У Віцебску на акцыю мастакоў уварваўся АМАП

Аказалася - гэта частка перформансу, гледачы былі ў шоку.

Амапаўцы былі... запрошанымі акторамі на гэта дзейства - здымку футурыстычнай оперы. Арганізатары пра ўсё загадзя дамовіліся з міліцэйскім начальствам. Але гледачы, якія не ведалі, якім будзе фінал перформансу, адчулі сапраўдны шок: ты прыйшоў на культурнае мерапрыемства, а цябе гоняць на вуліцу - да аўтазаку, піша tut.by.

Вядомы менскі мастак, аўтар канцэптуальных праектаў Руслан Вашкевіч здымаў у той момант уласную версію футурыстычнай оперы «Перамога над Сонцам». Зменай дэкарацый у ёй стала перацяканне самага доўгага дня на самую кароткую ноч у годзе - з 21 на 22 чэрвеня. Месцам дзеяння рэжысёр выбраў будынак былога Віцебскага народнага мастацкага вучылішча на вуліцы Марка Шагала, 5. Падабраў і незвычайных актораў - невідушчых і людзей са слабым зрокам.

На думку Вашкевіча, «сляпыя не гуляюць у супрэматызм, яны жывуць у свеце ўласных уяўленняў і бачаць свет такім, якім супрэматысты спрабавалі яго ўявіць».

Дзейства складалася з трох частак: «Тайная вячэра» (прысутныя сядзелі за сталом і меркавалі аб высокім мастацтве), «Дыскатэка для сляпых» (гралі невідушчыя музыкі, а госці танцавалі) і «Прыход будэтлянскіх асілкаў» (у нейкі момант у залі выключылі святло, пасля чаго ў памяшканне ўварваліся самыя сапраўдныя амапаўцы і пачалі выстаўляць усіх з будынка, побач з якім стаяў аўтазак).

Калі гледачы выйшлі на вуліцу, адзін з вядучых арт-праекта абвясціў: «Віншую, вы ўсе вольныя». Міліцыя пакінула «сцэну».

Дзеянне знялі на відэа. Гэты праект Руслан Вашкевіч плануе заявіць ад Беларусі для ўдзелу на Венецыянскім біенале сучаснага мастацтва ў 2017 годзе. Відэа і скарочаную версію інтэракцыі пакажуць 24 чэрвеня на святкаванні Дня горада - падчас адкрыцця вуліцы Марка Шагала і памятнай дошкі ў гонар мастака.

***

«Перамога над Сонцам» - футурыстычная опера Міхаіла Мацюшына, Аляксея Кручаных і Казіміра Малевіча, пастаўленая ў 1913 годзе. Пабудавана на літаратурнай, музычнай і маляўнічай алагічнасці. Стала прыкладам сумеснай працы паэтаў і мастакоў, сінтэзу мастацтваў - слова, музыкі і формы. Опера апавядае пра тое, як група «будэтлян» адправілася заваёўваць Сонца.

У 1913 г. адбылася першая пастаноўка оперы ў Санкт-Пецярбургу. Другі раз - у 1920 годзе ў Віцебску, і да 1980-х гадоў опера не аднаўлялася. Затым яе пастаноўкі былі эксперыментальнымі, што свабодна інтэрпрэтуюць зыходны матэрыял - музычны, візуальны і драматургічны.