Па іншы бок гісторыі

Хто пабудаваў Берлінскую сцяну 13 жніўня 1961?

Расейскі інстытут вывучэння грамадскай думкі задаў гэтае пытанне спадчыннікам СССР, і атрыманыя адказы - дзіўныя, піша рэдакцыйны дырэктар французскага выдання Le Monde Сільві Каўфман (пераклад - Инопресса.ру). Больш за палову расейцаў не здольныя адказаць на гэта пытанне; 10% думаюць, што гэта зрабілі самі жыхары Берліна, 6% - што гэта быў Захад і 4% - што гаворка ідзе пра агульную ініцыятыву СССР і Захаду. Менш за чвэрць (24%) прыпісваюць аўтарства сцяны кіраўніцтву СССР і ГДР.

Гэты апытанне УЦДГМ паказвае, наколькі праз 25 гадоў пасля падзення Берлінскай сцяны 9 лістапада 1989 адрозніваюцца, нават з'яўляюцца прама процілеглымі погляды на гісторыю расейцаў і грамадзян заходніх краін.

"Гэты іншы спосаб бачыць гісторыю стаў рысай рэжымаў, якія прынялі адзін з асноўных прынцыпаў заходняй сістэмы - рынкавую эканоміку, але ўстрымаліся ад укаранення іншага яе слупа - дэмакратыі, альбо ўкаранілі толькі некаторыя элементы дэмакратыі, такія як выбары ў якасці сродку легітымацыі аўтакратычнай улады, - мяркуе Каўфман. - Расея прэзідэнта Пуціна (які знаходзіўся ў ГДР, у Дрэздэне, на пасадзе афіцэра КДБ у момант падзення Берлінскай сцяны) - таму прыклад".

"Ці стануць Украіна і сімвал яе паўстання - Майдан - плошча ў Кіеве, дзе мяцеж прывёў да адхілення кіруючых вярхоў ад улады ў лютым, - знакамі новага падзелу свету?" - Задаецца пытаннем журналістка. У Еўропе эйфарыя пасля падзення Берлінскай сцяны, аб'яднанне Нямеччыны і інтэграцыя Цэнтральнай Еўропы ў ЕЗ, змянілася пачуццём, якое перадаецца словам "angst", якое прыйшло ў ангельскую мову з дацкай, галандскай і нямецкай моў: вельмі еўрапейскае пачуццё, якое складаецца з сумесі занепакоенасці і благога прадчування. Тады як Расея, як гэта патлумачыў Уладзімір Пуцін на пасяджэнні клуба "Валдай" у Сочы, патрабуе да сябе павагі.

Канцэпцыя гістарычнага перыяду, які рушыў за заканчэннем халоднай вайны, якую Пуцін выклаў у Сочы, вельмі адрозніваецца ад заходняй, гаворыцца ў артыкуле. На ягоную думку, ЗША стаяць у вытоку рэвалюцый, якія ўзрушылі Украіну і арабска-мусульманскі свет, а каб дамагчыся сваёй мэце, Амерыка заручылася падтрымкай радыкальных ісламістаў і неафашысцкіх элементаў. Свет "мае патрэбу ў новым сусветным парадку, які б забяспечыў стабільнасць і бяспеку", заявіў Пуцін. "Галоўнай тэмай дыскусіі на "Валдаі" ў гэтым годзе стала пытанне "Сусветны парадак: новыя правілы або гульня без правілаў" - многія прадстаўнікі Захаду інтэрпрэтавалі гэта як "Нашы правілы або ніякіх правілаў", - заключае Каўфман.