Бітва за ўраджай: студэнты мерзнуць на палях за 100 тысяч рублёў

Студэнты і навучэнцы едуць на сельгасработы ў складзе студэнцкіх атрадаў.

«Бр-р-р... Холадна, ветрана, пальчаткі - у хлам, інструмента няма…» - успамінае студэнтка Ларыса. Кожны год тысяча-дзве такіх, як яна, работнікаў едуць на палі ў добраахвотна-прымусовым парадку збіраць гародніну.

«Морква» за моркву - прыкладна 100 тыс. рублёў за змену - не натхняе на працу, калі за акном амаль зіма. Студэнты і навучэнцы на сельгасработы едуць у складзе студэнцкіх атрадаў. За працу атрымліваюць зарплату, а навучальныя ўстановы - больш танныя прадукты ў сталовыя. Графік працы, узнагароджанне, тэрміны - усё залежыць ад таго, якую дамову заключыў універсітэт або ліцэй, піша gorad.by.

Не паехаць у поле - можна

Праца ў студатрадах рэгламентуецца Працоўным кодэксам, а ён забараняе прымусовую працу. Але калі ВНУ або ліцэй адважыўся ўдзельнічаць у абмене таннай гародніны на студэнтаў, то навучэнцаў вельмі папросяць увайсці ў становішча.

«Цяпер моладзь прывозяць на працу і завозяць назад у горад на аўтобусе. І калі можна дапамагчы сабраць ураджай, а рук бракуе, то чаму б не дапамагчы?» - кажа галоўны спецыяліст па справах моладзі ўпраўлення культуры гарвыканкама Вера Багайчук.

Працуюць студэнты на трох палях: «Вейна», «Кадзіна» і «Агралінк». Кожнае ў 5-7 км ад Магілёва. Асартымент гародніны адзін і той жа: бульба, лук, морква.

Магілёўцы на форумах у інтэрнэце аб студэнцкіх «агравакацыях» выказваюцца даволі негатыўна.

«Бярэш за маркоўны хвост, а ён тут жа адвальваецца, таму што ўжо згніў, і выкалупваеш яго амаль голымі рукамі. Жах! Не разумею, хоць забіце, жадання далучыцца да гэтай працы нават за аплату!» - піша Lorka_L.

«Студэнцкае рабства пакуль што ўзаконена», - яшчэ больш рэзка адклікаецца strays676.

Маркоўнае поле ў Вейна. Як усё ўладкована?

Студэнтаў, якія працуюць у «Вейна», ад сваіх альма-матэр аўтобус прывозіць у поле пасля абеду. З 14:00 да 18:00 праца ідзе поўным ходам, перапыніць яе можа толькі дождж або мінусавая тэмпература.

Тоўстая куртка або цёплае паліто, рукі ў пальчатках за свае грошы, на галаве хустка або шапка - калі на градусніку днём плюс восем, тэмпература зямлі і таго ніжэй, а на вуліцы даводзіцца праводзіць паўдня, то хутацца трэба па-зімоваму.

Але ёсць тут і «маржы» - у адных футболках-кашулях працуюць.

«Не паехаць можна, але для гэтага патрэбная медыцынская даведка. І ўсё роўна прыйдзецца ў ліцэі рабіць нейкую грамадскую працу. Проста не хацець паехаць нельга - запішуць прагул», - кажа ліцэістка Насця.

Па ўсім полі стаяць вялікія драўляныя скрыні з морквай. Дзяўчаты і хлопцы з вядром або двума тупаюць да іх і выгружаюць у іх моркву. З гэтых скрынь яе забірае машына і вязе.

Працуюць у баразне па двое, размеркаваўшы абавязкі. Адзін збірае добрую моркву, другі - брак. Адзін выкопвае, другі складае ў вёдры. Потым мяняюцца месцамі.

У полі абавязкова павінны быць туалет і доступ да вады - гэта ў патрабаваннях па ахове працы так напісана. Шэры драўляны туалет без даху на полі ёсць у 5 хвілінах хады, але лес бліжэй. Вада таксама ёсць, толькі халодная. Сагрэцца ў полі дапамагае толькі свой тэрмас з гарачай гарбатай.

На адным полі у змену працуе прыкладна сто чалавек

Студэнтка Крысціна кажа, што ў першы дзень на працы прыехалі амаль усе яе аднагрупнікі, на другі жадаючых паменшылася. Хто захварэў, хто проста не захацеў.

У спецыяльным часопісе адзначаюць, хто колькі дзён працаваў і колькі вёдраў морквы назбіраў. Норма для студэнта - 210 кг, за яе плацяць 35 000 рублёў у дзень. Вядро морквы важыць каля 6 кг, значыць, за чатырохгадзінны працоўны дзень трэба сабраць 35 вёдраў. Студэнты норму выконваюць.

Для навучэнца ліцэя іншая норма: сабраць моркву з баразны даўжынёй 170-200 метраў. Хлопчыкі збіраюць прыкладна па 60 вёдраў за дзень, а дзяўчынкі - па 40. У канцы работ на рахунак ліцэя прыходзіць сума, заробленая ўсімі. Яна дзеліцца спачатку па групах, а ў групах - паміж навучэнцамі. У 2012 годзе лепшыя работнікі-хлопчыкі атрымалі па 100 тыс. рублёў...

«Некаторым дзецям падабаецца ездзіць на сельгасработы: не трэба хадзіць на пары, можна выспацца. Ёсць і тыя, хто не хоча ехаць. Бывае, бацькі не пускаюць. Мы, вядома ж, не забярэм сілком, можам толькі прыстрашыць. Але імкнемся пераконваць: ліцэй атрымае гародніну па нізкім кошце, і тая ж морква пойдзе дзецям на абед, а яны за абеды не плацяць», - расказвае майстар ліцэя №7.

«Холадна, вядома. Але я за тыдзень на кілаграм схуднела, фізічная праца на свежым паветры карысная», - кажа адна са студэнтак.

«Якое свежае паветра, калі «Хімвалакно» побач!» - тут жа дадае другая.

У мінулым годзе сельскагаспадарчыя работы ў студэнтаў і навучэнцаў праходзілі з 1 траўня па 30 верасня. За гэты час на палях працавалі прыкладна 1,5 тыс. чалавек. Цяпер працаваць у студатрадзе можна цэлы год.