Тысячы беларусаў штурмавалі «Акропаліс» у дзень зніжак

Многія прыязджалі ў Вільню цэлымі сем'ямі.

У менскіх прыватнікаў «чорная пятніца», у ГУМе-ЦУМе адзіны дзень зніжак, а ў Літве - Jamam. Учора ў гандлёвых цэнтрах «Акропаліс» прайшоў традыцыйны восеньскі дзень распродажу. Уладальнікі ГЦ называюць сваю акцыю самай прывабнай у краінах Балтыі, а на Jamam, каб абнавіць гардэроб і назапасіцца смачнай і таннай каўбасой да навагодняга стала, прыязджаюць тысячы беларусаў. Пра тое, што купляюць людзі, як адміністрацыя «Акропаліс» змагаецца з несумленнымі прадаўцамі і чаму грамадзяне Беларусі ездзяць у Вільню, нягледзячы на «непрыемныя» кошты, чытайце ў рэпартажы onliner.by.

А 8:30 раніцы ўся паркоўка ўжо была застаўлена аўтамабілямі. Рэклама аб Jamam і зніжках ў 50% у Вільні на кожным кроку. Машын з літоўскімі нумарамі, зразумела, большасць, але і нашых хапае. У асноўным гарадзенцы і менчукі, на прыстойных аўтамабілях. Прыязджаюць сем'ямі.

- Ты ў «Эйчэндэм» ідзі, я ў «Электрамаркет», а Святлана Іванаўна хай адразу ў «Максіму», - дае каманду жонцы і цешчы ўладальнік Nissan Qashqai з сямёркай на нумарах. Таварыш дасведчаны, відаць, на акцыі не першы раз - самыя гарачыя кропкі ведае.

Літоўскія распродажы адрозніваюцца ад амерыканскіх. Тут няма забегу па галовах і бітваў за танныя смартфоны. Зніжкі на плакатах прыгожыя, але ўсё ж не татальныя. Скінуць 70-80% на ноўтбукі, мабільнікі і прасы прадаўцы не гатовыя. Але і 25%, ды яшчэ з улікам Tax Free для беларуса - свята.

Знаходзім кошык і, лавіруючы ў натоўпе, кідаемся ў пекла - у вялікім гіпермаркеце «Максіма» народу больш за ўсё. Вось мужчына з лапатай пад пахай спрабуе ўтрымаць у адной руцэ вялізнага плюшавага мядзведзя, а ў другой - забіты пад завязку свечкамі кошык.

- Колькі ў Менску гэты чайнік? Глядзі хутка! - просіць муж у жонкі.

- Тут Wi-Fi ледзь ловіць, чорт пабяры! - гыркае мужу. - На $15 даражэй!

Дзейнічаць трэба хутка, таму што людзей у зале ўжо шмат - ля кас імкліва растуць чэргі. Не да выбару - трэба хапаць. Чайнікі, кававаркі, лялькі, электракосы. І нават уцэнены на $10 касцюм Дзеда Мароза.

- Сыр бяры, я каўбасу - і на касу! - міма праносіцца калыска-карабель, кіраваная суайчыннікам.

На стаянне ў чарзе сыходзіць 100 хвілін. Касіры працуюць хутка, не пазяхаюць, але пакупнікоў занадта шмат. «Пік-пік», - манатонна перагаворваюцца касы. Побач хапаюць і цягнуць, хапаюць і цягнуць, а новыя натоўпу льюцца і льюцца ў залу. Пасля гадзіны ў чарзе здаецца, што і не касы гэта зусім стогнуць, а бальнічныя апараты ў велізарнай рэанімацыі, дзе ўсіх нас, пакупнікоў, пабіў дзікі вірус «хапуна». Паўтары гадзіны выкраслены з жыцця - можна з блажэннай усмешкай на твары набіваць багажнік.

Даведацца, дзеля чаго беларусы паўставалі зацемна, каб перемахнуть праз мяжу і паспець на Jamam, можна ля інфармацыйнага стэнда, дзе афармляюць паперы на вяртанне ПДВ па сістэме Global Blue. Вось мініяцюрная брунэтка з двума каляскамі - з Ліды. У яе 6 рулонаў туалетнай паперы «Рэгіна», некалькі палак каўбасы Biovela, цацка-трансформер, набор падушак. Сівы мужчына ў скуранцы купіў люстру. Паненка ў норковым футры жуе булачку, у яе кошыку заўважаем памперсы і пыласос. Яшчэ адна дзяўчына дастала з пакета вяхотку, задуменна глядзіць у далеч. А вось і грамадзянін з лапатай і свечкамі - таксама, выходзіць, зямляк. Рыхтуецца да цяжкіх і цёмных часоў або проста робіць на свечках бізнэс?

У крамах, дзе гандлююць адзеннем і абуткам, да поўдня таксама чэргі ля касаў. Дзесьці скідаюць па 50%, дзесьці нават больш - напрыклад, на футры. Але за футрамі ў Вільню ехаць дзіўна, таму наш народ, як і заўсёды, закупаетcя ў H&M, Zara, Rezerved.

Ацэньваць маштаб зніжак не бярэмся, у кожнага свае арыенціры. Да прыкладу, у Salamander зімовыя мужчынскія чаравікі Rieker да акцыі каштавалі $115, падчас акцыі - $94. Зніжка гэта? Быццам бы так... У дзіцячым крамцы камбінезоны ўцэняць адразу на $40, дзве пенсіянеркі разважаюць, колькі браць. Можа, адразу тры - унуку на некалькі гадоў наперад?

Кошт на тэлевізар Philips (55PFS7109) скінулі адразу на 900 літ, мультыгатавальня гэтага ж вытворцы (HD3037) патаннела на 70 літ. З улікам Tax Free, цалкам можна жыць.

Гандаль ідзе бойка, ля абменнікаў чэргі. Валюта з беларускіх кашалькоў адпраўляецца ў DNB, SEB і Medicinos bankas. У адным з абменнікаў свеціць сінім пашпартамі група нашых. Двое пажылых грамадзян - старэйшае пакаленне, якое бачыла, «савок» і дэфіцыт. Сямейная пара, гадоў па 25 - пакаленне незалежнае, выгадаванае ў часы моды на замежны шопінг. Пры іх калыска, у якой спіць немаўля. Цікава: які культ, якая мода і якія закупы будуць у трэндзе, калі вырасце яно?

А 13:00 на паркоўцы «Акропаліс» затор. Сотні машын выязджаюць, а тысячы накіроўваюцца сюды. Гандляры радасна паціраюць рукі: і гэты Jamam атрымаўся.

***

Аб коштах, зніжках, сумленных і несумленных акцыях журналісты пагутарылі з кіраўніком ГЦ «Акропаліс» у Вільні Чэславас Урбанавічус.

- Сярод беларусаў ёсць меркаванне, што Вільня моцна і безнадзейна падаражэла - ездзіць да вас за пакупкамі менш выгадна, чым 4-5 гадоў таму.

- Справа ў тым, што мы не ведаем вашых коштаў. Умоўна кажучы, у нас няма інфармацыі аб тым, колькі каштуе ў Менску адвёртка фірмы Bosh. Таму казаць пра тое, што для беларуса дорага, а што танна, складана. Магу сказаць, што за апошнія год-паўтара скачка коштаў у «Акропалісе» не было. Калі б ён здарыўся, то нашы пакупнікі хутка б адрэагавалі. Мы вельмі любім беларусаў, але доля ўсіх замежнікаў у абароце - блізу 10%. Мы працуем на літоўскі рынак, і гэты рынак хутка адрэагаваў бы на такія змены, калі б яны здарыліся. Нашы людзі таксама ходзяць у краму з калькулятарам!

Наконт «росту» коштаў можна прывесці прыклад Расеі. Літ звязаны з еўра 10 гадоў, кошты як стаялі, так і стаяць. У Расеі, бачыце самі, дэвальвацыя. Вядома, людзям, якія прыязджаюць сюды з рублёвымі заробкамі, будзе здавацца, што ўсе падаражэла. Такая ж сітуацыя, наколькі я разумею, і з Беларуссю.

Хачу зрабіць акцэнт на іншыя тэндэнцыі, якія цяпер ужо відавочныя. 5-6 гадоў таму беларусы прыязджалі ў «Акропаліс» за трыма тэлевізарамі, маглі ўзяць 5 аднолькавых куртак і 4 паліто. Цяпер такога няма. Пакупкі ўжо не галоўная мэта. Вашы людзі едуць у Вільню, каб добра правесці вольны час, а шопінг - усяго толькі адзін з элементаў. Чаму так? Беларусам шырока адкрыўся рынак Польшчы, у вас, наколькі я ведаю, нарэшце пабудавалі нешта еўрапейскае. Псіхалогія беларускага турыста ў выніку мяняецца, ён хоча выпіць добрую каву, прагуляцца па горадзе, ну і затым зайсці ў краму.

- Давайце пра распродажы. У чым выгада ад Jamam для крамаў? Навошта скідваць 50%, калі тавары ўсё роўна прадаюцца?

- Цяпер мода вельмі хуткая, не такая, як 4-5 гадоў таму, калі калекцыя магла правісець на паліцы сезон. Буйныя брэнды мяняюць калекцыі па 2 разы на месяц. Таму крамам выгадныя распродажы, яны атрымліваюць магчымасць завозіць новыя калекцыі, а значыць, прыцягваць большую колькасць пакупнікоў. Гэта з аднаго боку. З іншага - распродажы ўжо ўвайшлі ў моду. Гэта як традыцыя, тое, да чаго людзі прывыклі, чаго яны хочуць. А мы павінны рэагаваць на запыты пакупніка.

- У Беларусі да мясцовых «чорным пятніцах» стаўленне неадназначнае. Рэгулярна ўсплываюць гісторыі, калі тая ці іншая крама проста нахабна перапісвае цэннікі, дурыць пакупнікоў.

- Такое было і ў нас. Людзі знаходзілі штаны, у якіх забыліся памяняць налепкі, абураліся. Што я зрабіў? Перад чарговым Jamam узяў фотаапарат і абышоў крамы, пра якія такое казалі. Сфатаграфаваў старыя цэннікі, а ў дзень распродажы зайшоў зноў, каб параўнаць. І вось з гэтай нядобрай практыкай мы разабраліся.

Наогул, сітуацыя яшчэ прасцейшая. Калі ты падманваеш пакупніка, ты робіш дрэнна не яму, а сабе. Распродаж пройдзе, а імідж сапсаваны, тавараабарот будзе зніжацца. Падмануць чалавека можна адзін раз. Не вельмі разумнага, можа, два разы. І ўсё - больш да цябе ніхто не прыйдзе.

Калі ў Беларусі з'явіцца сапраўдная канкурэнцыя сярод крамаў, гандлёвых цэнтраў, такія схемы знікнуць і ў вас. Для гэтага трэба дзве рэчы. Па-першае, каб ашуканыя пакупнікі не маўчалі, а звярталіся ў прэсу, каб гісторыя стала здабыткам галоснасці. Па-другое, каб адміністрацыі гандлёвых цэнтраў думалі пра сваю рэпутацыю. Калі чалавек ідзе на Jamam, ён ідзе не ў H&M, не ў Zara, а ў «Акропаліс». І калі што-небудзь будзе не так, ён будзе думаць дрэнна менавіта пра нас. Кожны гандлёвы цэнтр мае шмат рычагоў, каб паўплываць на нядобрасумленных прадаўцоў. Аж да жорсткіх мер. У нас, напрыклад, ёсць чарга з тых, хто хацеў бы працаваць тут. Нармальна працаваць, без махінацый. Расстацца з неахайнымі аператарамі можам лёгка.

- У гэтай чарзе ёсць вядомыя сусветныя брэнды, якіх вы марылі б займець?

- Брэндаў шмат. Узяць той жа Gap. Але трэба разумець: каб прывесці буйны брэнд, такі, напрыклад, як H&M, трэба 4-5 гадоў. З некаторымі праца вядзецца, раскрываць іх назвы я не буду. Канцэпцыя жа «Акропаліс» застанецца ранейшай - мы арыентуемся на масавага пакупніка. А ў плане плацежаздольнасці літоўцы не амерыканцы, мы пакуль недалёка ад вас.