«Тэхнапарку аддадуць лепшыя землі, а нам батрачыць на кітайцаў»

Жыхары вёсак пад Менскам пратэстуюць супраць кітайскага тэхнапарку.

У гэтыя дні ў краіне праходзіць грамадскае абмеркаванне дэталёвага плана першай чаргі Кітайска-беларускага індустрыяльнага парку. Ужо вядома, на якіх землях будуць будаваць заводы, а на якіх жылыя кварталы. Журналісты выехалі ў наваколлі Нацыянальнага аэрапорта і паспрабавалі ўявіць, як раскінецца на месцы лясоў і палёў гіганцкіх памераў тэхнаград і як грашовай ракой лінуць сюды мiльярды даляраў, пра якія ў апошнія дні гавораць па тэлевізары. Але фантазіі не хапіла. Тады яны распыталі ў мясцовых жыхароў, чаго яны чакаюць ад тэхнапарку і якой бачаць сваю будучыню. Пра гэта рэпартаж onliner.by.

На 9000 гектарах, адведзеных пад тэхнапарк, можна было б размясціць горад велічынёй з Бабруйск або тры з дзевяці адміністрацыйных раёнаў Менска. Дэталёвы ж план, які цяпер вынесены на грамадскае абмеркаванне, распрацаваны толькі для невялікай тэрыторыі ў цэнтральнай частцы прамысловага «спадарожніка» сталіцы. У межы першачарговай забудовы патрапіў толькі адзін населены пункт - вёска Быкачана.

Быкачана - гэта адна вуліца і чатыры дзесяткі дамоў. Вёсачка невялікая, але не заняпалая. Не так даўно сюды правялі газ.

- Мы тут усе да аднаго супраць тэхнапарку, - заўважыўшы журналістаў, выйшла з двара жанчына. - Подпісы збіралі, лісты пісалі, на абмеркаванне хадзілі - а толку ніякага.

Праз пару хвілін вакол іх збіраюцца пяць-шэсць чалавек. Кожны з іх гаворыць пра набалелае.

- Які тут тэхнапарк? Сюды ж палова Менска едзе на выходных. Дачнікі, турысты. На Волму, на Пятровіцкае вадасховішча, - кажа пенсіянер Мікалай Герасімчык. - Тут два заказніка, падземныя водазаборы. Гэта ж мы Менск чыстай вадой поім.

- А цяпер апынемся на задворках прамзоны, - пагаджаецца з ім нехта з суседзяў.

На дэталёвым плане відаць, што амаль з усіх бакоў Быкачана абступяць кварталы сярэднешчыльнай шматкватэрнай забудовы (сектары Ж-11мс).

З захаду акрамя жылля да вёскі далучацца школа і дзіцячы сад. З усходу, дзе цяпер жытняе поле, будуць таксама будаваць жылы мікрараён, а за ім - кварталы адміністрацыйных, забаўляльных і гандлёвых цэнтраў.

Сасновы бор на далёкім плане фотаздымкаў саступіць месца прамысловым прадпрыемствам (сектары П-11 і П-12 на схеме).

- Грамадскае абмеркаванне яшчэ не завяршылася, а мы бачылі ў лесе машыну геадэзістаў. Ужо дзеляць зямлю на кварталы тэхнапарку. Да чаго тады ўсе гэтыя абмеркаванні? Фікцыя нейкая, - уключаецца ў размову мясцовая жыхарка Ніна Герасімчык (у Быкачана гэта распаўсюджанае прозвішча). - Чулі, што ўлады кажуць? На мінулым грамадскім абмеркаванні жыхары Смалявічаў падтрымалі генплан тэхнапарку. Ніколі ў гэта не паверым.

Журналісты паспрабавалі паспрачацца. Смалявічы, як вядома, пазбаўленыя горадаўтваральных прадпрыемстваў, грашовай працы ў райцэнтры па вялікім рахунку няма. Гарадок гібее, а тэхнапарк - гэта тысячы працоўных месцаў...

- У Смалявічах хай і будуюць свой тэхнапарк, калі ім праца патрэбная, - перабівае малады чалавек. - Там хоць якая-ніякая інфраструктура, а тут лясы ды палі.

- Ці ў Гомельскай вобласці, у чарнобыльскіх раёнах. Там зямлі свабоднай шмат, - дадаў яшчэ адзін жыхар.

Быкачана ўсё яшчэ поўніцца чуткамі. Прычым вельмі несапраўднымі. Гавораць тут пра 600 тысяч кітайцаў, якія ўжо пакуюць валізкі ў Беларусь. На грамадскім абмеркаванні генплана гучалі іншыя лічбы. На першым этапе ў эканоміцы індустрыяльнага парку плануюць заняць 25 тысяч чалавек. У больш аддаленай перспектыве тэхнаград разлічаны на 155 тысяч чалавек, у тым ліку з улікам тых людзей, якія прыязджаюць на працу з Менска і бліжэйшых раёнаў.

- Добра, 155 тысяч, - пагаджаюцца жыхары Быкачана. - Але адкуль ім узяцца? Менчукі? Так у Менску і без тэхнапарку працы хапае. У Смалявічах няма і 20 тысяч жыхароў... Не іначай як экспансія рыхтуецца.

Мікалай Герасімчык запрашае журналістаў да сябе на ўчастак, паказвае дом пасляваеннай пабудовы, які дастаўся яму ад бацькоў, цяпліцу, в'етнамскіх свінак і іх двухдзённых дзіцянятаў. Зноў наракае на жыццё.

- Раней аэрапорт нам не так дапякаў, - кажа ён. - Лес гасіў гул самалётаў, потым кавалак лесу высеклі - шуму дадалося. Цяпер, выходзіць, да апошняга дрэва ўсё знясуць. І хто прыдумаў будаваць побач жыллё і заводы? А раптам авіякатастрофа?

Увесну мінулага года кіраўнік Менскай вобласці Барыс Батура прапаноўваў адправіць у Кітай групу з самых незадаволеных дачнікаў, каб тыя пераканаліся ў бяспецы тамтэйшых тэхнапаркаў для навакольнага асяроддзя. Што з гэтага выйшла?

- Былі мы ў Батуры. У першы раз ён нас ледзь не выгнаў з кабінета. Затым, калі падняўся ўвесь гэты шум, ужо пачаў слухаць, - распавядае суразмоўца. - А паездка ў Кітай - усё гэта пустаслоўе.

Адзін час дачнікі і жыхары мясцовых вёсак пісалі Лукашэнку, затым хацелі правесці мясцовы рэферэндум, але атрымалі адмову. Зрэшты, сяго-таго людзям дамагчыся ўсё ж удалося. Ім паабяцалі не зносіць іх дамы, і ў генплане тэхнапарку ўсе населеныя пункты засталіся на сваім месцы.

- Тэхнапарку аддадуць нашы лепшыя зямлі, а мы застанемся тут, пасярод інтэрнатаў і заводаў. І няўжо будзем батрачыць на кітайцаў? - зусім ужо песімістычныя жыхары Быкачана.

Лясы займаюць амаль палову тэрыторыі будучага індустрыяльнага парку. Яшчэ нядаўна яны адносіліся да першай групы, цяпер жа ўказам Лукашэнкі пераведзеныя ў катэгорыю гаспадарчага лесу і будуць высякацца.

Між Быкачана і аэрапортам раскінецца зона прамысловых прадпрыемстваў.

Па разліках аўтараў генплана, пасля будаўніцтва тэхнапарку агульная плошча азелянення перасягне цяперашнюю за кошт кампенсацыйных пасадак. Быць можа, але пакуль у гэта верыцца з цяжкасцю.

Журналісты паварочваюць машыну і бяруць курс на Пятровіцкае вадасховішча. Землі па яго берагах таксама ўключаныя ў дэталёвы план першачарговага асваення. Але заводы і фабрыкі там будаваць не будуць - толькі жыллё, гандлёвыя аб'екты і ўсё, што звязана з адпачынкам.

Землі каля ракі Волмы таксама ўвойдуць у склад тэхнапарку, але ў берагавой зоне нічога будаваць не збіраюцца. Тут усё застанецца як ёсць, ці амаль як ёсць.

Палі ў раёне вёскі Загор'е. Тэхнапарк дабярэцца і сюды, але не адразу. У дэталёвы план першай чаргі забудовы гэтыя землі не ўнесеныя.

Дзесьці тут, за вёскай Лазовы куст, побач з трыма падземнымі водазаборамі, будзе спартыўна-рэкрэацыйная зона, а яшчэ далей запраектаваны раён сярэднешчыльнай сядзібнай забудовы. «Кітайская Рублёўка», - жартуюць мясцовыя.

На зваротным шляху журналісты заехалі ў былы пасёлак Сокал, а сёння аддалены мікрараён Менска. У мясцовым універсаме ішоў збор подпісаў пад чарговым зваротам у адміністрацыю Лукашэнкі, «савет рэспублікі» і «палату прадстаўнікоў».

«Склалася сітуацыя, калі нашы правы і законныя інтарэсы ніхто не абараняе, - гаворыцца ў лісце. - У сувязі з гэтым пакідаем за сабой права звяртацца ў міжнародныя арганізацыі…»

Ці вераць самі жыхары Сокала, што іх подпісы нешта значаць, што іх меркаванне хтосьці прымае ў разлік?

«А што застаецца рабіць?» - пачулі ў адказ адразу ад некалькіх чалавек. Толькі адзін з нашых суразмоўцаў выказаў у корані адрозны ад астатніх пункт гледжання:

- Хай кітайцы да нас прыязджаюць і будуюць, што хочуць. Можа, хоць навучаць нашых мужыкоў працаваць. Паглядзім, што з гэтага ўсяго выйдзе.