Хутчэй, вышэй, агрэсіўней

Як Алімпіяда або чэмпіянат свету ў футболе могуць стаць цацкамі ў руках тыранаў.

Найбуйнейшыя міжнародныя спаборніцтвы часцяком становяцца прэрагатывай тых краін, улады якіх могуць свабоднай марнаваць грошы, не пытаючыся ў сваіх выбаршчыкаў.

На закрыцці гонак Формулы-1 у Бахрэйне арганізатары абвясцілі аб апошнім папаўненні ў сусветным календары Гран-пры - вызначаная на 2016 год прэм'ера серыі гонак пройдзе ў азербайджанскай сталіцы Баку, піша выканаўчы дырэктар міжнароднай літаратурнай супольнасці PEN American Center і экс-дырэктар Amnesty International USA Сьюзан Насэл у калонцы для Foreign Policy (пераклад - «Новое время»).

Нядзіўна, што першыя ў гісторыі Еўрапейскія гульні таксама пройдуць у Баку, працягвае аўтар. А адзінымі прэтэндэнтамі на правядзенне зімовых Алімпійскіх гульняў у 2022 годзе з'яўляюцца сталіца Казахстана Алматы і сталіца Кітая Пекін. Хоць апошні толькі нядаўна прымаў летнюю Алімпіяду - у 2008 годзе.

Тым часам, наступны чэмпіянат свету ў футболе пройдзе ў Расеі, якая таксама была гаспадыняй апошніх зімовых Алімпійскіх гульняў. А будучы сусветны турнір у футболе пасля Расеі пройдзе ў Катары.

Хоць арганізатары сусветных спартыўных спаборніцтваў самі выбіраюць прымаючыя гарады, адзначае калумністка, цяжка не заўважыць, што найбуйнейшыя міжнародныя спаборніцтвы ўсё часцей праходзяць у аўтарытарных краінах. Калі такая практыка прадоўжыцца, то спартыўныя мерапрыемствы, якія імкнуцца быць вышэй за палітыку, рызыкуюць стаць цацкай у руках палітыкаў, перамяшчаючыся ад аднаго аўтарытарнага рэжыму да іншага.

Міжнародны алімпійскі камітэт, спонсары гульняў, а таксама ўрады іншых краін павінны зрабіць першы крок і не дапусціць ператварэння спартыўных спаборніцтваў у гульнявое поле для тыранаў, заклікае Насэл.

Прычыны, з якіх арганізатары сусветных спаборніцтваў звяртаюцца да аўтарытарных урадаў, відавочныя. Маленькія краіны, якія з'яўляюцца на старонках прэсы ў негатыўным святле, хочуць прыцягнуць да сябе ўвагу з пазітыўнага боку. Лепшы піяр - спартоўцы, музыка і поўныя стадыёны заўзятараў. Пры гэтым ніякіх непрыемных тэм накшталт палітыкі ці карупцыі.

У сваю чаргу, для вялікіх дзяржаў, такіх як Расея ці Кітай, правядзенне найбуйнейшых міжнародных спаборніцтваў - гэта шанец прадэманстраваць матэрыяльна-тэхнічны патэнцыял, пышнасць і лідэрства. Бо ў такія моманты СМІ больш цікавяцца колькасцю медалёў, чым колькасцю зняволеных.

Добрым прыкладам у гэтым выпадку з'яўляецца зімовая Алімпіяда-2022, працягвае праваабаронца. Нароўні з Алматы і Пекінам, заяўкі на ўдзел у конкурсе ў правядзенні наступных зімовых гульняў таксама падалі такія гарады, як польскі Кракаў, украінскі Львоў, шведскі Стакгольм і нарвежскае Осла. Але пасля яны адклікалі свае прапановы.

У выпадку са Львовам прычынай паслужыў вайскова-палітычны крызіс. Астатнія тры гарады не атрымалі належную падтрымку ўнутры краіны. Так, жыхары Кракава на рэферэндуме прагаласавалі супраць правядзення Алімпійскіх гульняў. У Швецыі супраць заяўкі Стакгольма выступілі дзве партыі з кіруючай кааліцыі. У Нарвегіі кансерватыўны палітык Гейр-Інзе Сівертсэн заявіў, што адклікаць заяўку вымусілі «дзіўныя патрабаванні МАК».

Урады ўсё больш прыслухоўваюцца да меркавання сваіх грамадзян па такіх пытаннях, як правядзенне міжнародных спаборніцтваў, народ у сваю чаргу настроены скептычна, падсумоўвае Насэл. Таму падобныя мерапрыемствы ўсё часцей становяцца прэрагатывай тых урадаў, якія могуць свабодна марнаваць грошы, не несучы адказнасці перад сваімі выбаршчыкамі.