Беларускага алігарха падазраюць у махлярстве ў Даніі

Холдынгавая кампанія Аляксандра Луцэнкі стала аб'ектам пераследу дацкіх падатковых органаў.

Яны падазрае прадпрымальніка беларускага паходжання ў махлярстве, якое ацэньваецца ў мільярды, паведамляе «Інтэрфакс».

Заснавальнік канцэрна па вытворчасці камбікармоў «Садружнасць», беларус, які нарадзіўся ва Усходнім Берліне і замяніў у 90-я гады кар'еру ваеннага на прыватнае прадпрымальніцтва, Аляксандр Луцэнка заняўся імпартам рыбнай мукі, а затым і іншымі кармамі. На сённяшні дзень ён валодае канцэрнам «Садружнасць», найбуйнейшым у Расеі вытворцам кармоў.

У мінулым годзе 51-гадовы прадпрымальнік дэбютаваў у спісе багацеяў часопіса «Форбс». На працягу 20 гадоў ён непрыкметна выбудоўваў сваю мільярдную імперыю на соевых бабах з гадавым аб'ёмам продажаў у 16,5 мільярдаў дацкіх крон (больш за $3 млрд). Сёння яго багацце ацэньваецца ў 6 мільярдаў дацкіх крон ($1 млрд 80 млн).

Холдынгавая кампанія найбагацейшага беларускага прадпрымальніка стала аб'ектам пераследу дацкіх падатковых органаў па падазрэнні ў мільярдных зліваннях, піша дацкае выданне Еpn.dk.

Падатковай праверцы падвергліся дзве кампаніі бізнесмена - «Юнайтэд Трэйдынг» і «Сканмілз».

На працягу многіх гадоў кампанія «Юнайтэд Трэйдынг» (United Trading) у Колдынгу, найважнейшай вузлавым балтыйскім порце, выкарыстоўвалася Аляксандрам Луцэнкам у якасці холдынгу. Паводле апошняй бухгалтарскай справаздачнасці кампанія практычна спустошаная.

«У выпадку павелічэння падаткаабкладаемага даходу за папярэднія гады і дэфіцыту ліквіднасці, памяншэнне капіталу можа прывесці да таго, што кіраўніцтва прыцягнуць да адказнасці», - лічыць аўдытар, які ажыццявіў праверку гадавой фінансавай справаздачнасці кампаніі «Юнайтэд Трэйдынг» за перыяд па 30 чэрвеня 2013 года. Кіраўніцтва кампаніі не лічыць, што праверка будзе мець сумныя наступствы для ліквіднасці.

Дырэктарам «Юнайтэд Трэйдынг» з'яўляецца так званы адміністратар кампаніі Пол Лунд Крыстэнсэн. Ён адмовіўся паведаміць падрабязнасці Epn.dk адносна праверкі.

У цяперашні час падатковая таксама судзіцца з гандлёвай кампаніяй «Сканмілз» (Scanmills) у Колдынгу, якая належыць усё таму ж мільярдэру і з'яўлялася часткай дацкага холдынгу.

«Шкілеты з дацкай шафы»

Аляксандр Луцэнка пачаў сваю кар'еру ў Даніі 15 гадоў таму сумесна з Касперам Енсэнам, дырэктарам завода «Сканмілз» па вытворчасці экспартуемых кармоў, які ў той час бурна развіваўся. Першапачаткова кампанія была заснаваная ў горадзе Отэруп, але пазней перамясцілася ў Колдынг, дзе ў 90-я гады займалася буйнымі пастаўкамі рыбнай мукі, у прыватнасці, у Расею, Украіну і Беларусь.

У 2003 годзе часткай будучай камбікормавай імперыі беларускага мільярдэра стаў завод «Сканмілз», які пасля з рэкорднай хуткасцю заняў верхнія радкі рэйтынгу. Большасць продажаў уяўлялі сабой ўнутраныя здзелкі з іншымі кампаніямі канцэрна, і ў дадзены момант падатковыя органы Даніі правяраюць кампанію на прадмет «трансфертнага коштаўтварэння», а менавіта, па якіх коштах ажыццяўляліся продажы, паколькі за кошт штучнага заніжэння коштаў кампанія, магчыма, спрабавала перавесці прыбытак у краіну з максімальна нізкімі падатковымі стаўкамі.

У 1998 годзе кіраўніцтва завода, які ўзначальваецца Касперам Енсэнам, абвінавацілі ў фальсіфікацыі сертыфікатаў Дэпартамента раслінаводства з мэтай экспарту рыбнай мукі, паколькі ў Дэпартаменце меркавалі, што гаворка ідзе пра больш танную муку, што вырабляецца са свіных, каровіных і курыных костак.

Каспера Енсэна прызналі вінаватым у фальсіфікацыі каля 850 дакументаў з мэтай продажу рыбнай мукі ў краіны Усходняй Еўропы і прысудзілі да двух гадоў пазбаўлення волі.

«Брудныя» мільярды на соевых бабах

Пакуль Дэпартамент раслінаводства займаўся судовымі разборкамі, у 1999 годзе Енсэн у партнёрстве з энергічным беларусам Аляксандрам Луцэнкам заснаваў кампанію пад назвай «Юнайтэд Трэйдынг», якая, згодна з фінансавым дакументам, інвестуе ў расейскую вытворчасць за кошт сродкаў з Багамскіх выспаў.

У 2003 годзе абароты «Юнайтэд Трэйдынг» раптам склалі 165 мільёнаў дацкіх крон (амаль $30 млн), у 2004 годзе ўжо 1,2 мільярда (амаль $220 млн), па меры таго, як «Юнайтэд Трэйдынг» набывала адну расейскую гандлёвую кампанію за другой, а таксама выкупіла 80% акцый Каспера Енсэна ў «Сканмілз» у 2003 годзе, кошт якіх у ходзе судовых разглядаў аб падробленых дакументах значна скараціўся.

Праз год Луцэнка купіў некантрольны пакет акцый Завода па вытворчасці рыбнай мукі ў Ханстхольме ў Паўночнай Ютландыі з дапамогай сваёй нядаўна набытай кампаніі «Сканмілз».

Кампанія імкліва пашыралася, інвестуючы велізарныя сумы ў завод па перапрацоўцы соі ў расейскім анклаве Калінінградзе ў самай заходняй частцы Расеі.

У 2010 годзе абароты дацкага холдынгу дасягнулі 6,4 млрд крон ($1,16 млрд). Уласны капітал кампаніі на той момант склаў звыш мільярда крон (звыш $180 млн).

Гэта былі залатыя гады для кампаніі «Садружнасць», якая ўклала не адзін мільён у заводы па перапрацоўцы соі, парты і іншыя аб'екты. Канцэрн па вытворчасці кармоў, які знаходзіцца ва ўласнасці Аляксандра Луцэнкі і яго жонкі Наталлі праз кіпрскую кампанію «Ларын Аверсіз», да 2011 года валодаў 86% акцый дацкай падстаўной кампаніі «Юнайтэд Трэйдынг».

Грашовыя ўліванні

У 2008 годзе Міжнародная фінансавая карпарацыя (IFC) у структуры Сусветнага банка ўклала ў дацкую кампанію $50 млн, стаўшы яе сузаснавальнікам з 14% акцый. Але ў 2011 годзе прадала свае акцыі невядома за колькі і па незразумелых прычынах. Ад каментароў выданню «Юнайтэд Трэйдынг» адносна дадзенага продажу IFC адмовілася.

На працягу многіх гадоў кампанія брала сур'ёзныя крэдыты з прадастаўленнем пастаўшчыкам і банкам гарантыйнага забеспячэння коштам звыш 1 мільярда крон ($180 млн).

Пакідаючы Данію

Данія з'яўляецца прывабным месцам для размяшчэння холдынгаў з ільготным падаткаабкладаннем, устойлівай сістэмай і нізкім узроўнем выдаткаў.

На працягу некалькіх гадоў «Юнайтэд Трэйдынг» функцыянаваў у Даніі ў якасці холдынгу, які кантралюе бізнес-імперыю беларуса «Садружнасць», пакуль у 2011 годзе ён не пачаў паволі згортваць сваю дзейнасць. Гандлёвая кампанія «Сканмілз» у Колдынгу з абаротам звыш 3 мільярдаў крон (каля $550 млн), а таксама шэраг іншых даччыных кампаній былі прададзеныя.

У цяперашні час дацкая падатковая судзіцца са «Сканмілз» з-за трансфертнага коштаўтварэння, які дазваляе за кошт штучнага зніжэння коштаў праз уласныя кампаніі вывесці прыбытак туды, дзе падатковыя стаўкі мінімальныя.

«Сканмілз» быў прададзены адной іх кампаній «Садружнасці» ў Люксембургу, дзе ў 2012 годзе размясцілася новая штаб-кватэра канцэрна, пакінуўшы Данію. Зараз у складзе «Юнайтэд Трэйдынг» - які таксама змяніў уласніка на паперы - засталося ўсяго дзве расейскія даччыныя кампаніі, якія толькі што набыў за 1,5 мільярда крон ($270 млн) невядомы акцыянер, у той час як з казны кампаніі было размеркавана яшчэ паўмільярда ($91 млн) - са сродкаў статутнага капіталу. Чарговая падстава для падатковай праверкі.

Аднак падатковым органам Даніі прыйдзецца папрацаваць. Канцэрн «Садружнасць» мае заблытаную структуру - акцыі і кампаніі могуць бясконца купляцца і прадавацца ўнутры сістэмы. Акрамя таго, паміж уласнымі кампаніямі канцэрна буйнымі партыямі прадаюцца кармы, мільёнамі размяркоўваюцца дывідэнды, прадастаўляюцца крэдыты і гарантыі направа і налева.