Прадпрымальнік, у якога забіралі будынак, перамог чыноўнікаў

30 жніўня гомельскі суд паставіў кропку ў гучнай справе інвестара, у якога ўлады спрабавалі ўвабраць будынак у Мазыры.

Прадпрымальнік Аляксандр Смірноў, які ўклаў у пусты некалькі гадоў недабудаваны аб'ект 2,6 мільярда ўласных сродкаў, стварыў на яго базе вытворчасць і працоўныя месцы, каб усяго гэтага не пазбавіцца, быў вымушаны доўга хадзіць па пасяджэннях.

Спачатку Аляксандр наведваў працэс, калі УКБ патрабавала ад яго вызваліць ужо ўведзены ў эксплуатацыю будынак - у якасці адказчыка. А затым - і ў ролі скаржніка з патрабаваннем абавязаць Гомельскі аблвыканкам перадаць аб'ект, у які ўкладзена столькі грошай, часу і сіл, у ягоную ўласнасць, як таго патрабуе закон. Аднак аблвыканкам і Мазырскі УКБ пазоў не прызнаюць і тлумачаць нарматыўныя акты па-свойму. Tut.by сустрэўся ў зале суда з старанамі спрэчкі і даведаўся, як маецца інвестар у Беларусі.

Гісторыя, якая абрасла судовай цяганінай і ўходала не адзін мільён нэрвовых каморак Смірнова, пачалася ў 2011 годзе, калі ён наважыў павялічыць свой бізнэс у Мазыры і расчаўся з пошукам памяшкання для новай вытворчасці. Хацеў было пабудаваць яе з нуля, але ў Мазырскім райвыканкаме нечакана прапанавалі, як тады здавалася, больш выгадны варыянт - у рамках указа № 108 перадаць дзяржаўную маёмасць у бязвыплатнае карыстанне пад канкрэтны інвестыцыйны праект на пяць гадоў. Абсалютна бясплатна. Праўда, з некаторымі ўмовамі: Смірноў меўся ўкласці ў рэканструкцыю аб'екта не менш як 700 млн рублёў (пазней гэтая сума зменіцца і вырасце ў чатыры разы), стварыць вытворчасць і забяспечыць працай 10 чалавек.

Будынак, які прапанавалі Аляксандру, пачыналі будаваць яшчэ ў 1994 годзе. А праз год будоўлю «на паўдарозе» замарозілі. Так ён і стаяў шмат гадоў. Неаднаразова выстаўляўся на аўкцыён, але смельчакоў набыць яго так і не знайшлося. Гатовасць аб'екта паводле акту перадачы складала 56%. У ім не было вокнаў і дзвярэй, на даху раслі мох і дрэвы. Але гэта не спалохала бізнэсоўца. Ён падпісаў пагадненне і распачаў рэалізацыю інвестпраекта.

Са слоў Смірнова, УКБ, які ў свой час перадаў аб'ект прадпрымальніку, усяляк гамавала працэс уводу будынка ў эксплуатацыю - то патрабавала атрымліваць нікому не патрэбныя тэхнічныя высновы і праводзіць экспэртызы, то раптам і зусім ставіла пад сумнеў правамоцнасць дзейнасці інвестара, дасылаючы да яго шматлікія праверкі .

А ў красавіку 2015 года, калі будынак быў практычна гатовы да ўводу, УКБ нечакана запатрабавала спыніць будаўнічыя работы і вярнуць дзяржаве аб'ект у першапачатковым стане. Гэта значыць - без вокнаў, дзвярэй, з дрэвамі і мохам на даху. Неўзабаве УКБ звярнулася з пазовам аб датэрміновым скасаванні пагаднення аб бязвыплатным карыстанні - і ў судзе гэтым саступіла.

Нягледзячы на ўсе цяжкасці, у верасні 2015 года прадпрыемец закончыў мадэрнізацыю аб'екта. А ў студзені 2016 года, калі пяцігадовы тэрмін выканання інвестыцыйнага праекта падышоў да канца, Смірноў звярнуўся ў Гомельскі аблвыканкам з просьбай перадаць яму будынак ва ўласнасць, як і абвяшчае закон. Але нечакана атрымаў адмову. Фактычна гэта значыла адно - праз нейкі час створаную вытворчасць давядзецца спыніць, 12 работнікаў звольніць, а адрамантаваны за мільярды аб'ект аддаць.

І зноў Смірнову давялося ісці ў суд. Гэтым разам - у ролі скаржніка. Адказчыкам у гэтым судовым працэсе выступаў ужо ўласнік будынка - Гомельскі аблвыканкам. У якасці трэціх старон былі запрошаныя Мазырскі райвыканкам і Мазырская УКБ.

Прадстаўнік УКБ пазоў не прызнаў. Галоўным аргументам ягонай пазіцыі сталі выяўленыя «шматлікія парушэнні». Сярод іх - незаконная здача Смірновым у арэнду памяшкання. Зрэшты, адвакат прадпрымальніка Дзмітрый Зайцаў запэўнівае - такое парушэнне справы не датычыцца і за яго яшчэ тры гады таму інвестар ужо заплаціў штраф 96,5 мільёнаў рублёў.

Другая правіна прадпрымальніка, на думку УКБ, у тым, што той адкрыў не адну, а дзве вытворчасці (акрамя вытворчасці зборкі ралетных сістэм, Смірноў на базе мадэрнізаванага аб'екта запусціў яшчэ і вытворчасць крою мінеральных пліт). Але і гэта, на думку адваката, не супярэчыць умовам інвестыцыйнага праекта. Але УКБ стаіць на сваім - інвестыцыйны праект не выкананы, а такім чынам - інвестар атрымаць аб'ект ва ўласнасць права не мае.

Цікава, што ў Мазырскага райвыканкама супрацьлеглае меркаванне. Як патлумачылі на судзе яго прадстаўнікі, шматлікія камісіі, якія правяралі аб'ект на працягу ўсіх пяці гадоў, істотных парушэнняў на ім не выявілі. Больш за тое, 2,6 млрд, якія Смірноў інвеставаў у абнаўленне будынка і адкрыццё вытворчасці, ужо даўно залічаныя ў інвестыцыйную статыстычную справаздачнасць раёна. І як іх цяпер адтуль адымаць, ніхто не ведае.

З райвыканкамам і скаржнікам катэгарычна не згодны адказчык. Але яго пазіцыя яшчэ больш няўцямная. Прадстаўнік выканкама сцвярджае: інвестару можа быць перададзеная толькі маёмасць, а раз недабудаваны будынак быў перададзены Смірнову 5 гадоў таму ў бязвыплатнае карыстанне, то з гэтага часу ён невыкарыстоўным не лічыцца.

Адвакат Смірнова ўпэўнены - прадстаўнік аблвыканкама няслушна тлумачыць нарматыўныя акты.

- Перадача бязвыплатна ва ўласнасць ажыццяўляецца па заканчэнні бязвыплатнага карыстання пры ўмове рэалізацыі інвестыцыйнага праекта. А раз апошні рэалізаваны ў поўнай меры, то прававых перашкод таму, каб перадаць аб'ект Смірнову, няма, - упэўнены Зміцер Зайцаў. Ягоная прамова ў спрэчках на фоне няўцямных выступаў прадстаўнікоў дзяржструктур выглядае яшчэ больш пераканаўча.

- У мяне выклікае здзіўленне, як шмат дэбатаў можа паўстаць вакол простага пытання. Дзяржава прызнала, што яна як уласнік не можа ўцягнуць будынак у нармальнае абарачэнне і здабываць з яго нейкую карысць, і прапанавала прыватнаму інвестару прыйсці і ўкласці сродкі ў абмен на тое, што той потым атрымае гэта ва ўласнасць. Інвестар уклаў, а цяпер яго просяць сысці. Такі, мякка кажучы, нядбайны падыход супярэчыць не толькі прававым актам, але і здароваму сэнсу. Рух дзеля наступнага знішчэння - бессэнсоўны рух, - сказаў на заканчэнне адвакат.

Яго пазіцыю падзяліў і суд, які прыняў пастанову задаволіць пазоўныя патрабаванні прадпрымальніка і абавязаць Гомельскі аблвыканкам перадаць будынак прадпрымальніку ва ўласнасць.