Рэктар БДУ: Вакол крызіс, беларусам лепш заставацца дома

Акадэмік Сяргей Абламейка пераконвае студэнтаў заставацца на радзіме.

Свае думкі аб перавагах Беларусі, крызісе ў Еўропе і пра тое, што Германіі няма куды падзець уласных спецыялістаў, ён выказаў у інтэрв'ю афіцыйнаму выданню «Рэспублiка». Пры гэтым акадэмік адзначыў, што нават у савецкі час БДУ ўваходзіў у 15-20 лепшых ВНУ СССР, але ніколі не быў у «тройцы».

- Калі ў савецкія часы высокі ўзровень БДУ быў бясспрэчным, бо ў Беларусі гэта быў адзіны ВНУ ў статусе ўніверсітэта, то цяпер утрымаць прызнанне студэнта становіцца ўсё складаней. І ўсё ж нядаўна Белдзяржуніверсітэт заняў высокія пазіцыі адразу ў некалькіх рэйтынгах. Як вы ў цэлым да іх ставіцеся?

- Сапраўды, сёння ва ўсіх рэгіёнах краіны працуе нямала ўніверсітэтаў. Усе дынамічна развіваюцца, а гэта значыць, што быць у ліку лідараў вельмі цяжка. Што тычыцца рэйтынгу, які нядаўна агучыла Мінадукацыі, і яны гэта выразна пазначылі, гэта быў вынік па выніках прыёмнай кампаніі. Гаворка не ідзе пра паўнаважкае даследаванне, дзе ўлічваюцца навуковы складнік, міжнародная дзейнасць, працаўладкаванне выпускнікоў і многія іншыя аспекты. Гэта выцісканне па адным з кірункаў. Хоць, вядома, нам было прыемна ўзначаліць гэты спіс.

Пра рэйтынгі можна казаць бясконца, іх у свеце - вялікае мноства, існуюць розныя формулы для падліку. Напрыклад, не так даўно Інтэрфакс прадставіў рэйтынг універсітэтаў краін-удзельніц СНД, Грузіі, Латвіі, Літвы і Эстоніі. Прааналізавалі 405 ВНУ з 15 краін. Пагадзіцеся, заняць у гэтым спісе другое месца - гэта прызнанне. Такога не было нават у савецкія часы. Тады БДУ ўваходзіў у 15-20 лепшых ВНУ СССР, але ніколі не быў у «тройцы».

Калі казаць пра сусветныя рэйтынгі, такіх як брытанскі QS-THES-200, БДУ ўвайшоў у спіс з 600 лепшых. Паводле даследаванняў «Webometrics» ВНУ заняў 790-е месца з больш чым 20 тысяч ранжыраваных устаноў вышэйшай адукацыі. І гэтак далей. Як я да гэтага стаўлюся? Напэўна, як да своеасаблівага спаборніцтва. Але ідэальнай формулы рэйтынгу яшчэ ніхто не прыдумаў.

- Намеснік міністра адукацыі Віктар Якжык на адной з апошніх калегій ведамства падкрэсліваў: даўно наспела пытанне аб пашырэнні практыкі па прадастаўленні паслуг адукацыі на англійскай мове. І адзначыў, што ўсе класічныя ўніверсітэты з наступнага навучальнага года павінны будуць адкрыць падрыхтоўку англамоўных спецыялістаў. БДУ да гэтага гатовы?

- Мы робім гэта на другой ступені паспяхова ўжо з гэтага навучальнага года. Што тычыцца навучання ў аспірантуры, такі вопыт у нас таксама быў. Нават абарона, якая праходзіла ў 2012 годзе, адбылася на англійскай мове. З першай ступенню навучання мы пакуль не спяшаемся - тут больш пытанняў, чым адказаў. Бо пад гэта неабходныя новыя праграмы, падрыхтаваныя педагогі, а такім чынам, вялікія выдаткі.

Акрамя таго, у ВНУ сёння 12 адсоткаў ад студэнтаў, якія навучаюцца на дзённым аддзяленні, складаюць студэнты-замежнікі. Ва ўсім свеце гэта лічыцца вельмі высокім паказчыкам. Павялічыць лічбу ў разы мы не можам - галоўным стрымліваючым фактарам з'яўляецца забяспечанасць жылым фондам. Усё ж студэнт-першакурснік з іншай дзяржавы павінен жыць у інтэрнаце, такая сусветная практыка. Пакуль што, нягледзячы на тое што мы маем два вялікіх корпуса ў Студэнцкай вёсцы, забяспечанасць ВНУ жыллём складае 55 адсоткаў. Але мы ж не можам заняць яго толькі замежнікамі. Акрамя таго, мы чакаем, што пасля апошняга высокага рэйтынгу да нас прыедзе больш расейцаў. Так што пакуль пашыраць падрыхтоўку спецыялістаў на англійскай мове немэтазгодна. А далей пакажа час.

- Думаю, уступленне ў Балонскі працэс для Беларусі пытанне часу. Вы падзяляеце асцярогі рэктараў некаторых ВНУ адносна так званай «уцечкі мазгоў»?

- Я даўно казаў пра гэта і кажу маім студэнтам , што пасля ўступлення Беларусі ў Балонскі працэс фактычна нічога не зменіцца. Акадэмічная мабільнасць? Штогод да тысячы студэнтаў БДУ ездзяць на стажыроўкі, канферэнцыі за мяжу. Дыплом на англійскай мове? Вы можаце атрымаць яго і цяпер. Але гэта зусім не азначае, што вас заўтра возьмуць на працу дзе-небудзь у Германіі. У многіх краінах крызіс. Ім сваіх спецыялістаў падзець няма куды. Каб прэтэндаваць на добрую працу, трэба даказаць, што ў краіне няма такога спецыяліста, як ты. Шанцаў больш у матэматыкаў, інфарматыкаў, хімікаў і біёлагаў. На маёй памяці многія з'язджалі, але многія і вярталіся. Успомніце, мы ўжо прайшлі гэты шлях у 90-я гады мінулага стагоддзя, калі былі асцярогі, што ўсе возьмуць і з'едуць. Але не з'ехалі ж. Я маладым заўсёды кажу: лепш, чым на радзіме, не будзе. Тут усё - бацькі, сябры, тут нават сцены дапамагаюць.