Дыктатар прыгразіў спартыўным чыноўнікам мятлой

Кіраўнік назваў правальнымі апошнія выступленні беларускіх спартсменаў і каманд.

Спартыўным чыноўнікам дыктатар вынес «апошняе папярэджанне», перадае ВВС.

«У нашым спорце адбыліся вельмі важныя падзеі, якія характарызуюць яго стан, - заўважыў на нарадзе ў чацвер кіраўнік беларускай дзяржавы і Нацыянальнага алімпійскага камітэта. - Наша хакейная зборная паспяхова праваліла адборачны турнір на будучую Алімпіяду. Менскае «Дынама» скончыла свой удзел у КХЛ горш , чым у мінулым годзе, не выкананыя абяцанні. Па-мойму, «Юнацтва» ў ВХЛ правалілася цалкам».

У ліку паражэнняў Лукашэнка назваў правал хакейнай зборнай на адборачным турніры на Алімпіяду 2014, выступленне беларускіх гоншчыкаў на Чэмпіянаце свету па веласпорце на трэку, які зусім нядаўна прымаў спарткомплекс «Менск-Арэна». Шэраг вузкіх месцаў, па словах Лукашэнкі, выявіў і мінулы Чэмпіянат свету па біятлоне.

Скандальных адставак высокіх спартыўных чыноўнікаў пасля нарады ў чацвер, аднак, не здарылася.

Лукашэнка запатрабаваў рэарганізацыі структуры Мінспорту і паабяцаў жорсткі попыт за адсутнасць жаданых вынікаў. «Не справіліся - усіх мятлой, павінны прыйсці новыя людзі, якія хочуць працаваць. Горш ужо не будзе», - заявіў беларускі кіраўнік.

Перастаноўка чыноўнікаў

«З вялікага грому ды дробны дождж», - ацанілі прыказкай вынікі нарады назіральнікі ў Менску, нагадваючы, што ў канцы мінулага тыдня Лукашэнка, расчараваны вынікамі беларускага хакея, не ўтрымаўся ад рэзкіх выказванняў.

«Мясці вуліцы» тры месяцы таму Лукашэнка адправіў ранейшых высокіх кіраўнікоў спартыўнай галіны, уключаючы міністра спорту і памочніка прэзідэнта па пытаннях развіцця спорту і турызму. Прычына - горшы ў гісторыі суверэннай Беларусі вынік па колькасці заваяваных узнагарод на летняй Алімпіядзе ў Лондане.

Ад перастаноўкі чыноўнікаў нічога не змянілася, і не зменіцца, упэўнены спартыўны аглядальнік Аляксандр Пуціла.

«Нашым хакеем кіруюць чыноўнікі, якія стаміліся, - яны стаміліся ад жыцця, ад бясконцых патрабаванняў. Стратэгію даручана распрацоўваць міністру спорту, які ў ранейшай сваёй чыноўніцкай пасадзе быў далёкі ад спорту. Фактычна, трэба мяняць усё! І спыніць адміністрацыйны ціск на спорт, гэту абавязковую «дзяржаўную справаздачу», стаянне навыцяжку ў прэзідэнта», - перакананы Пуціла.

Пакахаць беларускае

Па назіранні эксперта, адміністраванне, строгае патрабаванне высокага выніку абарочваецца псіхалагічным выгараннем спартсменаў.

«Мне скардзіліся трэнеры: маўляў, гляджу ў вочы дзяцей і раптам пужаюся здагадкі: а ім гэта трэба? Лядовых палацаў шмат, але лёд - гэта матэрыяльная база. А «надбудова» - настрой спартсменаў, іх жаданне перамагаць, ідэя - у імя чаго і каго перамога? Не грашыма, палацамі, велатрэкамі іх трэба засыпаць, тут справа ў іншым, - разважае Пуціла. - У спорце таксама павінна быць нацыянальная ідэя, не ідэалагічная - а нацыянальная!»

Спартыўныя аналітыкі сцвярджаюць: у пагоні за хуткім вынікам спартыўныя адміністратары ігнаруюць рэзерв - дзіцяча-юнацкія спартыўныя школы і секцыі, аддаючы перавагу вырошчванню «сваіх» запрашэнне ў каманды ўжо сфарміраваных спартсменаў з суседніх постсавецкіх краін.

З 23 хакеістаў беларускай зборнай толькі 13 «паўнавартасныя выхаванцы беларускай хакейнай школы», - сцвярджае Сяргей Зарайскі з Агенцтва палітычнай экспертызы. Яшчэ двое - беларусы, якія выраслі ў камандах іншых краін. Восем астатніх - расейцы, якія атрымалі беларускія пашпарты.

Дэмаграфічная сітуацыя ў Беларусі звужае рамкі выбару, заўважае Уладзімір Навіцкі, вядомы беларускі спартыўны каментатар, які працаваў на 9 Алімпіядах і 16 чэмпіянатах свету па хакеі.

«Але на лонданскай Алімпіядзе наша невялікая краіна ў агульным заліку была 26 сярод 204 краін, якія ўдзельнічалі! Пасля нас - Канада, дзе ў тры з паловай разы больш жыхароў, Польшча, дзе насельніцтва ў 4 разы больш. І шэраг іншых краін, дзе і ўзровень жыцця , і спартыўныя традыцыі пераўзыходзяць беларускія», - заўважае Уладзімір Навіцкі.

Хто плаціць і заказвае

Расходы спартыўнай галіны ў Беларусі фактычна фінансуюцца з бюджэту - у тым ліку і праз «ахвяраванні» дзяржаўных прадпрыемстваў і арганізацый на развіццё спорту.

Указам Лукашэнкі, прынятым у лістападзе 2011 года, было адмененае абавязковае прымацаванне прадпрыемстваў і арганізацый да спартыўных клубаў і федэрацый, але незалежныя эксперты сцвярджаюць, што даніна спорту застаецца абавязкам дзяржструктур. Палову сваіх патрэб за кошт уласных даходаў, па планах уладаў, беларускія спартыўныя арганізацыі павінны пакрываць толькі да 2015 года.

Урад і спартыўныя чыноўнікі сягоння працуюць над рэгламентамі новага ўказа, адзначаючы, што значная частка спартыўных клубаў не накіравала пакладзеную чвэрць «спонсарскай дапамогі» на развіццё дзіцяча-юнацкага спорту і спартыўнай інфраструктуры.

Грошы, як выявілі чыноўнікі, сышлі на зарплаты.

«Самыя высокааплатныя ў нас - гэта хакеісты і футбалісты, а вынік амаль зваротны», - заўважыў Лукашэнка на нарадзе па праекце новага ўказа ў канцы студзеня.

Тыдзень таму, раззлаваўшыся на хакеістаў, прэзідэнт паабяцаў разабрацца з заробкамі: «Некаторыя трэнеры атрымліваюць сёння ў месяц па 70 млн. рублёў, а то і больш, займаючы апошнія месцы». Названая Лукашэнкам сума ў 16 разоў больш дэклараванай як планы дзяржавы і жаданай зарплаты беларуса (500 даляраў).

Зрэшты, аб'ёмы фінансавання спартыўнай галіны Лукашэнка не мае намеру кардынальна мяняць. Зменіцца, па словах прэзідэнта, парадак размеркавання сродкаў.

Калі будзе вынік?

Эксперты, сярод іншага, прапануюць адмовіцца ад «вала» і засяродзіцца на відах спорту, якія гарантуюць поспех; прыцішыць амбіцыі, заняўшыся падрыхтоўкай рэзерву; разабрацца з заступніцтвам допінгу - бо допінгавыя скандалы ў апошні час рэгулярна зрыньваюць з пастаментаў беларускіх пераможцаў.

У трывожным стане, па паведамленні галоўнага ўрача Магілёўскага абласнога дыспансера спартыўнай медыцыны Віктара Рублёўскага, медыцынскае суправаджэнне спартыўных вынікаў.

Толькі шэсць з 17 дыспансераў спартыўнай медыцыны ў краіне маюць кабінеты УГД і рэнтгенадыягностыкі, не вядзецца стаматалагічны прыём спартсменаў, адсутнічае іх рэгістр. ВНУ не выпускаюць спецыялістаў у сферы медыка-біялагічнага забеспячэння спартсменаў, таму ў спортдыспансерах трэць лекараў, якія працуюць са спартсменамі, - пенсіянеры, далажыў Рублёўскі на пасяджэнні калегіі Міністэрства спорту і турызму ў пачатку лютага.

Даклад медыка, зрэшты, выклікаў крытыку вышэйшага кіраўніцтва Беларусі. Віцэ-прэм'ер Анатоль Тозік раздражнёна заўважыў, што лекар «нарэзаў задач» і несур'ёзна падрыхтаваўся да выступлення.

На нарадзе ў цяперашні чацвер Лукашэнка таксама запатрабаваў ад спорту вынікаў - нягледзячы на праблемы галіны.