Беларусы ў чаканні дэвальвацыі скупляюць валюту

Насельніцтва масава пазбаўляецца ад беларускіх рублёў у чаканні абвальнай дэвальвацыі.

На 40 тыдні гэтага года беларускі рубель аслабеў на невялікі адсотак, а паводле нацбанкаўскага кошыку - на наогул нязначна. Але прыкметна вырасла доля даляра ў агульных аб'ёмах таргоў, перавысіўшы іх палову. А такое адбываецца ў моманты, калі расце попыту на замежную валюту з боку насельніцтва. Ды і самі аб'ёмы таргоў і даляраў, і агульныя, выраслі да максімальных пасля дэвальвацыі, хоць і застаюцца нашмат ніжэйшыя за тыя, дэвальвацыйныя, піша myfin.by.

Для каго галоўны паказчык - гэта курс даляра, то беларуская валюта за тыдзень аслабла на невялікі адсотак - у 6-7 разоў менш адсоткаў па тэрміновых Br-дэпазітах. Для тых, хто глядзіць праз прызму бівалютнага кошыка, якая выключае ўзаемныя ваганні асноўных сусветных валют даляра і еўра, Br-рубель знізіўся больш прыкметна праз большы рост курсу еўра. Для тых, хто маніторыць трохвалютны кошык Нацбанка, кошт Br-рубля за тыдзень амаль не змяніўся.

Даляр на справаздачным тыдні стаў даражэйшым чым на папярэднім, толькі ў апошні дзень да гэтага «амерыканец» быў увесь час таннейшым. Еўра таксама вырас у пятніцу, але на цягам тыдня бываў і даражэйшым. Пятніцкае падаражэнне даляра і еўра выкліканае выключна ўзаемнымі адносінамі валют у рамках трохвалютнага нацбанкаўскага кошыка: Rr-рубель у гэты дзень рэзка аслабеў у сябе на радзіме.

Дынаміка трохвалютнага кошыка была на тыдні стабільнай, нізкаамплітуднай, з ваганнямі толькі ў межах 0,25% ад кошту ў апошні дзень папярэдняга тыдня.

Бівалютны еўрадаляравы кошык «тузаўся» больш за кошт дынамікі курсу еўра, на які ў Беларусі звяртаюць мала ўвагі.

Найменшыя значэнні каэфіцыента вагання курсаў (адхіленне ад сярэдняга) - у $-даляра і нацбанкаўскага кошыка. З мінулага тыдня яны (каэфіцыенты) значна зменшыліся і сталі па велічыні аднымі з самых нізкіх за вялікі перыяд часу. А меншы каэфіцыент азначае вялікую курсавую арыентацыю Br-рубля да гэтага інструменту. Мяркуючы ж па вялікім каэфіцыентам па еўра і Rr-рублю, на курсы Br-рубля да іх арыентаваліся на гэтым тыдні менш за ўсё.

Адносна папярэдняга тыдня аб'ёмы таргоў замежнай валютай на БВФБ на тыдні прыкметна выраслі: на $28 млн або амаль на 13%, стаўшы самымі значнымі з часу масавай скупкі валюты ў дэвальвацыйны перыяд, які быў больш за месяц таму.

На двух таргах аб'ём продажу валюты перавысіў $50 млн экв. Такіх дзённых аб'ёмаў у постдэвальвацыйны перыяд было толькі тры (з 27-мі).

Рост аб'ёмаў назіраецца другі тыдзень запар, і яны ўжо сталі максімальнымі не толькі за 5 постдэвальвацыйны тыдняў, але і, як мінімум, за 8 пераддэвальвацыйных. Але пакуль сярэднядзённыя аб'ёмы таргоў застаюцца ўдвая ніжэйшыя, чым у дэвальвацыйныя тыдні.

Акрамя росту аб'ёмаў, на справаздачным тыдні заўважаны рост долі даляра ЗША, якая ўпершыню са жнівеньскай дэвальвацыі пераваліла за палову, склаўшы 55,1%, павялічыўшыся з 44,5% на мінулым тыдні, і, якая стала самай вялікай за 4 месяцы, акрамя дэвальвацыйных тыдняў , як і па намінальным аб'ёме продажаў даляра.

У панічныя перыяды, калі насельніцтва масава пералічвае беларускія рублі ў валюту, доля даляра рэзка павялічваецца праз папулярнасць гэтай валюты ў насельніцтва пры «ўцёках з рубля». У звычайныя ж дні попыт на валюту вызначаецца выключна гаспадарча-эканамічнымі патрэбамі. Таму рост долі $-даляра на справаздачным тыдні можа быць прыкметай праблем, звязаных, магчыма, з прэзідэнцкімі выбарамі, якія з'яўляюцца «дэдлайн» штучнай, як многія мяркуюць, перадвыбарнай фінансавай стабільнасцю, пасля чаго імі чакаецца яе абвальванне.

За 40 тыдняў года даляр таннеў на сямідзёнцы 17 разоў, даражэў - 23 разы, у тым ліку 14 разоў - на адсотак, які перавышае дэпазітную стаўку па тэрміновых Br-укладах, гэта значыць калі ўкладчыкі неслі даляравыя страты. «Нулявы курс», пры якім на наступным тыдні не будзе даляравых страт, гэта значыць дэпазітчыкі хоць бы «выйдуць у нуль» - блізу 17820 Br/$ у канцы тыдня, зыходзячы са ставак найбольш папулярных на гэты момант тэрміновых Br-укладаў. Пры гэтым максімальны курс даляра ў Беларусі, дасягнуты яшчэ 10 верасня - 17840 Br/$.

Еўра з пачатку года таннеў за тыдзень 19 разоў, даражэў - 21 разоў, з іх 13 разоў - за адсоткавую стаўку па тэрміновых Br-дэпазітах. Па еўра «нулявы курс» канца наступнага тыдня - 19890 Br/€. Гістарычны рэкорд пакуль, 20474 Br/€, быў зафіксаваны 25-га жніўня.

Дынаміка Rr-рубля традыцыйна завязана на нафтавыя кошты, таму прагназаваць курс гэтай валюты азначае прагназаваць кошт нафты. Курсавыя ваганні Rr-рубля да Br-рубля - найбольш значныя, але даражэў Rr-рубель часцей, чым таннеў: 23 разы супраць 17-ці раз.

Бівалютны кошык таннеў сёлета за тыдзень 19 разоў, даражэў - 21 раз, аднак толькі 11 раз - мацней прыросту адсоткаў на дэпазітах, чыста колькасна дэпазітчыкі часцей выйгравалі ў інвалютных вылічэннях, чым прайгравалі. «Нулявы» кошт бівалютнага кошыка ў канцы наступнага тыдня - Br18830 пры ўжо дасягнутым больш чым тры тыдні таму максімуме ў Br18915.

Пасля дэвальвацыі дынаміка кошту Трохвалютнага кошык Нацбанка на справаздачным тыдні - самая нязначная, што кажа аб большай арыентацыі беларускага рубля на гэты кошык. Таму значных змяненняў яе кошту і на наступным тыдні наўрад ці варта чакаць, і курсы будуць больш вагацца ў рамках гэтага кошыка, хоць магчыма і невялікае яе падаражэнне. «Нулявы» кошт яе ў канцы наступнага тыдня - Br3448 (рэкорд пакуль - Br3438, зафіксаваны тры тыдні таму).

Дынаміка курсаў асноўных валют і кошт валютнага кошыка з пачатку года (зыходзячы з рынкавага курсу беларускага рубля ў канцы 2014-га)

Даляр з пачатку года падаражэў у Беларусі на 22,2%.

Курс еўра вырас за гэты ж перыяд на 12,4%.

Расейскі рубель стаў даражэйшы на 7,5%.

Бівалютны кошык з даляра і еўра стаў каштаваць на 17,2% больш, чым у пачатку года.

Трохвалютны кошык Нацыянальнага Банка Беларусі падаражэў з 2014-га на 13,22%. Амплітуда ваганняў кошту гэтага кошыка - самая нізкая, што кажа аб большай прывязцы беларускага рубля менавіта да гэтага курсавога вызначальніка.