Каго здзіўляе абвал расейскага рубля?

Сітуацыя, у якой рубель апынуўся пад моцным ціскам, паўстала не сёння.

З пачатку года расейская валюта ў дачыненні да амерыканскага даляра і еўра абясцэнілася прыкладна на 30 адсоткаў. Многія назіральнікі даўно прадказвалі падзенне рубля. Расея, як і іншыя рынкі, якія развіваюцца, не была гатовая да рэзкіх пераменаў фінансавай палітыкі ЗША, мяркуе аглядальнік Deutsche Welle Рольф Венкель.

Расея на нафтавай ігле

Спыненне неабмежаванай скупкі амерыканскіх дзяржаблігацый Федэральнай рэзервовай сістэмы ЗША прывяло да адтоку капіталаў з рынкаў, якія развіваюцца, што ў сваю чаргу стала адной з прычын дэвальвацыі валют гэтых краін. Перш іх рынкі былі прывабныя для інвестараў праз высокія тэмпы эканамічнага росту і высокія (у адрозненні ад прамыслова развітых краін) банкаўскіх адсоткавых ставак.

Больш за іншых ад адтоку заходняга капіталу пацярпелі Бразілія і Расея, якія ў перыяд, калі рынкі, якія развіваюцца лічыліся выратавальнікамі ад сусветнага крызісу, выпусцілі шанец правесці структурныя рэформы. Для Расеі, эканоміка якой пераважна трымаецца на плаву дзякуючы продажу сыравіны і карысных выкапняў, асабліва цяжка даўся пераход ЗША з імпарцёра ў экспарцёры газу і нафты і выкліканым гэтым падзенне коштаў на энэрганосьбіты.

Прэзідэнт Расеі Уладзімір Пуцін паплаціўся за тое, што занадта спадзяваўся выключна на асобных, палітычна адданых яму алігархаў, занятых у энэргетыцы і вытворчасці ўзбраення. Ён шмат гадоў выпускаў магчымасць стварыць у эканоміцы Расеі трывалы каркас, якім з'яўляецца сярэдні клас. Яго эканамічная моц змагла б змякчыць эфект ад моцных знешніх узрушэнняў і заходніх санкцый.

Эканоміка прававой неабароненасці

Наадварот, на Захадзе ўзмацняецца ўражанне: у таго ў Расеі, хто эканамічна паспяховы і добра зарабляе, але не падабаецца прэзідэнту Пуціну, раптам узнікаюць сур'ёзныя праблемы з законам, прычым па абсурдных абвінавачваннях. Эксперты кажуць пра сістэматычную і сур'ёзную прававую неабароненасці ў Расеі, якая перашкаджае эканамічнаму росту і інвестыцыям, а таксама не дазваляе ствараць новыя працоўныя месцы.

Так што падзенне рубля толькі часткова выклікана знешнімі прычынамі і заходнімі санкцыямі. Нашмат мацней яно абумоўлена ўнутранымі абставінамі. Яно - праява нездаровай залежнасці ўсёй эканомікі краіны ад нафтавых і энэргетычных канцэрнаў, прававой неабароненасці замежных інвестараў і не ў апошнюю чаргу - вынік шматгадовых няўдач у правядзенні структурных рэформаў і падтрымцы сярэдняга класа.

Таму Пуцін на саміце АТЭС ў далёкім Пекіне можа казаць столькі, колькі хоча - дапаможа гэта толькі на некаторы час. Расейскі Цэнтрабанк ў любым выпадку ўжо спыніў барацьбу, пасля таго як золатавалютныя рэзервы краіны праз падтрымку курсу рубля з пачатку года знізіліся з 511 млрд даляраў да 429.

Кіраўнік Цэнтрабанка Эльвіра Набіуліна адпусціла рубель у вольнае плаванне, але ў выпадку моцнай неабходнасці гатовая прыняць рашучыя меры. Наколькі эфектыўнымі яны будуць у доўгатэрміновай перспектыве, біцца аб заклад я б не стаў.