Музыка барацьбы і супраціву

Да гадавіны Майдана ўспамінаем і асэнсоўваем напружаную ўкраінскую зіму 2013-2014 праз музыку, якая яе суправаджала.

Comma.com.ua напісала пра тое, як мяняліся настроі па меры развіцця канфлікту.

"ДахаБраха" і Dakh Daughters, 28 лістапада 2013

Этна-вар'яты і рэзідэнты тэатра "Дах" упершыню выступілі на сцэне Майдана яшчэ да крывавага разгону 30 лістапада і да з'яўлення самой сцэны.

З мінімумам апаратуры, у асяроддзі хатніх абагравальнікаў. Пазней яны не раз падтрымлівалі пратэст - давалі канцэрты, рыхтавалі ежу, насілі лекі.

"ДахаБраха" да гэтага часу застаюцца галоўнымі культурнымі амбасадарамі Украіны ў свеце. Яны паспяхова выступаюць усюды ад Арызоны да Новай Зеландыі, збіраюць аншлаг на найбуйнейшым этна-фэсце WOMAD у Брытаніі, маюць зносіны з наведвальнікамі канцэртаў аб ўкраінскіх праблемах і надзеях.

Kozak System "Брат за брата", 1 снежня 2013

На раніцу пасля бойні 30 лістапада краіну раздзірала ад сумесі злосці, нянавісці, бездапаможнасці і жадання дзейнічаць. Kozak System адрэагавалі па-свойму - паехалі ў студыю і перазапісалі з сябрамі-музыкамі сваю песню "Брат за брата".

Спехам зманціраванае, але важнае відэа з'явілася праз лічаныя гадзіны.

Вечарам 1 снежня тысячы людзей сабраліся ля Міхайлаўскага сабора, а раніцай 2 снежня - на Майдане, каб застацца там на ўсю зіму. З баявым воклічам Kozak System, які гучаў у калонках кожны дзень і кожную ноч. Брат за брата, свій за свого. Аўтар тэксту - Сашко Палажінскі ("Тартак").

Майкл Шчур "Гітарний перабор", 7 снежня 2013

Калі стала ясна, што працэс зацягнецца, людзі назапасіліся цярпеннем і нават імкнуліся жартаваць. Тут і спатрэбіўся хіт Майкла Шчура. Адыёзны вядучы Телебачення Таронта запісаў музычны зварот да прэзідэнта яшчэ ўлетку, але цяпер трэк абзавёўся кліпам і наогул загучаў значна больш сур'ёзна.

Майкл Шчур - гэта Раман Вінтонів, які вырас у г. Даліна Івана-Франкоўскай вобласці. Перш чым стаць вусатым героем YouTube, які разраджае абстаноўку іроніяй, ён прапрацаваў журналістам на ўсіх асноўных тэлеканалах краіны.

Фартэпіяна на Банкавай, 7 снежня 2013

У тыя дні яшчэ хацелася верыць у прыгожы мірны пратэст. Таму перад Адміністрацыяй прэзідэнта на вул. Банкавая з'явілася жоўта-сіняе фартэпіяна. З раніцы да вечара на ім ігралі ўсе жадаючыя, тварам да твару з кардонам Унутраных Войскаў.

Ад марозу ўмомант дубелі пальцы, але ўсё роўна гучаў Гімн Украіны, "Рідна маці мая", вальс оп.61 Шапэна, Queen, Muse, "Мурка", аўтарскія песні і ўсё, што прыйдзецца.

Байцы рэагавалі па-рознаму: здзіўляліся, абыякава тупілі погляд ці сарамліва яго адводзілі, пахістваліся ў такт, ледзь прыкметна падпявалі.

Ініцыятар акцыі - львовец Маркіян Мацех, які днём раней купіў інструмент за бацькоўскія 500 грн і размаляваў пры падтрымцы мастака. У выніку кадр з фартэпіяна на Банкавай запосціў на Facebook нават Шон Ленан, сын Джона Ленана, а Жытомірскі ілюстратар Ілля Странгоўскі ператварыў яго ў папулярны прынт для футболкі.

З тых часоў памятны музычны інструмент шмат вандраваў. Актывісты забаўляліся каля КГГА, а калі супрацьстаянне разгарэлася на вул. Грушэўскага, фартэпіяна перанеслі туды і ўзнялі на згарэлы аўтобус, каб музыка зноў загучала па абодва бакі барыкад.

"Акіян Эльзы" ў старым складзе, 14 снежня 2013

" В суботу ввечері наш виступ на Майдані. Як колись. Паша, Юра, Діма, Денис і я. Важливі речі об'єднують!" - напісаў у твітары Святаслаў Вакарчук і гэтага хапіла, каб сабраць на Майдане ці ледзь не самы вялікі натоўп за ўсю зіму.

Ажыятаж не дзіўны - нават калі абаронцы Майдана ўтрымлівалі барыкады на Інстытуцкай падчас спроб начнога разгону, яны ў нейкі момант заспявалі " я не здамся без бою".

Але не так важна, паспелі сыграцца музыканты або не, і як наладзілі гук. Гэта падзея мела сэнс не музычны, а глабальны. Гэта быў урок аб тым, што агульная справа важней асабістых інтарэсаў, амбіцый, нюансаў.

Гімн Украіны, 1 студзеня 2014

Зразумела, ні дня без дружнага выканання Гімна. У самыя напружаныя тыдні вяшчанне са сцэны перарывалі кожны гадзіну толькі дзеля гэтага. Апафеоз - запоўнены да мяжы Майдан у навагоднюю ноч. Украінцы верылі, што гэта пачатак не проста новага года, а новай Украіны. Свабоднай. Мірнай.

"Пливе кача", 21 лютага 2014 года

Стральба. Ахвяры. Пахаванне. Тым вечарам запіс лемкаўскай песні-плачу ў выкананні гурта "Пікардійська терція" паўтараўся са сцэны ледзь не па крузе.

Ляпіс Трубяцкой " Воины света", сакавік 2014

Музыкам уласціва прадчуванне. Часам сюжэтныя песні з'яўляюцца раней, чым прыдатныя да іх падзеі. Сяргей Міхалок кажа, што напісаў " Воины света" яшчэ ў 2012-ым. Але так супала, што песню выпусцілі, калі ўсе размовы ва Украіне былі толькі пра Нябесную Сотню.

Pianoбой "Родина", красавік 2014

"Родина" таксама стала прадчуваннем. У якія павекі ва Украіне з'явілася добрая патрыятычная песня на рускай мове, якую з аднолькавай любоўю спяваюць у Харкаве, Львове і нават Маскве ў суправаджэнні ўкраінскіх сцягоў (праўда, з тых часоў урад расейскай сталіцы паспеў забараніць Pianoбой).

Дзмітрый Шураў: "Радзіма, у маім уяўленні - гэта тое, чаго ў цябе ніхто не адбярэ. Мы яе носім унутры, як адзін з нашых жыццёва важных органаў. Наяўнасць гэтага органа дае шанец пражыць жыццё паўнавартасным чалавекам".

Кліп з фартэпіяна " Украина" выйшаў у красавіку, калі Майдан заціх, але пачыналася зусім іншая, больш складаная і трагічная гісторыя.

Вясна, лета, восень, наперадзе зноў зіма. Лепш не становіцца. Але ўкраінцы Яе ня прамяняюць.

Цішыня

Адзін паранены актывіст сказаў, што ёсць у свеце шмат музыкі, якую называюць музыкай рэвалюцыі, ад Джона Ленана да Rage Against the Machine, але сапраўдная музыка рэвалюцыі - гэта моманты цішыні. Злавеснай, калі натоўп у роспачы. Балеснай, падчас хвіліны маўчання па героям.

І поўнай глыбокай пашаны. Калі нарэшце спыняюцца ўсе стрэлы.