Пяць памылак Генплана Менска

Архітэктарка Аляксандра Баярына распавядае пра тое, адкуль бяруцца транспартныя праблемы Менска і ці ёсць шанец на іх развязванне.

Усё, што мы сёння робім у горадзе, мы вымушаныя падладжваць пад старыя планіровачныя пастановы. А старыя пастановы, на мой погляд, часцяком хібныя, альбо мы проста даўно з іх выраслі, піша «Комсомольская правда в Беларуси».

Першая памылка нашага Генплана відавочная: замест цэнтра горада ў нас транспартная развязка, скрыжаванне двух найбуйнейшых праспектаў. Успомніце цэнтры еўрапейскіх гарадоў - сімпатычныя кварталы з вузенькімі вулачкамі і плошчамі. Вы нідзе не знойдзеце 6 і 8-палосныя праспекты, што разразаюць цела цэнтра на кавалкі. Адно скрыжаванне можа быць у вёсцы, ды і то на ім заўсёды была плошча. У нас няма нават плошчы, у нас проста транспартная развязка.

Другая памылка звязаная з першай: увесь транзіт нашага вялізнага горада ідзе праз цэнтр. Дабрацца з канца ў канец можна толькі праз цэнтр, праз скрыжаванне двух галоўных праспектаў - Незалежнасці і Пераможцаў. Ды і скрыжаванне гэты не паўнавартаснае, а Т-падобнае! Вуліца Леніна з 5 палосамі раптам становіцца 1-палоснай. Праблема вываду транзітных сувязяў з гістарычнага цэнтра стаяла перад усімі гарадамі ў перыяд росту. Развязванне яна мае простае - усё нехарактэрнае для цэнтра перамяшчэнне выводзяцца за ягоныя межы. Гэта тая праца, якую выконваюць горадабудаўнікі. Бо вывелі ж мы транзіт грузавога транспарту за межы горада, пабудаваўшы кальцавую. Цяпер чарга за цэнтральнай часткай.

Памылка трэцяя: Генплан Менска распрацоўваўся ў 1936 годзе, дапрацоўваўся ў 1965-м, дагэтуль яго ніхто не аналізаваў, ці не пераглядаў. У 1936 годзе ў нас было насельніцтва 238 800. Адпаведна, уявіце транспартны паток. У 1965-м - блізу 700 000. А сёння два мільёны! Генплан проста не быў разлічаны на такія лічбы.

Чацвёртая: галоўныя вуліцы не маюць паўнавартасных дублёраў, паралельных вуліц, па якіх можна аб'ехаць любую праблему на асноўнай вуліцы. У свой час на вуліцу Нямігу былі часткова перакладзеныя функцыі дублёра праспекта Незалежнасці, калі там будавалася метро. Аднак паўнавартасным дублёрам яна так і не стала, так як выконваліся тыя функцыі фрагментарна, а сёння яна загружаная так, што і сама ўжо мае патрэбу ў дублёры. І на гэтай сетцы праблемных вуліц мы ўсе дабудоўваем і дабудоўваем, з кожным годам пагаршаючы праблемы, закладзеныя даўнімі некарэктнымі пастановамі.

Памылка пятая: у межах другога кальца сувязі паміж часткамі горада ў нас няма, акрамя цэнтральных вуліц. У нас не замкнёна першае кола.

Ёсць план, які нас уратуе!

Самае крыўднае ў тым, што ўсе гэтыя праблемы ўжо сфармуляваныя і агучаныя. Архітэктар Уладзімір Папруга правёў скрупулёзны аналіз Генплана Менска і прапанаваў развязванні для ўсіх, абсалютна ўсіх нашых транспартных праблем. Даследаванне суправаджаецца разлікамі, схемамі, чарцяжамі. Гэта фундаментальнае даследаванне, тытанічная праца, у якой Менск мае патрэбу, як у паветры. Сваю працу ён зусім бязвыплатна перадаў гарвыканкаму ў 2007. Яму падзякавалі, паклалі ў стол - і ўсё.

У плане Папругі ёсць і паркоўкі, здольныя цалкам абслужыць гістарычны цэнтр без неабходнасці размяшчэння іх на самой тэрыторыі цэнтра, і нечаканыя развязкі, і вуліцы-дублёры, якія можна дабудаваць з наяўных вуліц і завулкаў, і мерапрыемствы ў павелічэнні прапускной здольнасці вуліц.

Вы толькі паглядзіце на адзін з фрагментаў праекта. Праспект Пераможцаў абгінае Палац спорту, перасякае Свіслач, праходзіць паміж Траецкім і домам Чыжа, перасякае праспект у адным узроўні па існуючай вуліцы каля цырка і далей уздоўж тэрыторыі завода Кірава выходзіць на Партызанскі. Тым самым цэнтр горада цалкам вызваляецца ад транзіту поўнач-поўдзень. За Палацам спорту будуецца парковачны цэнтр, які можа забяспечыць машына-месцамі ўсе будынкі вакол. А будынкі тут растуць як грыбы! Пры гэтым ні адно новае будаўніцтва не забяспечана дастатковай колькасцю машына-месцаў для работнікаў, што ўжо казаць пра кліентаў, гасцей і турыстаў.

Участак вакол вул Чырвонаармейскай, чырвоным выдзелены працяг праспекта Пераможцаў і злучэнне яго з Партызанскім праспектам. На месцы завода прапануецца пабудаваць новы адміністрацыйна-дзелавы цэнтр Менска. Тут жа размяшчаецца такі ж ёмісты парковачны вузел.

Падаўжэнне праспекта Пераможцаў і злучэнне яго з Партызанскім праспекта цалкам вызваліла б цэнтр горада ад транзіту поўнач-поўдзень.

І гэта не гіганцкія грошы. Бо ну колькі ў нас цэнтра? Зусім невялікая прастора, з дарогай арэндай, з актыўнасцю забудоўшчыкаў. Патрэбна толькі добрая воля горадабудаўнікоў. А яе няма.