Гары Паганяйла: Датычных да выкраданняў могуць арыштаваць у іншых краінах

Замежныя паездкі для чыноўнікаў, адказных за знікненні беларускіх палітыкаў, могуць скончыцца для іх арыштам.

Пра гэта ў інтэрв'ю тэлеканалу «Белсат» заявіў юрыст Гары Паганяйла.

Паводле яго слоў, фармальна ўзяць пад варту і пакараць чыноўнікаў, якія маюць дачыненне да выкраданняў і забойстваў палітыкаў, могуць у дзесятках краін свету.

Па словах юрыста Беларускага Хельсінкскага камітэта, у гэтым годзе грамадскасць, сваякі пацярпелых і юрысты павінны зрабіць усё магчымае для таго, каб скончыць расследаванне па справах зніклых, таму што мінаюць 15-гадовыя тэрміны даўнасці ў справах Віктара Ганчара, Юрыя Захаранкі і Анатоля Красоўскага, што дазволіць беларускім уладам спісаць іх у архіў. За выкраданьне Змітра Завадзкага прысудзілі чатырох чалавек, аднак пытанні ўсё роўна застаюцца.

Калі гэтым усё і скончыцца, заўважае Гары Паганяйла, існуе міжнародны механізм пакарання вінаватых - універсальная крымінальная юрысдыкцыя. Яна распаўсюджваецца на злачынствы, у пакаранні за якія зацікаўленая ўся міжнародная супольнасць: генацыд, ваенныя злачынствы, катаванні, тэракты, пазасудовыя пакаранні смерцю, выкраданні людзей, якія заканчваюцца іх знікненнем. Па дадзеных сусветнай праваабарончай арганізацыі Amnesty International, 125 з 194 краін свету распаўсюджваюць універсальную юрысдыкцыю як мінімум на адно з пералічаных злачынстваў.

«Зразумела, што для таго, каб пакараць вінаватых у знікненнях беларусаў, краінам трэба палітычная воля. Калі ўлады спішуць справы зніклых у архіў, у шэрагу дзяржаў, магчыма, паўстане сітуацыя, пры якой універсальную міжнародную юрысдыкцыю выкарыстоўваюць. Я не выключаю такіх краін, як Германія, Нідэрланды, Бельгія, Іспанія, Украіна, Велікабрытанія і шэраг іншых», - кажа юрыст.

У тым, што знікненні Віктара Ганчара, Змітра Завадскага, Юрыя Захаранкі і Анатоля Красоўскага былі палітычна матываваныя, Гары Паганяйла не мае сумневаў:

«Мы зыходзім з таго, што ўсе агульнакрымінальныя версіі расследаваны і не знайшлі пацверджання. Засталася нерасследаванымі адна працоўная версія - палітычна матываваная. Яна заключаецца ў датычнасці вышэйшых службовых асобаў дзяржавы да выкраданняў людзей. Мы не выключаем і іх фізічнай ліквідацыі з палітычнага поля. Гэта кажа пра больш цяжкім злачынстве - пазасудовай пакарання», - заявіў ён.

Нагадаем, у 2014 годзе мінае тэрмін даўніны па расследаванні крымінальных спраў зніклых беларускіх апазіцыянераў.

Увесну і ўвосень 1999 года ў Менску невядомымі былі выкрадзеныя беларускія апазіцыянеры экс-міністр унутраных спраў Юрый Захаранка і былы віцэ-спікер Вярхоўнага Савета 13-га склікання Віктар Ганчар, а таксама яго сябар, прадпрымальнік Анатоль Красоўскі. Улетку 2000 года бясследна знік аператар расейскага тэлеканала ОРТ Зміцер Завадскі, раней які з'яўляўся асабістым аператарам Лукашэнкі. Да гэтага часу пра іх далейшы лёс нічога не вядома. Расследаванне крымінальных спраў у апошнія гады практычна не рухаецца, а ў 2014 годзе яны могуць быць зачыненыя ў сувязі з заканчэннем тэрміну даўнасці.