Лілія Шаўцова: Украіна нанесла Расеі «смяротны ўдар»

Украіна стала для Расеі пераломным фактарам, які адкрыў новую старонку ў расейскай гісторыі.

Першага верасня павінен увайсці у дзеянне ўхвалены Нямеччынай, Францыяй і Расеяй план поўнага спынення агню на ўсходзе Украіны. Афіцыйны Кіеў і прарасейска настроеныя сепаратысты таксама пагадзіліся спыніць парушэнні перамір'я з гэтай даты.

Пра тое, наколькі жыццяздольныя Менскія дамоўленасці, і куды завяла Расею яе палітыка ў дачыненні да Украіны, у інтэрв'ю Рускай службе «Голоса Америки» разважае публіцыст Лілія Шаўцова.

- Лілія Фёдараўна, час ідзе, а ўкраінскі канфлікт на расейскай ТВ па-ранейшаму застаецца на першым месцы, адсоўваючы на другі план усё астатняе, у тым ліку надзённыя праблемы краіны. Чым гэта, на ваш погляд, тлумачыцца і ці ёсць усё ж такі перспектывы ў Менскіх пагадненняў, ці не мёртванароджанае першапачаткова гэта дзіця?

- Украінская тэма стала для расейскага жыцця руцінай. Больш за тое, украінскія падзеі даўно ўжо выціснулі расейскую палітыку, якая фактычна «сама-анігіліравалася», альбо стала рэакцыяй на тое, што адбываецца ва Украіне. Хутка вернуцца з адпачынкаў вядучыя тэлепрапагандысты, і зноў вечары запоўняцца прамываннем мазгоў расейскіх грамадзян з дапамогай «украінскай тэмы». А пакуль працягваецца бясконцы працэс «Менскага прымірэння», які ператварыўся ў віртуальнасць, з якой усе змірыліся. Бо не можа быць «нармальнага» выхаду з вайны, у якой праціўнікі - Расея і Украіна - пераследуюць несумяшчальныя інтарэсы.

«Менск-2» стаў пошукам шляхоў замарожвання канфлікту, і пакуль ідзе пакутлівае прамацванне магчымых умоў яго «замарозкі». Але нават калі ўдзельнікі гэтай безнадзейнай віртуальнай задумы знойдуць кампраміс, ён будзе непазбежна часовым. Імкненне Крамля падарваць жыццяздольнасць дзяржавы, якую ён уважае часткай «Рускай сістэмы», а ўкраінцаў і расейцаў - адным народам, азначае ўзнаўленне стану «ні міру - ні вайны». Ён будзе краваточыць і ў любы момант здольны падарвацца. Як гэта адбываецца, напрыклад, у іншай сітуацыі, дзе няма «ні міру - ні вайны», - у Нагорным Карабаху.

- Што такое Украіна для Расеі сёння?

- Украіна стала для Расеі пераломным фактарам, які адкрыў новую старонку ў расейскай гісторыі. Гэты факт нам яшчэ трэба будзе асэнсаваць. Чаго мы, здаецца, не хочам і чаго пазбягаем - ужо не праз параненае самалюбства?! Украіна, некалі брыльянт у кароне рускага самадзяржаўя, нанесла смяротны ўдар па «Рускай сістэме», наважыўшы рушыць у Еўропу, гэта значыць, выбраўшы варожы для Масквы цывілізацыйны вектар. Гэта падрыў самадзяржаўнага генетычнага кода, які грунтуецца на імперскасці: Украіна - найважнейшы яе элемент. Забудзьцеся трызненні нашых экспэртаў аб геапалітыцы! Гэта толькі спроба па-іншаму абгрунтаваць патрэбу імперскасці, але ў яшчэ больш небяспечнай форме. Нездарма геапалітыка ў Нямеччыне фактычна забароненая, як ідэалогія абгрунтавання фашызму!

Ролю і значнасць Украіны для самадзяржаўя ў Крамлі разумелі заўсёды, з асаблівым азвярэннем знішчаючы ўсе намёкі на ўкраінскую нацыянальную самасвядомасць. Сталін наважыўся на генацыд украінскай нацыі, каб знішчыць у зародку яе імкненне да нацыянальнага духу. Без Украіны Расея - «недаімперыя», а то і не імперыя зусім. І цяперашні Крэмль гэта ўсведамляе, няважна на якім узроўні - адчуванняў ці логікі. Нездарма Украіна стала асабістым праектам Пуціна.

- Ці толькі праз падзеі ва Украіне Крэмль выбраў цяперашнюю прапагандысцкую лінію, заснаваную на варожасці свету, што атачае Расею?

- Не, не Украіна стала непасрэднай падставай для вяртання Крамля да мадэлі «Крэпасць-Расея». Гэта вяртанне было рэакцыяй на расейскія пратэсты 2011-2012 гадоў і следствам няздольнасці Крамля кіраваць сітуацыяй «паўадкрытай форткі», гэта значыць мяккага аўтарытарызму. А падзенне Віктара Януковіча стала для Крамля адначасова і ўдарам (бо Масква яго ўжо купіла, а ён не ўтрымаў уладу!), І падарункам - ён даў падставу для пераводу дактрыны «Расея - Крэпасць» (ужо аформленай да канца 2013 года) з лозунгу ў практычную плоскасць праз «крымнашызм».

- І што гэта дала ў рэальнасці?

- Анэксія Крыма дала Пуціну магчымасць новай легітымацыі ўлады. Але заўважце важнае: гэтая легітымацыя адбылася пры разбурэнні апор «Сістэмы», якія яна стварала ў апошнія дзесяцігоддзі, падарваўшы найважнейшы спосаб існавання расейскай эліты ў мірны час - магчымасць яе інтэграцыі ў заходнія эліты. І яшчэ: разбурэнне гэтых апор адбылося пры немагчымасці Расеі вярнуцца да традыцыйнага механізму забеспячэння жыцця Крэпасці - праз рэальны, не імітацыйны мілітарызм, праз рэальнае ядзернае стрымліванне Амерыкі, праз рэальную ізаляцыю грамадства ад навакольнага свету. І тое нельга, і гэта немагчыма!..

- Чаго ж Масква дамаглася сваёй украінскай палітыкай?

- Супраціў Украіны і ўпартасць Украіны ў выбары свайго шляху на Захад (які стаў для Крамля варожай цывілізацыяй) - самы відавочны і адкрыты доказ няздольнасці Расеі вярнуцца да традыцыйнай мадэлі самадзяржаўя. Гэтая мадэль абавязкова павінна ўключаць Украіну! Але іронія заключаецца ў тым, што ператварэнне ўкраінскай тэмы ў фактар расейскай унутранай палітыкі і ключавы складнік легітымацыі Крамля кажа аб адсутнасці ў «Рускай сістэмы» іншых механізмаў жыццяздольнасці - Расея стала закладніцай украінскага вектара. У нейкім сэнсе сёння ўкраінцы пакарылі Расею, як яны зрабілі гэта ў культурным і інтэлектуальным сэнсе, калі апынуліся ў імперскіх абдымках Масквы (ва ўкраінцаў ужо было Магдэбургскае права, яны былі больш адукаванымі за маскавітаў і нават першы расейскі тлумачальны слоўнік стварыў украінец у Кіеве!) Праўда, прызнаць гэта - цалкам немагчыма для расейскай эліты.