«Яму не тое што заробак не плацілі, яго кармілі толькі груцай і хлебам»

Справу беларуса, якога, магчыма, трымаў у няволі палкоўнік МУС Расеі, хочуць згарнуць.

Аб гэтым TUT.BY паведаміў Алег Мельнікаў, лідар моладзевага руху «Альтэрнатыва», які займаецца пошукам людзей, што знаходзяцца ў няволі. З ягоных слоў, асабістыя крыніцы ў МУС, якія маюць кантакты са Следчым камітэтам Расеі, паведамляюць, што цяпер расейскі СК нібыта не можа распачаць крымінальную справу супраць палкоўніка, грунтуючыся толькі на сведчаннях беларуса.

- Вынікае, калі сам гэты палкоўнік не спраўдзіць, што трымаў гэтага чалавека ў няволі, тады яго немагчыма пасадзіць, - кажа Мельнікаў.

Рух «Альтэрнатыва» таксама паведамляе, што ў няволі беларуса Мікалая Шпака з Мазыра трымаў палкоўнік МУС Карпухін Аляксей Мікалаевіч.

Алег Мельнікаў таксама паведаміў, што Шпак цяпер знаходзіцца ў беларускім консульстве ва Уфе. Перад тым, як ён туды збіраўся, ён мерыўся напісаць заяву на палкоўніка.

Кіраўнік аддзялення пасольства Беларусі ў Расеі ва Уфе Васіль Новак, дзе цяпер знаходзіцца Шпак у чаканні дакументаў, таксама паведаміў, што ў яго няма пакуль інфармацыі аб тым, што беларуса трымалі ў няволі.

- Мне пакуль толькі вядома, што ён грамадзянін Рэспублікі Беларусь. Ці быў ён у няволі - гэта яшчэ выяўляецца. Удакладніць гэта пакуль не выпадае. Выглядае ён нармальна, адзеты ахайна. Разглядаем пытанне аб ягоным перамяшчэнні ў Беларусь. Мы звязаліся з Мазырскім РАУС, каб пацвердзілі ягоную асобу. Робім яму пасведчанне аб вяртанні ў Рэспубліку Беларусь, - паведаміў Новак.

Першапачаткова з інфармацыяй аб гаротным становішчы Мікалая Шпака ў Расеі да валанцёраў руху «Анёл» (Беларусь) звярнуліся ягоныя сваякі. Некалькі дзён таму зніклы звязаўся з сям'ёй праз знаёмага і паведаміў пра тое, што жывы і знаходзіцца ў працоўнай няволі. Як паведамлялася раней, вызвалены працаваў на рыбнай ферме. Гаспадар забраў у яго дакументы, а пры спробах уцёкаў яго вярталі назад.

Дачка Мікалая Шпака: Згорнуць справу і добра зробяць

Дачка Мікалая, Алена, з якой выпала звязацца, распавяла, што бацька з'ехаў на заробкі ў Расею яшчэ ў 2001 годзе.

- І ўвесь гэта час не даваў ніякіх вестак пра сябе. Паехаў на заробкі, хацеў нам дапамагчы, хацеў грошай зарабіць. У яго дзве дачкі, адна выйшла замуж і другая, хацеў грашыма дапамагчы. Яму сказалі, што там шмат плацяць. Ён не адзін з'ехаў. Проста тыя мужчыны вярнуліся, а пра яго нічога яны не ведалі, - кажа Алена.

Пра тое, што бацьку трымаюць у няволі, сястры Мікалая распавёў мужчына, якому сам Мікалай паспеў паведаміць аб сваім становішчы і папрасіў пераказаць гэта ўсё сваякам з Беларусі.

- Калі ён ад'язджаў, тэлефонаў хатніх у нас не было нават, а мабільнікаў пагатоў. Тата памятаў толькі адрас і прозвішча. Вось гэты мужчына і патэлефанаваў маёй цётцы, татавай роднай сястры, і паведаміў, дзе ён знаходзіцца і што, - кажа Алена і дадае:

- Навошта гэта ўсё раздзімаюць? Да чаго гэта ўсё? Згорнуць справу - і добра зробяць. Навошта гэта ўсё? Чалавек хацеў спакойна вярнуцца дадому, а ўсчалі такі лямант, нам тут усім так непрыемна. Вось навошта гэта ўсё?

Лідар беларускага пошукава-выратавальнага аддзела «Анёл» Сяргей Коўган распавёў, што валанцёры знялі мужчыну кватэру ва Уфе. «Мы з Менска тэлефанавалі валанцёрам у Расеі, каб яны яго прытулілі, бо ўжо пачынаўся гармідар. Мясцовыя жыхары папярэдзілі, што звяртацца ў паліцыю можа быць вельмі небяспечна. Валанцёры яго трымалі на адрасе, які нікому не выдаваўся. Першапачаткова баяліся агалошвання, што гэта (праца палкоўніка ў праваахоўнай структуры) можа быць небяспечным».

Са слоў Коўгана, у 2011 годзе беларус праз суд быў прызнаны памерлым з прычыны доўгага тэрміну адсутнасці: «У нас ёсць такі закон, які дазваляе гэта зрабіць».

Пляменнік беларуса Мікалая Шпака: «Дзядзьку не тое што заробак не плацілі, яго кармілі толькі груцай і хлебам, і далёка не штодзень»

Пакуль расейскія праваахоўныя органы вызначаюць, ці быў беларус Мікалай Шпак у няволі ў палкоўніка МУС на рыбнай ферме ў Арэнбургскай вобласці, ягоны нябож не сумняецца ў тым, што дзядзьку трымалі менавіта ў няволі... Аляксандр Кадол распавядае, што асабіста кантактаваў з тым, хто дзядзьку з няволі выцягваў.

Менавіта Аляксандр і звярнуўся да пошукава-выратавальнага аддзела «Анёл» з паведамленнем, што дзядзьку трымаюць у няволі.

Выяўляецца, гэта ўжо не першая спроба дапамагчы дзядзьку. «Спачатку я спрабаваў скарыстаць свае асабістыя сувязі ў МУС, у КДБ. Звяртаўся: «Хлопцы, што рабіць?» А яны самі не ведаюць, што рабіць. Яго ж забілі б адразу, калі б не так дзейнічаць пачалі. І пасведчанне аб смерці было ўжо. І тут я праз тэлевізар убачыў інфармацыю пра гурт «Альтэрнатыва» і «Анёл». Далей яны ўсё вельмі хутка сцямілі. Пашана хлопцам, малайцы!»

Са слоў Аляксандра, спачатку «вельмі добры чалавек» распавёў пра тое, што пазнаёміўся з дзядзькам спрэс выпадкова, і, як толькі той папрасіў знайсці ягоных сваякоў у Беларусі, звязаўся з імі.

«Чалавек проста знайшоў тэлефон маці маёй і затэлефанаваў. У свой час мой дзядзька быў у добрых стасунках з маім бацькам, ён нават не ведаў, што бацька памёр. Ён думаў, што бацька і будзе яму дапамагаць. Ён быў прадпрымальнікам, у яго і ў Арэнбургу сувязі былі. На гэта, відаць, ён і разлічваў. Але займаўся ўсім я».

З нагоды таго, ці трымалі дзядзьку ў няволі, Аляксандр кажа наступнае: «Ён быў менавіта ў няволі. Ён жыў на возеры ў 5,5 км ад вёскі ў Арэнбургскай вобласці. Ён выйсці не мог, калі гэты палкоўнік быў там . З ім яшчэ жыла сям'я, яны таксама там рабамі былі. Кармілі толькі груцай з хлебам, калі хлеба не было, хадзілі за 5,5 км жабраваць у гэтую вёску.

Там быў дамок нейкі ля возера, варункі жыцця - паходныя. Палкоўнік раз у некалькі дзён кідаў мяшок груцы і бохан хлеба на ўсіх. І мог з'язджаць на некалькі дзён. Там быў тэлефон, на які можна было затэлефанаваць, але з яго тэлефанаваць нельга было. І палкоўнік тэлефанаваў часам: «Вы там не сканалі? Усё ладам?»

Дзядзька таксама расказаў свайму збаўцу пра тое, што ўжо некалькі разоў уцякаў і нават звяртаўся ў міліцыю, але яго вярталі назад. «Былых палкоўнікаў не бывае. Гэтую пару, якая з дзядзькам там жыла і якая таксама пакінула месца, ён збіў і прывёз назад. Там не проста так усё», - упэўнены Аляксандр.

Са слоў пляменніка, якім чынам дзядзька апынуўся ў палкоўніка «на нейкі рыбнай ферме», пакуль незразумела. «Ён кажа пра тое, што яго ці перапрадалі, ці падарылі. Ён быў у кагосьці іншага. Першапачаткова ён паехаў на заробкі, са знаёмымі. Яго там кінулі гэтыя хлопцы, якія з ім з'ехалі. Іх у самым пачатку канкрэтна ашукалі - і тыя далі лататы. Прадалі нейкія прылады і далі лататы».

Пры гэтым Аляксандр адзначае, што ўжо і не сумняваўся, што дзядзька памёр.

- Яму цяпер 62 гады. Чалавек з 2005 года нічога не паведамляў пра сябе, у яго яшчэ і язва страўніка, што з ім яшчэ магло быць? Калі ў 2011 годзе выдалі пасведчанне аб смерці, мы нават не сумняваліся, што ён памёр, - кажа Аляксандр. - Апошнім разам, яшчэ ў 2004 годзе, прыйшла ад яго тэлеграма ягонай маме: «Будзем жывыя. Сустрэнемся». Ён тэлеграму пасылаў ці не - незразумела. Мы на гэты адрас пісалі, але адказу не было.