і прымусіла Лукашэнку шукаць падтрымку на Захадзе. Што датычыцца інстытута «залатой акцыі», то яго наяўнасць дазваляла дзяржаве не проста ўмешвацца ў гаспадарчую дзейнасць прадпрыемстваў, створаных у працэсе прыватызацыі, але і накладваць вета на рашэнні, што прымаюцца. Усе гады існавання інстытут «залатой акцыі» быў галоўным адпалохваючым фактарам для прыходу інвестараў і прыватызацыі дзяржуласнасці. Яе адмена ў свой час стала кропкай адліку для больш цеснага супрацоўніцтва з МВФ, якое вылілася ў атрыманне крэдытнай падтрымкі. Беларускі эканаміст Леанід Заіка назваў тады рашэнне аб адмене «залатой акцыі» «маленькай усмешкай Еўропе».

Пакуль рашэнне не прынятае і ёсць верагоднасць, што яно не будзе падтрымана альбо на ўзроўні ўрада, альбо прэзідэнта, кажуць эксперты ў кулуарах улады. Не так даўно перакананага камуніста Сяргея Ткачова на пасадзе памочніка прэзідэнта па эканамічных пытаннях змяніў экс-кіраўнік Нацбанка Пётр Пракаповіч, які лічыцца прыхільнікам рынкавых механізмаў. Лукашэнка заўсёды лічыўся з яго меркаваннем, таму ў сілах Пракаповіча перашкодзіць прыняццю адыёзнага рашэння. У той жа час, калі інстытут упаўнаважаных усё ж будзе ўведзены, гэта значыць, што Беларусь канчаткова вырашыла больш не ўсміхацца Еўропе і ў сваёй палітыцы гатовая арыентавацца толькі на Расею.

Што тычыцца прытоку замежных інвестыцый у беларускую эканоміку, то ён такі нязначны, што «залатая акцыя» сітуацыю не пагоршыць - яна проста зачыніць перспектывы яе паляпшэння. «Увядзенне ўпаўнаважаных прадстаўнікоў дзяржавы ў акцыянерных таварыствах - толькі ўзаконьванне той практыкі, якая ўжо даўно ўжываецца», - нагадвае беларускі эканаміст, экс-кіраўнік Нацбанка Станіслаў Багданкевіч. На думку эксперта, заканадаўчае замацаванне гэтай негатыўнай практыкі «паглыбіць неэфектыўнасць эканомікі» і ўзмоцніць адставанне Беларусі ад краін Мытнага саюза.

Крыніцы ў органах дзяржкіравання Беларусі сцвярджаюць, што ў асяроддзі беларускага дырэктарата і наменклатуры ў апошні час спее незадаволенасць умяшаннем дзяржавы ў гаспадарчае жыццё прадпрыемстваў. З ім можна было змірыцца і даваць нейкія вынікі, пакуль ішло рэгулярнае і багатае фінансаванне з дзяржбюджэту. Аднак сітуацыя мяняецца, неэфектыўнасць эканомікі ўсё мацней дае аб сабе ведаць, Расея, як паказваюць цяжкія перамовы па аб'ёмах пастаўкі нафты, больш не мае намеру вяртацца да ранейшых аб'ёмаў падтрымкі Беларусі. Урад і кіраўнік перыядычна папярэджваюць рэальны сектар, што на бюджэт разлічваць не варта, а трэба выплываць самім. Пры гэтым дзяржава не размыкае моцныя абдымкі і працягвае дыктаваць, як і што вырабляць, куды і па якім кошце прадаваць.

Пра тое, што такую практыку пара адмяняць, пагаворваюць не толькі дырэктары прадпрыемстваў, але і многія ўрадавыя чыноўнікі. Аднак, як сцвярджаюць эксперты, на шляху рэформаў моцна стаяць страхі Лукашэнкі, які баіцца наменклатурнай прыватызацыі і страты поўнага кантролю над эканомікай, што ў выніку можа прывесці да страты ўлады.

Нацыяналізацыя кандытарскай галіны і патрабаванне Лукашэнкі ўзмацніць кантроль над дзейнасцю акцыянерных таварыстваў - праява гэтых страхаў беларускага кіраўніка. «Часам прадстаўнікі дзяржавы не толькі стульваюцца з прыватнымі інвестарамі, а становяцца інструментам у іх руках, назіральныя саветы сталі інструментам у руках аднаго дзяльца, і, думаю, не бясплатна», - адзначаў Лукашэнка тэндэнцыі, якія яго напалохалі, у ходзе нарады, якая скончылася нацыяналізацыяй кандытарскіх фабрык «Камунарка» і «Спартак». Лёс праекта аб упаўнаважаным прадстаўніку пакажа, як моцна Лукашэнка баіцца асяроддзя.

Напісаць каментар 10

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках