Менскія кватэры падаражэлі на трэць

Эксперты кажуць, што кошты амаль дасягнулі столі.

За год адзін квадратны метр жылля на другасным рынку павялічыўся ў кошце на 30%. Зараз квадрат каштуе ў сярэднім 1621 даляр. Аднапакаёвыя, вядома, яшчэ даражэй - 1800-2000. І калі раней жыллё даражэла толькі вясной і восенню, то гэтым летам цэннік таксама поўз уверх, піша «Комсомольская правда в Беларуси».

- Так, кватэры на другасным рынку даражэюць. Да рэкорду - 1800 даляраў за квадратны метр - нам засталося ўсяго нічога. Гэта максімум, якога мы дасягалі толькі аднойчы, у 2007 годзе, - распавядае старшыня Беларускай асацыяцыі «Нерухомасць» Мікалай Прасталупаў.

- Не хочацца нават успамінаць гэтыя кошты. Што тады паслужыла прычынай росту коштаў на рынку кватэр?

- Тады была вельмі дарагая нафта, каля 300 даляраў за барэль. На Расею паліўся паток нафтадаляраў, якія ўкладваліся ў тым ліку і ў Беларусь. Гэта і выклікала падаражэнне нерухомасці. Зараз жа асноўная прычына падаражэння - рэзкае скарачэнне прапаноў на першасным рынку, гэта значыць у новабудоўлях.

- Але потым жыллё пачало таннець. Напрыклад, у лістападзе 2010 года квадратны метр каштаваў усяго тысячу даляраў...

- У 2009 годзе здарыўся сусветны фінансавы крызіс, нафта рэзка патаннела, паменшыўся прыток валюты ў краіну. Пачаліся праблемы і з крэдытаваннем жылля. У тым жа 2007 годзе кожны другі пакупнік кватэр быў з крэдытам (тады звычайны камерцыйны крэдыт выдаваўся пад 14-15%). Зараз жа крэдыты адмянілі. Калі хто іх і бярэ, то на кароткі тэрмін, выключна, каб не здымаць грошы з дэпазіту і не губляць адсоткі.

- Мікалай Паўлавіч, квадратны метр даражэе кожны месяц, хай і не нашмат. Што з ім будзе далей? Якога максімуму ён дасягне?

- Думаю, што ў гэтым годзе патэнцыйны рост практычна вычарпаны. Да канца года, можа, і будзе невялікае падаражанне, але ў межах 5%, не больш. Гэта значыць максімум - гэта 1800 даляраў за метр.

- Што павінна адбыцца, каб кватэры патаннелі?

- Усё залежыць ад палітыкі дзяржавы. Калі вылучаць пляцоўкі пад будаўніцтва жылля і на рынку з'явіцца дастатковая колькасць танных прапаноў, цэннік на другасным рынку ўпадзе. Бо цяпер ёсць маса забудоўшчыкаў, якія жадаюць будаваць жыллё ў Менску.

- Што вы ўкладваеце ў паняцце «таннае жыллё»?

- Калі кватэр з квадратным метрам па 1200 даляраў будзе дастаткова, то людзі аддадуць перавагу пачакаць год-два, паздымаць у гэты час кватэры ці пажыць з бацькамі. І тады за 1700 - 1800 даляраў ніхто купляць не будзе. Народ рублём галасуе.

- Дастатковая колькасць кватэр - гэта колькі?

- Зараз аб'ём другаснага рынку - гэта 10 тысяч кватэр у год. Прыкладна такая ж колькасць і пяршоўкі прадаецца. Калі колькасць 1-2-пакаёвых кватэр павялічыць на трэць (каб у новабудоўлях у год прадавалася 13 тысяч кватэр), а кошт на іх апусціцца да 1200 даляраў за квадратны метр, то другасны рынак патаннее.

Прычыны даражэння жылля

Асноўная прычына росту коштаў на другасным рынку - гэта тое, што рэзка скарацілася колькасць прапаноў кватэр у новабудоўлях. Таму на рынку кватэр «са стажам» здарыўся ажыятажны попыт. Напрыклад, цяпер ёсць прапановы, калі адзін квадратны метр у новабудоўлі каштуе 1600 даляраў. Але зусім не ясна, колькі прыйдзецца чакаць здачы дома. Пры гэтым будуюць кватэры вялікія, тыя ж двухпакаёвыя - па 70 квадратных метраў. Чалавек вывучае другасны рынак, дзе двушка памерам 50-60 квадратных метраў нават пры цэнніку ў 1700 даляраў больш выгадная. Прадаўцы гэта зразумелі і паднялі кошт.

За год у Менску з чаргі маючых патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў выключылі 50 тысяч сем'яў. З іх, паводле ацэнак экспертаў, каля пяці тысячы сем'яў вырашылі самастойна купіць сабе жыллё. З улікам таго, што гадавы аб'ём другаснага рынку жылля роўны прыкладна 10 тысячам кватэр, гэтыя дзесяць адсоткаў былых чаргавікоў таксама маглі справакаваць падаражанне жылля на другасным рынку.

Усё-такі за два апошнія гады зарплаты людзей выраслі нават у даляравым эквіваленце. Людзі сталі больш забяспечанымі, змаглі папоўніць свае назапашванні і палепшыць жыллёвыя ўмовы.