Жыхары менскага Сельгаспасёлку: Калі не развяжуць праблему паводле закона, будуць баявыя дзеянні

Аддаваць проста так свае дамы пад знос жыхары Сельгаспасёлку не будуць.

Праз 37 гадоў пасля таго, як прагучалі першыя абяцанні знесці мікрараён, сюды прыйшлі забудоўшчыкі. Частка Сельгаспасёлку ўжо рассялілі па горадзе, а астатнія мясцовыя жыхары рыхтуюцца да абароны сваіх участкаў. Журналісты «Радыё Свабода» наведалі раён перад чарговай сустрэчай яго насельнікаў з уладамі.

Сельгаспасёлак - гэта некалькі дзясяткаў гектараў прыватнага сектара ў межах вуліц Бяды, Някрасава, Халтурына і Алешава. Частку ўжо забудавалі шматпавярхоўкамі. Аднак за лініяй высотак - самая сапраўдная вёска: вузкія вуліцы, часта без тратуараў, старыя драўляныя хаты чаргуюцца з катэджамі, двары засаджаны яблынямі і вішнямі.

Доўгі час жыхароў Сельгаспасёлку ніхто не турбаваў. Але з 2000-х гадоў пад два доўгіх 14-павярховых дома забралі левы бок вуліцы Тургенева. Як кажуць жыхары прыватных дамоў, якія апынуліся ў цені высотак, цяпер яны маюць дастаткова досведу, каб супрацьстаяць забудоўшчыкам.

«Хай паспрабуюць мяне знесці, - кажа Уладзімір, якога журналісты сустрэлі каля яго дома. - Пяць гадоў судовых пасяджэнняў я ім гарантую».

Ён тлумачыць, што пагодзіцца на ўмовы забудоўшчыка, калі тыя будуць адпавядаць закону. Але не лічыць законным сам факт забудовы свайго раёна.

«Кажуць, што гэта такі генплан, дзяржаўныя патрэбы, - кажа Уладзімір. - Але якія могуць быць дзяржаўныя патрэбы, калі гэта не дзяржаўная зямля?! Хай на дзяржаўнай робяць што хочуць. Але права ўласнасці ў нас ніяк не шануецца».

Будучы забудоўшчык - кампанія «Гарызонтпраектбуд». На сваім сайце яны ўжо анансавалі забудову Сельгаспасёлку. Новы раён хочуць назваць «Камароўскі круг» (дарэчы, раён з тым жа назвай ужо існуе ў Менску). Кампанія нават абяцала пачаць забудову ў другім квартале 2015 года, чаго так і не адбылося.

Гараж - 800 даляраў, парковачнае месца - 20 тысяч даляраў

Падчас размовы да Уладзіміра далучаецца сусед па вуліцы Іван. Той жыве ў доме, які пасля вайны пабудаваў яшчэ яго дзед. У гэтым доме нарадзіўся ён сам. Мяняць ўчастак на кватэру Іван не збіраецца.

«Тут быў лес і балота. І мае дзяды пасля працы прыходзілі сюды на будоўлю. Бабуля не магла мясіць рукамі, бо была стомленая, - мясіла раствор нагамі», - распавядае ён.

Са слоў Івана, пытанне кампенсацыі - самае вострае. Яго палохалі, што вернуць грошы, якія ён заплаціў за прыватызацыю яшчэ ў 1990-х гадах.

«Я свой дом прыватызаваў, калі і «Макдональдс» пабудавалі на плошчы Бангалор. Хай яны паспрабуюць на ўмовах такіх жа выселіць «Макдональдс», - кажа ён.

Як мяркуюць мясцовыя, кошты кампенсацыі несувымерныя з сапраўднымі. Метр жылля, з іх слоў, ацэньваюць у 500 даляраў, за гараж - 800 даляраў, за дрэвы - 600 тысяч.

«Нашы сады можна параўнаць з любым паркам, а іх ацэньваюць у капейкі, - кажа Іван. - Вось парк Горкага - гэта горад, а тут - ужо не горад».

Уладзімір кажа, што пагодзіцца пераехаць, калі яму ўлады дадуць такі ж ўчастак з такім жа домам.

«Я хоць у пінскія балоты паеду, калі там будзе вада, газ, тэлефон і дарога нармальная, - кажа ён. - Калі б я, вось як тут, мог легчы на ​​гамак і глядзець тэлевізар. А то мне кажуць - вось грошы, будуйся ў іншым месцы».

Іван робіць хуткі разлік. Свае шэсць сотак ён раскідвае на колькасць кватэр, якія могуць быць пабудаваны на гэтым месцы.

«Вось у мяне 600 квадратных метраў зямлі. Які цяпер метраж кватэр? Ну хай 100 метраў. Хай з улікам камунікацый на гэты месцы будзе чатыры ці нават тры кватэры. Але гэта будзе 14 паверхаў, а можа і 24. Колькі ж яны запрацуюць толькі з майго ўчастку?» - пытаецца ён.

Ехаць пад МКАД - гэта не размова

Раён выглядае як вёска не таму, што тут жывуць бедныя людзі, а таму, што з 1978 года, калі Сельгаспасёлак пачалі «высяляць», тут забаронена будаваць. Дазвол - толькі на «давядзенне да тыпавых спажывецкіх якасцяў», што значыць - зрабіць туалет і топачныя.

«А які сэнс укладваць у жыллё, калі невядома, што будзе заўтра?» - кажа 33-гадовы Юрый, якога журналісты сустрэлі каля яго гаражу.

Як і большасць жыхароў Сельгаспасёлку, ён тут нарадзіўся. Дамы некалькіх яго сяброў знеслі, калі будаваліся шматпавярхоўкі на вуліцы Бяды. Але з тых часоў з імі ён вельмі рэдка бачыцца: сябры атрымалі кватэры ў Серабранцы.

«Я б хацеў і далей тут жыць. Кватэра каля МКАД - гэта не размова. Не параўнаць гэта з жыццём тут», - сказаў Юры.

Праз тое, што дом стаіць у чаканні зносу, ён так і не змог аформіць дакументы на гараж. Зараз гараж уважаецца самавольнай пабудовай, і за гэта гаспадар перыядычна плаціць штрафы. «А па-іншаму тут немагчыма», - кажа ён.

У 18 гадзін тут сапраўдны праспект

Самае дзіўнае, што ў забудове раёна не зацікаўленыя і жыхары дамоў, якія паспелі пабудаваць на Тургенева. Праз шчыльную забудову тыя шматпавярховікі не маюць ні зялёнай зоны ў двары, ні дзіцячых пляцовак.

«Гуляць з калыскай наогул няма дзе, - кажа маладая мама Вольга, якая ідзе праз прыватны сектар у кватэру на Тургенева. - Ходзім у парк Дружбы народаў на Бангалор ці ў сквер на Бяды».

Аб транспартных праблемах ўжо сёння кажуць жыхары і шматпавярховак і прыватных дамоў.

«Гэта будзе самы сапраўдны калапс! - кажа Уладзімір. - Ужо сёння сюды цяжка заехаць і немагчыма знайсці месца для паркоўкі».

Транзітны рух і паркоўкі - самыя частыя тэмы спрэчак паміж жыхарамі прыватнага сектара і новабудоўляў. Заездаў тут два: або з Багдановіча наўпрост да Тургенева, або па Корш-Сабліна, дзе стаяць толькі прыватныя дамы.

«Тут у нас а 18 гадзіне - сапраўдны праспект. Ездзяць так, што дзіця не выпусціць на вуліцу», - кажа Юры.

Пад новымі дамамі прадугледжаны падземны паркінг. Але машынамесца там каштуе да 20 тысяч даляраў, таму ўладальнікі аўто паркуюцца ў прыватным сектары. Абараняючы выезды са сваіх двароў, гаспадары дамоў нацягнулі правады па лініі вуліцы. Каб было з чым ісці ў міліцыю ў спрэчных выпадках, некаторыя нават ставяць камеры назірання.

Да нас прыходзілі з манціроўкамі

16 студзеня 2015 некаторыя жыхары Сельгаспасёлку атрымалі пастанову пра будучую канфіскацыю зямельных участкаў. Большасць тут не настроены так проста выязджаць з родных дамоў.

«За знос выступаюць толькі тыя, хто не хоча нічога рабіць, - кажа Уладзімір. - А мы хочам, але нам не даюць».

Пасля перасялення з вуліцы Тургенева на сумленныя ўмовы гульні з уладамі мясцовыя жыхары не спадзяюцца. Але ўжо маюць досвед, а таму збіраюцца адстойваць сваё жыллё.

«Тут ужо былі вайсковыя дзеянні. І яшчэ будуць», - кажа Уладзімір.

Ён распавядае, як да жыхароў Сельгаспасёлку прыходзілі кіроўцы з манціроўкамі. Справа ў тым, што пры будаўніцтве тэхніка павінна была заязджаць толькі з вуліцы Багдановіча. Але многія ехалі праз прыватны сектар. Каб перашкодзіць буйной тэхніцы, жыхары паркавалі аўто каля сваіх дамоў у шахматным парадку.

Усе, каго распыталі журналісты, кажуць, што хацелі б застацца тут жыць, але каб ім дазволілі будаўніцтва і рамонт.

«На нас цяпер кажуць – калгаснікі, - кажа Іван. - Але самі ўлады не давалі нам усё жыццё забудоўвацца, а цяпер кажуць - трухлявае жыллё ў горадзе».