Генеральскі марш у Зімбабве

Сенсацыя панове! Нарэшце гэту пачварную апазіцыю, як казалі ў савецкія часы, “взяли с поличным”. У пастарунак трапіла жанчына, якая наймала дэманстрантаў. Пра што натхнёна распавёў з тэлеэкрана самы праўдзівы і дасведчаны міністр. Злачынства выкрыта.

Любімы горад можа спаць спакойна. Цяпер той апазіцыі больш за трох у адным месцы ніколі не сабраць. Які дурань пойдзе пад дубінкі, калі за гэта ўжо ніхто не зможа заплаціць?

На вялікі жаль, у палымяным выступе міністра найбольш цікавая частка інфармацыі чамусьці засталася па-за кадрам. Хто гэтая касірка? На якую партыю працуе? Толькі свайму кантынгенту яна збіралася выдаваць заробак на плошчы? Або ўсім, хто будзе побач?

Але ж гэта дробязі. Не будзем з імі чапляцца да рупліўцаў тутэйшага правапарадку. У святле інфармацыі міністра дзеянні ягоных падначаленых пачынаюць набываць хоць нейкую паслядоўнасць. А яшчэ ўчора выглядалі бессэнсоўным дзікунствам.

Сапраўды, далі ж дазвол на святкаванне дзевяностых угодках БНР. І напэўна ж разумелі, што ў краіне шмат людзей, для якіх гэта не проста чарговая дата. Дык навошта ў гэткі дзень учыняць крывавы вэрхал?

25 сакавіка, шостая гадзіна. Іду па праспекце ў напрамку Акадэміі. Па тым баку, дзе міліцэйская вучэльня. Але перад плошчай Якуба Коласа – ланцуг. З якой трасцы? Дазволена ж гарвыкамам збірацца каля Акадэміі! Навошта ў такім разе шлях да яе перакрываць кардонам? Пра дазвол гарадскіх уладаў не ведае міліцыя? Або людзі ў чорным на яго чхаць хацелі?

А на супрацьлеглым баку таксама ўжо немалы натоўп прыпыненых заслонам. Далучаюся да іх. Сустракаю знаёмых. Людзі з кветкамі. Збіраліся іх ўскласці да помнікаў Багдановічу, Коласу, Купале. Але якія кветкі, калі навокал такая калатнеча! Вырваліся аднекуль і гойсаюць уздоўж ходнікаў бамбізы ў чорным. Гучаць каманды. Адрывіста і злосна. Гэта ўжо не праспект, а нейкае Поле Кулікова. Рэжым сцяной устаў на сваім апошнім рубяжы. Сёння або ніколі!

Потым, калі ўжо сцямнела, сустрэў я ў натоўпе каля Акадэміі вядомага беларускага паэта. І ён распавёў пра тое, як каля крамы “Лянок” давялося выводзіць жанчын з-пад дубінак азвярэлых шлеманосцаў. І дайсці да той “дазволенай” Акадэміі здолелі яны толькі па вуліцы Платонава. Нібы прывід гаўляйтэра Готберга вярнуўся ў гэты Мінск.

І вось – калі ласка! Выступіў па тэлебачанні таварыш, адказны за парадак, і ўсё ўжо зразумела. Ніхто нікога крыўдзіць не хацеў. Проста на подступах да плошчы, дзе мы збіраліся ўскласці свае кветкі, праводзілася спецаперацыя. Менавіта ў той час. Бралі няўлоунага касіра апазіцыі. Высветлілася потым – звычайная жанчына. І гэта яе малітвамі ды незлічонымі далярамі фармуюцца калоны дэманстрантаў. А сотня кінутых за краты, процьма збітых, сцягі і кветкі, утаптаныя ў гразь, – гэта непазбежныя выдаткі. Вынік таго варты. Ды толькі з рапартам міністр паспяшаўся. Падставілі падначаленыя. На тэлеэкраны выпусцілі чарговую “вутку”. Узятая ў той дзень жанчына не касір, а бугалтар аднаго са сталічных прадпрыемстваў. І ніхто яе не лавіў, не арыштоўваў. Вяртаючыся з працы, убачыла яна, як карнікі схапілі яе сына. І ведаючы дзікія іх норавы, яна сама пайшла за ім у аўтазак.

Нялёгкае жыццё ў вартавых парадку. А тым болей – у гэбухі. Яшчэ не паспелі адсвяткаваць бліскучую перамогу пры “Лянку”, а труба ўжо кліча зноў на лінію агню. На даляглядзе – новы вораг. Журналісты. Не ўсе, вядома, а найперш тыя, што працуюць на заходнія інфармацыйныя каналы. Даўно павінны былі ўцяміць, якія страты сваёй дзейнасцю наносяць дзяржаўнаму бюджэту. Было ж абвешчана, што нейкі лорд узяўся здаць у заходнюю хімчыстку запэцканы мундзір тутэйшай улады. Кажучы высокім стылем, палепшыць імідж. За немалыя грошы. Як ён сам прызнаўся, за мільёны. А журналісты тыя ўсю камерцыю безнадзейна сапсавалі, закінуўшы на заходнія тэлеканалы карцінку бітвы пры “Лянку”. А там такі ашчэр звярыны, што цяпер сквапны лорд за новы імідж цану падвысіць удвая. А то і болей. Навошта ж было гэтак падрываць народную казну?

Але злачынная дзейнасць журналістаў спынена імгненна. Аперацыя праведзена бліскуча. Урываліся ў офісы. У прыватныя кватэры. Выграбалі відэакамеры, кампутары. Праводзілі ператрусы. І версію ж пры гэтым прыдумалі выдатную. Нібыта шукалі крамольныя мультфільмы. У якіх злаўмыснікі спакусіліся на светлы вобраз найвышэйшага кіраўніцтва.

Тыя жартаўнікі даўно пакінулі краіну. І крамольныя мульцяшкі ў сямейных фільматэках пачэснага месца ніколі не займалі. А тым больш – на радыё “Рацыя”. Там і Віні Пуху няма чаго рабіць. Але ж пайшла татальная аблава. І наша даўняе спаборніцтва з Зімбабве ў сферы дэмакратыі набыло магутны імпульс. Мы зноў рашуча вырываемся наперад. Яно і не дзіўна: у авангардзе наступу - гэбуха. Тыя самыя інтэлектуалы, што два гады таму не дапусцілі апазіцыйнага пацука ў непахісны наш вадаправод.

У гэтым раптоўным выбуху шалёнай паліцэйшчыны нічога нечаканага няма. Яны і самі ўжо не разумеюць таго, што робяць. Кожная дыктатура рана ці позна ўступае ў апошнюю стадыю свайго панавання. У стадыю маразму. Калі застаецца толькі страх. Такое азвярэнне, што пабачылі мы на мінулым тыдні, моцным не ўласціва. Злосць праява слабасці. Яны баяцца. Усяго і ўсіх. Панічна і ганебна. Нічога не ўдаецца. Усе карты бітыя. Яны скурай чуюць, што з-пад ног сплывае ўжо зямля. Няма будучыні. Няма надзеі. Нічога ў іх няма, акрамя сляпога страху.