Міклаш Харашці: Палітычная воля да правядзення рэформаў у Беларусі адсутнічае

Асноўныя правы і свабоды чалавека ў Беларусі па-ранейшаму парушаюцца.

Пра гэта ў сваім дакладзе 27 кастрычніка на сесіі Генеральнай асамблеі ААН у Нью-Ёрку заявіў спецдакладчык ААН аб сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі Міклаш Харашці, паведамляе БелаПАН.

Ён адзначыў, што гэтым разам асноўная ўвага ў дакладзе нададзена пытанню захавання правоў чалавека ў працэсе выбараў, бо ў Беларусі цягам года прайшлі адразу дзве выбарчыя кампаніі - прэзідэнцкая і парламенцкая.

«Прэзідэнцкія і парламенцкія выбары былі прадметам пільнай увагі з боку праваабарончай супольнасці і разглядаліся ў якасці паказчыкаў змены сітуацыі ў Беларусі, - сказаў Харашці. - Вызваленне палітвязняў напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў і адсутнасць гвалту падчас іх правядзення ўсялілі надзею на агульнае паляпшэнне сітуацыі з правамі чалавека. На жаль, магу паведаміць толькі аб нешматлікіх пазітыўных пераменах».

У ліку такіх пераменаў дакладчык адзначыў прыняцце ў Беларусі міжведамаснага плана ў выкананні рэкамендацый Універсальнага перыядычнага агляду, а таксама падпісанне краінай Канвенцыі ААН аб правах людзей з інваліднасцю.

У той жа час, падкрэсліў Харашці, былыя палітвязні не былі адноўлены ў сваіх грамадзянскіх і палітычных правах, улады таксама не распачалі ніякіх канкрэтных крокаў для змены абмежавальнага заканадаўства.

Гаворачы аб выбарах, спецдакладчык адзначыў, што дзяржаўны апарат Беларусі «працягвае вызначаць вынікі выбараў», сітуацыю не змянілі нават ўнесеныя ў выбарчае заканадаўства папраўкі. «Прыход не быў празрыстым, падлік галасоў не быў транспарэнтным, не было роўных умоваў для кандыдатаў», - пералічыў Харашці.

Ён згадаў крымінальную справу блогера Эдуарда Пальчыса, заявіўшы, што яго «заключылі ў турму пад выдуманай падставай, але, фактычна, праз палітычныя погляды, якія ён выказваў у сваім блогу».

Харашці таксама адзначыў, што выканаўчая галіна ўлады ў Беларусі па-ранейшаму валодае правам дазваляць або забараняць правядзенне масавых мерапрыемстваў, а за іх правядзенне без дазволу прадугледжана адміністрацыйная адказнасць.

У Беларусі, дадаў ён, усё яшчэ дзейнічае артыкул 193.1 Крымінальнага кодэкса, якая забараняе дзейнасць ад імя незарэгістраванай арганізацыі. Акрамя таго, у Беларусі захоўваецца дазвольная сістэма рэгістрацыі партый і арганізацый, канстатаваў Харашці.

«Палітычная воля да правядзення рэформаў у Беларусі адсутнічае, - заявіў спецдакладчык. - Беларусь працягвае ўжываць смяротнае пакаранне. Былі чаканні, што прэзідэнт, які мае практычна неабмежаваную ўладу, увядзе мараторый, але ён гэтага не зрабіў. Заклікаю беларускія ўлады забараніць смяротнае пакаранне без прамаруджання».

Харашці таксама заклікаў Менск супрацоўнічаць з яго мандатам і заявіў пра гатоўнасць аказаць усялякую падтрымку пры правядзенні рэформаў.

Мандат спецыяльнага дакладчыка аб сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі быў заснаваны Радай правоў чалавека ААН у ліпені 2012 года, а затым штогод прадаўжаўся, нягледзячы на негатыўную рэакцыю беларускіх уладаў. Чарговая пастанова аб працягу мандата была прынятая Радай 1 ліпеня гэтага года. Увесь гэты час афіцыйны Менск адмаўляецца ад супрацоўніцтва з Харашці, бо ўважае праблему з правамі чалавека ў Беларусі надуманай.