Беларусы зноў сталі піць адэкалон

Пасля забароны «чарнілаў» беларусы сталі больш купляць піва і ласьёнаў і адэкалонаў, якія змяшчаюць спірт.

Пра гэта кажа статыстыка гандлю, піша «Ежедневник».

C 1 студзеня ў краіне спыніўся выпуск і продаж пладова-ягадных ардынарных вінаў. Гэтаму папярэднічаў эксперымент па аналагічнай забароне ў шэрагу раёнаў Менскай вобласці. Прааналізаваўшы вынікі эксперыменту, улады палічылі яго ўдалым і распаўсюдзілі на ўсю краіну. Аднак не ўсё так пазітыўна апынулася ў гэтых эксперыментах, але чамусьці пра гэта гаварыць не прынята.

Эксперыментальныя раёны

У 2012 годзе ў дзевяці раёнах Менскай вобласці ў якасці эксперыменту была ўведзеная забарона на рэалізацыю пладовых вінаў. У іх ліку апынуліся Бярэзінскі, Валожынскі, Крупскі, Лагойскі, Любанскі, Слуцкі, Смалявіцкі, Салігорскі і Старадарожскі, Менскі і Барысаўскі раёны. Таксама ў 2012 годзе былі ўведзеныя часовыя абмежаванні на продаж пладова-ягаднага ардынарнага у Клецкім і Капыльскім раёнах.

На першы погляд вынікі эксперыменту апынуліся пазітыўнымі. Так, паводле дадзеных Менскага аблспажыўсаюза, рэалізацыя пладовага віна ў вобласці знізілася амаль на 50 адсоткаў. Былі асцярогі, што замест «чарнілаў» народ пачне масава ўжываць самагон і кантрафактны алкаголь, што прывядзе да масавых атручванняў, але гэтага таксама не адбылося. Калі ў 2011 годзе ў выніку атручвання алкаголем памерла 355 жыхароў Менскай вобласці, то ў 2012 годзе толькі 281. Больш за тое, знізілася і колькасць выяўленага спіртавога контрафакта.

УУС Менаблвыканкама таксама сцвярджае, што забарона на рэалізацыю пладова-ягадных ардынарных вінаў прывяла да зніжэння і ўзроўню злачыннасці. Так, па дадзеных УУС, агульная колькасць злачынстваў у раёнах, дзе дзейнічала забарона, знізілася на 22,5 адсотка. Аднак гэты паказчык наўрад ці варта разглядаць як вялікі поспех. Напрыклад, у Віцебскай вобласці, дзе не ўводзілася ніякіх забаронаў, колькасць злачынстваў знізілася на 23,3 адсотка.

Зваротная аддача

Паводле дадзеных гандлю, асноўнымі спажыўцамі пладова-ягадных ардынарных вінаў з'яўляюцца жыхары вёсак, невялікіх эканамічна слабаразвітых гарадоў, а таксама завадскіх раёнаў Менска. Як адзначае УУС Менаблвыканкама, куплялі «чарніла» ў асноўным людзі, якія злоўжываюць алкаголем, многія з іх вядуць антыграмадскі лад жыцця персоны. Пры гэтым па ўзроўні сваіх даходаў, яны не маюць магчымасці перайсці на больш дарагія алкагольныя напоі, напрыклад, на гарэлку. Менавіта таму і чакалася, што ўзрасце колькасць падпольнай самагонкі. Аднак, падобна, традыцыі самагонаварэння сыходзяць з Беларусі і ўжо наўрад ці змогуць адрадзіцца ў тых аб'ёмах, у якіх існавалі раней. Аднак чалавек, у якога «гараць трубы», заўсёды знойдзе, што выпіць. І калі ён не можа купіць гарэлкі, то купіць нешта іншае, што пацягне яго кашалёк.

Менавіта таму, паводле дадзеных Менскага аблспажыўсаюза, у раёнах, дзе ў 2012 годзе уводзіўся забарона на продаж пладова-ягаднага ардынарнага віна, адзначана істотнае павелічэнне продажу моцнага піва і спіртазмяшчальных парфумерна-касметычных тавараў, у тым ліку ласьёнаў і адэкалонаў. На думку аналітыкаў аблспажыўсаюза, гэтыя факты сведчаць, што часткова ласьёны і адэкалоны замясцілі сабой забароненыя «чарніла». Аднак гэтай акалічнасці чамусьці ніхто не надаў належнай увагі. Эксперымент было вырашана распаўсюдзіць на ўсю краіну, таму ў 2013 годзе варта чакаць далейшага павелічэння спажывання насельніцтвам адэкалонаў і ласьёнаў, што, напэўна, пацешыць беларускіх парфумераў.

Акрамя таго, існуюць вялікія асцярогі, што ў 2013 годзе месца пладова-ягадных ардынарных вінаў, якое вызвалілася ў Беларусі, зойме танны кантрафактны алкаголь з Расеі, дзе яго велізарная колькасць. Адкрытыя межы і адсутнасць мытнага кантролю будуць як ніколі гэтаму спрыяць.

Цікава, што практыку забаронаў у Беларусі ўжо вырашана пашыраць. У парламенце ўжо разглядаецца законапраект, які дасць мясцовым органам улады права самастойна ўводзіць забароны на продаж таго ці іншага алкаголю зыходзячы са становішча ў рэгіёне.

Цывілізаваны шлях

Паводле дадзеных Міністэрства аховы здароўя, колькасць зарэгістраваных у Беларусі асобаў, якія злоўжываюць алкаголем, расце год ад года. Пры гэтым, толькі дзякуючы забароне ў 2012 годзе нам удалося вельмі нязначна знізіць спажыванне алкаголю на душу насельніцтва - з 13,4 літра ў 2011 годзе да 12,57 літра ў 2012-м. Але гэта зусім нічога не значыць, так як насельніцтва пакуль знаходзіцца ў пошуку альтэрнатыўнай замены забароненым напоям. Акрамя таго, у статыстыку не ўнесены нелегальны алкаголь, доля якога ў Беларусі па розных ацэнках можа складаць 30-60 адсоткаў. А калі дадаць сюды адэкалоны, якія зноў сталі актуальнымі, то атрымаецца, што беларусы сёння ў сярэднім ужываюць на душу насельніцтва не менш як 17 літраў алкаголю. Для параўнання, у царскай Расеі на аднаго чалавека прыходзілася ўсяго 3 літра хмельной прадукцыі.

Між тым, на фоне вельмі сціплых поспехаў забаронных мер, ёсць паспяховы прыклад таго, як з гэтым злом змагаюцца ва ўсім свеце. Усяго толькі і трэба, што выключыць даступнасць алкаголю. І Міністэрства аховы здароўя і іншыя ведамствы ўжо шмат разоў звярталі ўвагу ўрада на тое, каб убраць алкаголь з усіх харчовых крамаў і аддаць яго продаж выключна ў спецыялізаваныя кропкі, колькасць якіх таксама абмежаваць. Аднак дадзеная ініцыятыва не была падтрыманая. Галоўным чынам таму, што гэта прывядзе да істотнага зніжэння продажаў алкаголю і даходаў бюджэту. Вось і атрымліваецца, што дзяржава аддае перавагу паўзці наперад на карачках замест таго, каб стаць на ногі і ўпэўнена ісці наперад. Ну а народу, які ўжо і так загінуў на самае дно, трэба будзе падаць яшчэ далей і ўспамінаць практыку ўжывання адэкалонаў.