Салжаніцын пра вайну з Украінай: Сам не пайду і сыноў не пушчу

Аўтар рамана «Архіпелаг ГУЛАГ» разважаў і пра магчымасць канфлікту паміж Расеяй і Украінай.

Савецкі і расейскі пісьменнік і дысідэнт Аляксандр Салжаніцын (1918 - 2008) у сваіх успамінах, якія называюцца «Трапіла зярнятка паміж двух жорнаў. Нарысы выгнання», пісаў пра тое, што адбываецца паміж дзвюма краінамі цяпер. Яго словы цытуе «Наша Нiва».

«Украінскае пытанне - з небяспечных пытанняў нашай будучыні, яно можа нанесці нам крывавы ўдар пры самым вызваленні, і да яго дрэнна падрыхтаваныя розумы з абодвух бакоў, - пісаў Аляксандр Салжаніцын. - Цяжар гэтага пытання я ўвесь час адчуваю на сабе, шмат у чым па паходжанні. Я ад душы жадаю ўкраінцам шчасця і хацеў бы, каб мы сумесна з імі і не ў варожасці правільна вырашылі заклятае пытанне, я хацеў бы ўнесці прымірэнне ў гэты небяспечны раскол. А яшчэ: я сябраваў з заходнімі ўкраінцамі ў экібастузскім Асобым лагеры, дзе мы разам паўставалі, ведаю іх непрымірымасць, і паважаю, як яна там праламалася мужна. У саюзе супраць савецкай улады - там я не адчуваў ніякай шчыліны паміж намі. Думаю, на Украіне яшчэ знойдуцца многія мае таварышы па лагеры і палегчаць будучую размову. Не лягчэй будзе тлумачыцца і з рускімі.

Як украінцам бескарысна даказваць, што ўсе мы родам і духам з Кіева, так і рускія ўявіць сабе не хочуць, што па Дняпры народ - іншы, і шмат крыўд і разладу пасеяна менавіта бальшавікамі: як і ўсюды, гэтыя забойцы толькі краналі і рвалі на часткі раны, а калі сыдуць, пакінуць нас у гнілым стане. Вельмі цяжка будзе звесці размову да разважлівасці. Але колькі ёсць у мяне голасу і вагі - я пакладу на гэта. Ва ўсякім выпадку, ведаю і цвёрда абвяшчу некалі: узнікні, не дай Бог, руска-украінская вайна - сам не пайду на яе і сыноў сваіх не пушчу».