Беларусь правядзе дэвальвацыю ўслед за Расеяй і Казахстанам

Дэвальвацыя расейскай і казахстанскай валют пацягне паслабленне беларускага рубля на 10-15%.

У ноч на аўторак казахскія ўлады знізілі курс нацыянальнай валюты адразу амаль на 20%. Сярод прычын дэвальвацыі Нацбанк Казахстана называе паслабленне расейскага рубля, а таксама неабходнасць скараціць імпарт і падтрымаць канкурэнтаздольнасць мясцовых вытворцаў. Першай, хто пацерпіць ад дэвальвацыі тэнге, апынецца расейская эканоміка, якую чакае скарачэнне экспарту ў Казахстан і адначасова - рост імпарту казахскіх тавараў. Панясе страты і Беларусь, якой, верагодна, таксама трэба будзе дэвальваваць сваю валюту ўслед за Расеяй і Казахстанам, піша «Независимая газета».

Расея - найбуйнейшы гандлёвы партнёр Казахстана з доляй у яго тавараабароце ў 18,5%. Прычым наша краіна экспартуе ў Казахстан значна больш, чым імпартуе адтуль: 15,4 млрд дал экспарту супраць 9,9 млрд дал імпарту - па статыстыцы за 2012 год. За першую палову мінулага года казахскі экспарт у Расею склаў 3,2 млрд дал, а імпарт з Расеі - 8,6 млрд дал. Пры гэтым імпарт з Расеі вырас за мінулы год на 13%, тады як пастаўкі з Казахстана ў Расею - усяго на 3,2%. Заўважым, што такі гандлёвы перакос на карысць Расеі склаўся яшчэ да апошняга паслаблення рубля ў пачатку 2014 года.

У такіх умовах няма нічога дзіўнага, што ўслед за Расеяй уласную вайну дэвальвацый пачаў і Казахстан. Пры гэтым улады рэспублікі і не хаваюць, што да рашэння аб тэрміновым зніжэнні курсу тэнге іх падштурхнулі рост імпарту і паслабленне расейскага рубля. У афіцыйных заявах улады Казахстана называюць пяць ці нават шэсць прычын для дэвальвацыі. Сярод іх - рост ціску на валюты краін, якія развіваюцца з-за скарачэння колькаснага змякчэння ў ЗША, якое выклікала ператок капіталу ў развітыя эканомікі. Але аб скарачэнні колькаснага змякчэння ў ЗША было абвешчана шмат месяцаў таму. Чаму ж Астана вырашыла рэзка змяніць курс уласнай валюты толькі цяпер? Эксперты лічаць, што да дэвальвацыі Казахстан падштурхнула палітыка расейскага Цэнтрабанка. У заявах казахскага боку прама паказана, што важнай прычынай для перагляду ўласнай валютнай палітыкі сталі дзеянні Расеі. «Захоўваецца нявызначанасць адносна абменнага курсу расейскага рубля. У выніку пераходу Цэнтральнага банка РФ да больш свабоднага фармавання абменнага курсу расейскі рубель у 2013 годзе аслабеў на 7,1% у адносінах да даляра ЗША. У студзені бягучага года тэндэнцыя паслаблення абменнага курсу расейскага рубля працягнулася», - адзначаецца ў каментарах казахскіх банкіраў. Пры гэтым улады паказваюць на «неабходнасць аднаўлення знешняй канкурэнтаздольнасці абменнага курсу тэнге, знешнегандлёвага балансу эканомікі рэспублікі і падтрымання канкурэнтаздольнасці айчынных таваравытворцаў», якую павінна забяспечыць новая валютная палітыка Казахстана.

Нацбанк рэспублікі абвясціў учора, што з 11 лютага ён адмаўляецца ад падтрымкі абменнага курсу на ранейшым узроўні, зніжае аб'ёмы валютных інтэрвенцый і скарачае ўмяшанне ў працэс фармавання абменнага курсу тэнге. «Нацбанк мяркуе, што новы ўзровень абменнага курсу будзе знаходзіцца на ўзроўні каля 185 тэнге за даляр ЗША», - гаворыцца ў заяве банка. Афіцыйны курс на 11 лютага быў устаноўлены на ўзроўні 155,5 тэнге за даляр.

Такое рэзкае змяненне курсу тэнге выклікала ў Казахстане пэўнае замяшанне - працу спынілі некаторыя крамы, абменнікі і аўтасалоны. На таргах Казахстанскай фондавай біржы курс склаўся на ўзроўні 163,9 тэнге за даляр, перадае Інтэрфакс. Не зачыненыя абменнікі прадаюць даляры ад 190 да 210 тэнге, а купляюць ад 158 да 179 тэнге за даляр. Характэрна, што расейскі Цэнтрабанк як быццам не заўважыў таго, што здарылася: афіцыйны курс казахскай валюты ў Расеі на сёння ўстаноўлены ў 155,6 тэнге за даляр у пераліку на рублі. Сапраўды такім жа ён быў і тыдзень таму. Ці змогуць чыноўнікі і бізнесмены скарыстацца такім незвычайным курсам - пакуль не ясна.

Між тым у расейскім урадзе абяцаюць прааналізаваць рашэнне суседзяў. «Гэта трэба яшчэ аналізаваць. Але з Казахстана асноўны экспарт ідзе ў далёкае замежжа. Акрамя таго, для Казахстана дастаткова істотнай праблемай з'яўляецца вялікі імпарт харчовых і нехарчовых тавараў, прычым не столькі ад нас, колькі з Беларусі і Кітая. У гэтым плане паслабленне тэнге падтрымае канкурэнтаздольнасць Казахстана ў харчовай галіне, лёгкай прамысловасці ў параўнанні з Беларуссю», - заявіў учора намеснік кіраўніка Мінэканамразвіцця Расеі Андрэй Кляпач.

«Рашэнне Казахстана можна ўспрымаць як залп у «валютнай вайне», па меншай меры ў лакальным маштабе», - кажа аналітык па макраэканоміцы UFS IC Станіслаў Савінаў. Эксперты лічаць, што вайна дэвальвацый можа прынесці карысць Казахстану. «Гэта гульня на апярэджанне. Казахстан не хоча чакаць рэзкага тармажэння нацыянальнай эканомікі і гатовы адпусціць курс тэнге. Пасля дэвальвацыі экспарт з Казахстана можа павялічыцца за кошт павышэння канкурэнтаздольнасці ўнутранага вытворцы», - лічыць аналітык холдынгу «Фінам» Антон Сарока.

Дэвальвацыя тэнге - гэта яшчэ адзін фрагмент пазла пад назвай «вайна валют краін, якія развіваюцца». Не выключана, што наступнай на падобны крок вырашыцца Беларусь. У сярэднім беларускі рубель можа аслабнуць на 10-15%», - мяркуе старэйшы аналітык кампаніі «Альпары» Ганна Бадрова. «Найбольш уразлівай уяўляецца беларуская валюта», - пагаджаецца начальнік аналітычнага аддзела кампаніі «Рус-інвест» Дзмітрый Бедзянкоў.