Фільм пра выкраданні ў Беларусі пакажуць у Варшаве

Хельсінскі фонд правоў чалавека ў Варшаве 4 жніўня праводзіць паказ дакументальнага фільма «Банда».

У стужцы распавядаюцца гісторыі аб выкраданні апанентаў беларускіх улад. Фільм быў падрыхтаваны Беларускім дакументацыйным цэнтрам, грамадскай арганізацыяй, якая займаецца зборам фактаў парушэнняў правоў чалавека ў нашай краіне.

Прэзентацыю стужкі адкрыла экспэрт Хельсінкскага фонду правоў чалавека Вольга Саламаціна, якая расказала пра палітычную сітуацыю ў нашай краіне.

«За кратамі ў Беларусі па-ранейшаму знаходзіцца кандыдат у прэзідэнты на выбарах 2010 года Мікалай Статкевіч, таксама, як і іншыя палітвязні. Справы пра выкраданні вядомых палітыкаў дагэтуль не расследаваныя. Любому грамадзяніну Беларусі, погляды якога адрозніваюцца ад афіцыйных штодня пагражае арышт, адміністрацыйная або крымінальная справа. У краіне кожны год выносяцца і прыводзяцца ў выкананне смяротныя прысуды», - сказала Вольга Саламаціна.

Пасля паказу адбылася дыскусія з удзелам дырэктаркі Amnesty International у Польшчы Драгіны Надаждзін, праваабаронцы і старшыні Беларускага дакументацыйнага цэнтра Раісы Mіхайлоўскай, і Вольгай Завадскай, маці зніклага ў 2000 годзе журналіста Дзмітрыя Завадскага. Яе вёў Аляксей Дзікавіцкі, галоўны рэдактар тэлеканала «Белсат». Пазней да дыскусіі далучыўся кіраўнік праваабарончага цэнтра «Вясна» Алесь Бяляцкі.

Раіса Міхайлоўская распавяла, для чаго і для каго быў зняты дакументальны фільм «Банда».

«Я вельмі радая, што сёння тут сабралася шмат людзей, якія хочуць выказаць сваю салідарнасць з беларусамі. Мне б вельмі хацелася, каб мы не толькі гаварылі пра сённяшнія праблемы, але і не забывалі пра падзеі 16-гадовай даўніны, пра 1999 год, калі знік першы палітычны апанент Лукашэнкі. Я хачу сказаць пра мэты стварэння гэтага фільма. За мінулыя з таго часу гады вырасла новае пакаленне моладзі. Гэты фільм, у першую чаргу, для іх, для тых людзей, якія не ведаюць пра палітычныя знікненні, пра зніклых людзей. Важна разумець, што падзеі, аб якіх ідзе гаворка ў фільме, была лагічным звяном у ланцугу падзей, якія прывялі да сённяшняй сітуацыі», - сказала Раіса Міхайлоўская.

Праваабаронца адказала на пытанне пра тое, калі будзе магчыма аб'ектыўнае расследаванне палітычных знікненняў.

«Не цяпер, не ў 2015 годзе. Амаль усе героі нашага фільма кажуць, што жывуць надзеяй. Натуральна, расследаванне гэтых выкраданняў адбудзецца толькі, зыходзячы пасля змены ўлады, таму што, і гэта відавочна, да іх датычныя вышэйшыя службовыя асобы», - падкрэсліла Раіса Міхайлоўская.

Вольга Завадзкая падтрымала яе. З яе слоў, залогам справядлівага расследавання стане магчымасць адкрыта абмяркоўваць знікненне вядомых людзей.

«Вядома, дзесяцігоддзі знаходжання ва ўладзе Лукашэнкі не дазволяць адразу паставіць гэтую праблему «з галавы на ногі». Але з'явіцца магчымасць адкрыта гаварыць пра яе. Калі ў людзей будзе такое права, то, вядома, што нешта зменіцца», - сказала яна.

Вольга Завадзкая падкрэсліла, што ўладам выгадна замоўчваць праблему, звязаную з выкраданнем яе сына і іншых вядомых людзей і пераконваюць беларусаў, што жыць у краіне бяспечна.

«Праз тэлевізію пастаянна паказваюць аптымістычныя рэпартажы аб тым, што краіна развіваецца, пра тое, як у ёй усё выдатна і бяспечна. Звычайныя ж людзі бяздзейнічаюць, разумеючы, што СМІ не гавораць праўду. Кожны жыве сваімі ілюзіямі».

Дырэктар Amnesty International у Польшчы Драгіна Надаждзін раскрытыкавала нядаўнюю пастанову ЕЗ аб скасаванні санкцый супраць некаторых беларускіх чыноўнікаў.

«Трэба пастаянна нагадваць сусветнай супольнасці, што ў Беларусі па-ранейшаму ёсць палітвязні, што адбываюцца арышты, хай і не ў такіх маштабах, як пасля выбараў 2010 года. Пра гэта нельга забываць. Нельга дапускаць, каб Лукашэнку ўспрымалі, як нармальнага кіраўніка краіны. Учарашняе пастанова ЕЗ аб скасаванні санкцый супраць шэрагу чыноўнікаў выглядае як ўзнагарода за тое, што сітуацыя ў Беларусі не паляпшаецца. Гэтыя санкцыі былі ўведзеныя, каб палепшыць становішча з правамі чалавека. Цяпер жа высвятляецца, што для іх зняцця досыць таго, што яна не стала яшчэ горшай. Для нас цяпер вельмі важна ўважліва сачыць за становішчам праваабаронцаў, актывістаў і журналістаў», - сказала яна.