Пад Гомелем у 112 сем'яў забіраюць лецішчы

112 сем'яў могуць пазбавіцца сваіх лецішчаў пад Гомелем.

Пасля 20 гадоў карыстання зямлёй, выдадзенай гарвыканкамам, іх абвясцілі самазахопнікамі. Участкі прапануюць выкупіць па 1 тыс даляраў за сотку, інакш агароды адбяруць, дамы знясуць. Пенсіянеры, якіх тут большасць, сыходзіць не збіраюцца, а плаціць па 15 тысяч даляраў за зямлю не ў стане, піша «Савецкая Беларусь».

Былое садоўніцкае таварыства «Любамір-Сад» можна знайсці нават на інтэрнэт-картах. Палоска зямлі нібы прыліпла да гарадской мяжы Гомеля. Праз гэтыя 13 гектараў і разгарнулася гарачая спрэчка паміж дачнікамі і мясцовымі ўладамі.

У пачатку 90-х гэта была багністая бесперспектыўная ўскраіна горада - непрыдатныя землі. Участкі тут выдаваў гарвыканкам пад агародніцтва.

Рыгор Легчылкін атрымліваў свае 7 сотак разам з бацькам - ветэранам Вялікай Айчыннай вайны. У тыя гады, адзначае ён, гэта быў адзіны спосаб пракарміцца. Палову ўчастка займала канава. Каб яе засыпаць, прывезлі не адну машыну зямлі... Тут, зрэшты, у кожнага падобная гісторыя. Гады ішлі, агароды абраслі платамі, хаткамі, лазнямі. Мясцовыя жыхары сталі звяртацца з лістамі, каб узаконіць свае правы на апрацаваную зямлю і будынкі. Рыгор Легчылкін успамінае, што стукаліся доўга:

- Гадоў 10 пісалі, звярталіся ў розныя інстанцыі. У 2009-м тых, хто меў тут будынкі, аштрафавалі за самавольныя пабудовы. Тым не менш нас пачулі. У 2012-м аблвыканкам пагадзіўся з довадамі і даў даручэнне гарвыканкаму. У выніку гарадскія ўлады дазволілі пасля 20 гадоў вырошчвання гэтай зямлі стварыць тут садоўніцкае таварыства «Любамір-Сад». Правялі ўстаноўчы сход, выклікалі БТІ, усе абмералі, заплацілі пошліны. Але пакуль афармляліся дакументы, гарвыканкам скасаваў сваю пастанову і падаў у суд на расфармаванне нашага таварыства.

Гаспадарчы суд Гомельскай вобласці ў 2013 годзе ліквідаваў «Любамір-Сад». Дачнікі сталі самазахопнікамі зямлі, у якіх усе тэрміны агародніцтва мінулі. Засталася куча бетонных слупоў, якія людзі купілі для электрыфікацыі новаспечанага кааператыва. Так і не скарысталіся...

Аднак дачнікі не здаліся. Пастанова суда грунтавалася на тым, што гарвыканкам не мог стварыць дачны кааператыў у гарадской мяжы. Таму людзі звярнуліся да прэзідэнта з просьбай вывесці гэтыя землі з гарадскіх уладанняў. У выніку спрэчныя 13 гектараў пераведзеныя з горада ў раён. Аднак дачнікаў чакаў непрыемны сюрпрыз, распавядае былая старшыня «Любамір-Саду» Галіна Кравец:

- Усё роўна мясцовыя чыноўнікі здолелі знайсці метад выжыць нас адсюль. Камісія, складзеная ў асноўным з абласных спецыялістаў, ацаніла гэтыя землі па 1 тыс даляраў за сотку. Атрымліваецца, што ўчасткі каштуюць у сярэднім ад 7 да 15 тыс даляраў. Хоць у суседнім дачным таварыстве «Плёсы», якое за плотам, аформіць сотку каштуе 160 даляраў. Адкуль выплыла касмічная сума, чаму камісія нават з людзьмі не сустрэлася?

Варта адзначыць, што за 20 гадоў паласа гэтых непрыдатных зямель ператварылася ў прынадны кавалачак. Былыя заліўныя лугі засыпаныя, на іх выраслі «спальныя» мікрараёны. Адлегласць да былога «Любамір-Саду» - усяго 2 кіламетры. Ідэальная зямля пад прыгарадныя дамы.

У землеўпарадкавальнай службе Гомельскага аблвыканкама мяне сустрэлі даволі ветліва. Заўважылі, што журналісты ўжо прыходзілі па пытанні гэтых скаржнікаў, але, азнаёміўшыся з усімі дакументамі, сышлі ні з чым. Журналіст папрасіў начальніка Аляксандра Матараса максімальна адлюстраваць паслядоўнасць развязання зямельнага пытання «Любамір-Саду»:

- Гэтыя ўчасткі сапраўды былі вылучаныя пад агародніцтва Гомельскім гарвыканкамам на пачатку 90-х. Праз 10 гадоў тэрмін карыстання імі мінуў. Але на участках апынуліся самавольныя пабудовы. Пасля доўгіх спрэчак і разглядаў гарвыканкам пайшоў насустрач агароднікам, дазволіў стварэнне садаводчага таварыства «Любамір-Сад». Але ў самім таварыстве паўсталі рознагалоссі і скаргі ў пракуратуру. Пракуратара выявіла парушэнні закона ў дзеяннях гарвыканкама. Суд ліквідаваў «Любамір-Сад». Пасля таго як прэзідэнцкім Указам № 267 ад 4 чэрвеня 2014 г. гэтыя землі пераведзеныя з гарадской рысы ў Гомельскі раён, на іх ствараецца новае таварыства з былых дачнікаў «Любамір-Саду». Людзі могуць падаваць заявы аб выдаванні самавольна занятага ўчастка ў прыватную ўласнасць.

- А адкуль узяўся кошт 1000 даляраў за сотку?

- Была створаная рабочая група, якая вызначыла кошт зямлі. Кадастравы - блізу 600 даляраў за сотку, рынкавы - 1 тыс даляраў. Спыніліся на 1 тыс даляраў, так як месца элітнае, зямля знаходзіцца прама каля гарадской мяжы.

- Калі не заплацяць, зямлю забяруць, дамы знясуць?

- Гэта пытанне не да мяне, а да Гомельскага райвыканкаму. Зямля іх. Але механізм менавіта такі.

81-гадовы Мікалай Мярзлоўскі - незвычайны ветэран. Свае ўзнагароды ён заслужыў падчас в'етнамскай вайны. Быў баявым лётчыкам. У дачны сезон ён жыве ў летнім доміку з жонкай Матронай, яны бульбай і памідорчыкамі падтрымліваюць унукаў. У гэтай гісторыі ветэран не бачыць справядлівасці:

- Кроў праліваў, а цяпер мяне называюць захопнікам і грошы патрабуюць. Мы гэтую зямлю сваім потым 20 гадоў угнойвалі. Вы ўсё тут сфатаграфуйце, пакажыце, хто на самай справе жыве. Вакол - адны пенсіянеры. Грошай такіх выкупляць у нас усё роўна няма. Прыйдуць зносіць домік - я лягу пад бульдозер.

І такі вось цікавы факт. Улетку 2014 на дачах былі развешаны аб'явы ад абласной землеўпарадкавальнай службы. У іх гаварылася, што ў выпадку адмовы ад надавання ўчастка ў прыватную ўласнасць па кошце, эквівалентнаму 1 тыс даляраў за 1 сотку, участак падлягае вызваленню - са зносам пабудоў і насаджэнняў. Вызначыцца трэба было да 1 жніўня 2014 года. І яшчэ: «Вызваленыя зямельныя ўчасткі падлягаюць продажу з аўкцыёну з пачатковай цаной па іх кадастравым кошце - 569 даляраў за сотку». На 40 адсоткаў танней, чым для гаспадароў участкаў...