Алімпійскія гульні несвабоднай прэсы

Калі мы ўключым тэлевізар, нам распавядуць выключна пра тое, што ў Сочы усё выдатна.

Зімовыя Алімпійскія гульні ў Сочы павінны паказаць усяму свету «зіхатлівы фасад» Расеі, але на працягу некалькіх апошніх гадоў мясцовыя жыхары штодня назіралі яго адваротны бок, у прыватнасці пастаянныя адключэнні электрычнасці, поўны хаос пры будаўніцтве і карупцыю. «Але калі мы ўключым тэлевізар, нам распавядуць выключна пра тое, што ў Сочы ўсё выдатна, - піша аглядальнік нямецкай газеты Die Welt Юлія Смірнова. - Улады не прапускаюць навіны аб негатыўных з'явах - нідзе ў краіне свабода слова не абмежавана так, як у Сочы».

Журналістка Ганна Грыцэвіч, напрыклад, прапрацавала на дзяржаўным тэлеканале ВГТРК усяго два месяцы. Рэдакцыя не прапускала яе рэпартажы аб незаконных звалках будаўнічага смецця ў наваколлі Сочы, якія не раз з-за сваёй велізарнай вагі станавіліся прычынай апоўзняў, пра мясцовых жыхароў, якія не атрымалі за разбураныя дамы ніякай кампенсацыі. «Замест гэтага кіраўніца прэс-службы гарадской адміністрацыі асабіста паказвала мне, пра што я павінна гаварыць у рэпартажах, - распавядае Грыцэвіч. - Пазней мне ўвогуле даводзілася цалкам узгадняць з ёй тэкст». Пасля сюжэту аб будаўніцтве падземнага паркінга Грыцэвіч звольнілася. «Жыхары навакольных дамоў выступалі супраць, але спецыяльна для сюжэту сочынская прэс-служба знайшла людзей , якія выдалі сябе за мясцовых жыхароў і адобрылі будаўніцтва», - тлумачыць дзяўчына.

Як заўважае Смірнова, «градус свабоды слова ў Расеі змяняецца ад рэгіёна да рэгіёна і залежыць ад бягучай палітычнай сітуацыі і смеласці мясцовых журналістаў». Выпадак Грыцэвіч зноў жа гэта пацвярджае: у яе родным Іркуцку, распавядае былая журналістка ВГТРК, «нельга было крытыкаваць губернатара, але можна мэра і раённых кіраўнікоў». Там у параўнанні з Сочы ёсць хоць нейкая свабода, тут жа «многія тэлежурналісты займаюцца рабскай працай і выконваюць загады зверху», кажа яна.

З Грыцэвіч цалкам згодны Максім Вялічка, якога звольнілі з тэлеканала «Эфкате» пасля таго, як ён выклаў у інтэрнэт бесцензурную версію свайго рэпартажу аб транспартным калапсе ў Сочы.

«Большая частка СМІ тут працуе піяршчыкамі горада, якія распавядаюць толькі пра тое, што ўсё добра і ніякіх негатыўных з'яў або праблем няма, - пацвярджае былы супрацоўнік «Эфкате» Вялічка. - Крытычныя тэмы неабходна загадзя ўзгадняць з прэс-службай і пасылаць тэксты ў адміністрацыю». Большая частка журналістаў, шкадуе ён, «прымаюць гэтыя правілы, толькі нешматлікія хочуць змагацца з ветракамі». «Баючыся, тэлеканалы часцяком займаюцца самацэнзурай», прычым тычыцца гэта, як канстатуе Вялічка, не толькі дзяржаўных, але і прыватных каналаў, бо «ў многіх іх кіраўнікоў або ўладальнікаў у горадзе ёсць камерцыйныя інтарэсы і іх можна шантажаваць».

Што здараецца з асабліва заўзятымі журналістамі, можна ўбачыць на прыкладзе журналіста «Общественного телевидения России» Мікалая Ярста, які займаўся год таму расследаваннем справы зніклай дзяўчыны, працягвае Смірнова. У аўтамабілі журналіста былі знойдзеныя наркотыкі, у выніку чаго журналісту паўгода прыйшлося пасядзець пад хатнім арыштам у страху сесці ў турму гадоў на дзесяць. Сам Ярст сцвярджае, што яму хацелі заткнуць рот. «На маю здагадку, чыноўнікі асцерагаліся, што ў сувязі са справай той зніклай дзяўчыны маглі ўсплыць іншыя выпадкі парушэння закона, напрыклад незаконныя ўсынаўленні».

Акрамя расейскіх журналістаў, дадае Die Welt, у Сочы ёсць цяжкасці і ў замежных карэспандэнтаў. Зусім нядаўна, напрыклад, ва ўездзе ў Расею адмовілі галандскім журналістам Робу Хорнсту і Арнольду фон Бругену, якія працавалі да гэтага ў Сочы пяць гадоў.

Пераклад: Inopressa.ru

Фота: РІА «Новости»