Новы праект «Менск-Сіці»: сяміпавярхоўкі замест хмарачосаў

Спецыялісты «Менскпраекта» і «Менскграда» прапанавалі сваё бачанне забудовы тэрыторыі будучага комплексу «Менск-Сіці».

Як вядома, у мінулым годзе праходзіў міжнародны конкурс на канцэпцыю забудовы комплексу «Менск-Сіці». Першае месца камісія вырашыла не прысуджаць. Па ўмовах конкурсу інвестар, чый праект станавіўся пераможцам, атрымліваў права на яго рэалізацыю. Але такая магчымасць удзельнікам не прадставілася, піша агенцтва «Менск-Навіны».

Паўстала непазбежнае пытанне: што ж далей? Па замове Менгарвыканкама дзве праектныя арганізацыі, «Менскпраект» і «Менскграда», працуючы разам, прадставілі ўласнае бачанне гэтай тэрыторыі ў будучыні. Што ж прапануюць беларускія архітэктары? Перш чым даведацца падрабязнасці ў дырэктара УП «Менскграда» Леаніда Добыша, мы вырашылі ўспомніць праект дэталёвага планавання на тэрыторыю аэрапорта Менск-1 і прылеглыя землі, зроблены ў 2007 годзе «Менскграда». Фактычна, гэта была першая канцэпцыя забудовы «Менск-Сіці».

Аэрапорт, авіярамонтны завод і шэраг іншых аб'ектаў планаваліся да вынасу, а на вызваленай тэрыторыі вызначалася пабудаваць адміністрацыйна-дзелавы і грамадскі цэнтр і жылыя кварталы на 35-38 тыс. чалавек. Тут павінны былі прапісацца розныя дзяржаўныя ўстановы, гасцініцы і гандлёвыя комплексы, вялікі спартыўны аб'ект з аквапаркам, крытым футбольным полем, гульнявымі заламі. Знайшлося месца і для забаўляльных аб'ектаў і разнастайных прадпрыемстваў грамадскага харчавання.

Сэрцам кампазіцыі станавіўся вялікі пешаходны бульвар, упрыгожаны зялёнымі насаджэннямі і фантанамі. Менавіта ўздоўж яго размяшчаліся асноўныя дамінанты «Сіці»: галоўная плошча грамадскага цэнтра і некалькі вышынных будынкаў.

Вакол грамадскага цэнтра планавалася высокакамфартабельнае жыллё, дзіцячыя садкі, школы і іншыя аб'екты сацкультбыту. Падумалі архітэктары і пра зону адпачынку. Як раз непадалёк працякае Лошыцкі ручай, які меркавалася ў будучыні ўключыць у новую водна-зялёную сістэму накшталт Сляпянскай. Тады гэтую зону можна было б злучыць вісячым пешаходным мастом з грамадскім цэнтрам «Менск-Сіці».

Прадуманая была і транспартная сістэма: вуліца Казінца злучалася з Чкалава, а Кіжаватава - з Жукоўскага, у цэнтры «Сіці» вызначалася станцыя метро. Частка пешаходнага бульвара размяшчалася на платформе, пад якой ішлі магістральныя вуліцы. Так былі падзеленыя асноўныя транспартныя і пешаходныя патокі.

Праект і зараз выглядае годна і спела. Калі б ён быў рэалізаваны, як задумана, з'явілася б зусім новая для нашай сталіцы якасць гарадскога асяроддзя.

Што не задаволіла?

- Меркавалася, што ў гэты раён пераедуць асноўныя міністэрства і ведамствы, а іх цяперашнія будынкі стануць выкарыстоўвацца для іншых функцый, - тлумачыць Леанід Добыш. - Праект ствараўся ў 2006 годзе, калі актыўна развівалася эканоміка, і мы лічылі, што такая задача - перанос дзелавога Менска ў новае месца - нам па сілах. Лічылі, што да ведамстваў пацягнуцца банкаўскія, страхавыя структуры, бізнес, гэта значыць вакол урадавых будынкаў будзе фармавацца дзелавое асяроддзе. Такія прыклады мы бачым у Казахстане, Туркменіі, дзе выраслі прыгожыя комплексы, якія складаюць гонар Астаны і Ашхабада. Але пазней стала ясна, што нам на рэалізацыю такой задумы патрэбныя вельмі вялікія сродкі, а іх няма.

Менавіта таму пляцоўка стала інвестыцыйнай. Калі з'явілася кампанія «Ітэра», канцэпцыя «Сіці» злёгку карэктавалася, менавіта тады ў цэнтры раёна з'явіўся будынак-сімвал. Але праект застаўся нерэалізаваным.

Так будзе?

Па новай канцэпцыі ядром забудовы становіцца Міжнародны фінансавы цэнтр. Дарэчы, такая прапанова змешчаная і ў некалькіх конкурсных прапановах. Калі казаць пра іншыя аб'екты, то на тэрыторыі прапануецца размясціць два буйных гандлёвых цэнтра: адзін на ўездзе ў раён з боку вуліцы Жукоўскага, другі - паміж вуліцамі Брылеўскай і Казінца, дзе сёння магістраль робіць пятлю. На Кіжаватава бліжэй да Лошыцкага ручая намечаныя спартыўна-забаўляльныя аб'екты.

- Тут могуць быць тэнісныя корты, пляцоўкі для экстрэмальных відаў спорту, - тлумачыць Леанід Добыш, - і нават кінатэатр, боўлінг і іншыя забаўляльныя ўстановы.

Фактычна, цэнтрам тэрыторыі становіцца бульвар, як было і ў першым праекце. Розніца ў тым, што ён дакладна супадае з цяперашняй узлётна-пасадачнай паласой аэрапорта. А раней трасіроўка гэтай пешаходнай артэрыі была іншай. Ідэя таксама навеяная конкурсам, дзе праекціроўшчыкі спрабавалі абыграць гісторыю гэтага месца. Раз тут быў аэрапорт, чаму б не пакінуць напамін пра яго. Уздоўж бульвара размесцяцца арыгінальныя, але не занадта вялізныя будынкі: офісы, апарт-гатэлі, гандлёвыя ўстановы .

- Калегі з «Менскпраекта» прапанавалі рэалізаваць тут праект «Кухні народаў свету», гэта значыць у адным будынку японскі рэстаран, у іншым французскі і гэтак далей, - удакладняе суразмоўца.

На галоўным бульвары прадугледжаныя чатыры плошчы - дзве па баках, дзве ўнутры, адна з якіх размешчаная каля Міжнароднага фінансавага цэнтра, другая - каля культурна-дасугавага комплексу.

Напамінам аб аэрапорце будзе і стары будынак аэравакзала, які захоўваецца як гістарычны аб'ект. Верагодней за ўсё, тут можа быць музей авіяцыі або выставачная зала.

Прапануюць архітэктары захаваць і два цэхі-ангары авіярамонтнага завода, якія былі перавезеныя сюды з Германіі.

- Там даволі арыгінальныя канструкцыі кованых арак. Удзельнікі конкурсу - англічане, калі ўбачылі іх, сказалі: нельга гэта прыбіраць, трэба захаваць, - дзеліцца дырэктар «Менскграда». - Падобныя збудаванні можна прыстасаваць пад музеі або выставачныя цэнтры. Прыклады ёсць і ў Маскве, і ў далёкім замежжы. Напрыклад, у Кітаі ў былых вытворчых будынках размясцілі музеі навукі і тэхнікі, якія прывабныя для турыстаў і самаакупныя.

Што тычыцца жылля, то тут выкарыстоўваецца квартальны прынцып забудовы, дарэчы, як практычна ва ўсіх удзельнікаў праведзенага конкурсу. За аснову ўзятая нядаўна распрацаваная беларускімі спецыялістамі сістэма гарадскіх модуляў - амаль замкнёных дамоў з пешаходным дваром, прызначаным выключна для адпачынку. Будынкі невысокія, да 7 паверхаў. Асабісты транспарт застаецца звонку, ва ўбудавана- прыбудаваных паўпадземных паркінгах па перыметры дамоў. Такі варыянт гаражоў больш танны і зручны ў параўнанні са шматузроўневымі або падземнымі.

Што далей?

- Пакуль у Менгарвыканкаме створаная камісія пад кіраўніцтвам намесніка старшыні, якая фармуе ўмовы для аб'явы інвестыцыйнага конкурсу, - кажа Леанід Добыш. - Магчыма, з'явіцца і ўрадавая камісія, паколькі ёсць нюансы, з-за якіх нельга абвясціць такі конкурс без дадатковых нарматыўных дакументаў.

А вось што сказаў пра перспектывы «Менск-Сіці» галоўны архітэктар «Менскграда» Яраслаў Ліневіч:

- У маім уяўленні менавіта на гэтай тэрыторыі можна адпрацаваць нейкія навінкі, напрыклад новыя тыпы жылля. Чаму б не паспрабаваць запраектаваць кватэры, у якіх хол і ванны маюць натуральнае асвятленне (вокны). Зноў жа дзіцячыя садкі, школы - мы прывыклі да тыпавых праектаў, а чаму і тут не пайсці на эксперымент? У Гомелі, напрыклад, будуць узводзіць прыбудаваную да дома дзіцячую дашкольную ўстанову на дзве групы - маленькі камфортны садок, якому не патрабуецца вялікая тэрыторыя. Мы зацыкліліся на звыклых рэчах, трэба спрабаваць нешта новае.