Еўропа адмаўляецца ад расейскага газу

Краіны G7 прынялі рашэнне аб зніжэнні залежнасці Еўропы ад расейскіх энерганосьбітаў.

Пра гэта гаворыцца ў так званай Гаагскай дэкларацыі, прынятай па выніках сустрэчы лідараў «вялікай сямёркі», піша РБК.

Узаемаадносіны з Расеяй у сферы энергетыкі з'яўляюцца для Захаду адной з галоўных перашкод на шляху да больш рашучых мер у дачыненні да Масквы. У той час як Канада, ЗША і Японія не баяцца нафтагазавай «помсты» Крамля, еўрапейскія ўдзельнікі G7 вымушаныя ў рознай ступені праяўляць асцярожнасць у гэтым пытанні.

Забяспечанасць краін ЕЗ прыродным газам на 70-100% залежыць ад паставак Газпрама. Пры неспрыяльным развіцці сітуацыі вакол Украіны Газпрам за нявыплату даўгоў можа перакрыць транзіт газу праз украінскую тэрыторыю, у выніку чаго Еўропа недаатрымае каля 50% расейскага паліва. Калі ж справа дойдзе да «эканамічнай вайны», Расея можа цалкам спыніць экспарт газу, асцерагаюцца ў еўрапейскіх сталіцах.

Энергетычная бяспека была адной з ключавых тэм абмеркавання на саміце ЕЗ у Брусэлі 20-21 сакавіка. Па выніках сустрэчы лідары ЕЗ даручылі Еўракамісіі на працягу некалькіх месяцаў распрацаваць план канкрэтных мер па дыверсіфікацыі знешніх крыніц пастаўкі энерганосьбітаў на еўрапейскі рынак да 2030 года. Прэзідэнт ЕЗ Херман ван Рампей заявіў па выніках саміту, што цяперашні крызіс узаемаадносінаў з Расеяй патрабуе ад Еўропы аператыўных мер па зніжэнні залежнасці ад расейскіх энергарэсурсаў. Калі нічога не рабіць, то да 2035 года Еўропа больш чым на 80% будзе залежаць ад замежных паставак нафты і газу (зараз - 60%), папярэджваюць у Міжнародным энергетычным агенцтве.

Перспектывы зніжэння залежнасці ад расейскага газу больш чым рэальныя, высветліла брусэльская даследчая арганізацыя Bruegel. Яе эксперты сцвярджаюць, што ў тэорыі Еўразвяз мог бы цалкам замяніць імпарт газу з Расеі даступнымі альтэрнатыўнымі крыніцамі ў перспектыве аднаго года.

У 2013 годзе Газпрам экспартаваў у Еўропу 138 млрд куб. м (27% патрэбаў). Яшчэ 23% газу Еўразвяз атрымаў з Нарвегіі, 8% - з Паўночнай Афрыкі, 9% - у выглядзе СПГ (пераважна з Азіі). Тыя, што засталіся, 33% газавых патрэб пакрываюцца ўласнай здабычай.

Паводле ацэнак Bruegel, інфраструктура, якая зараз існуе, дазваляе павялічыць пастаўкі з Нарвегіі на 20 млрд куб. м газу ў год. Да 60 млрд «кубоў» расейскага газу можна замясціць дадатковым імпартам СПГ. Акрамя таго, здабыча на найбуйнейшым у Еўропе Гронінгенскім газавым радовішчы ў Нідэрландах можа быць павялічаная да 60 млрд куб. м, тады як цяпер лімітавая здабыча складае 43 млрд куб. м у год. Нарэшце, у Еўропы ёсць магчымасці па эканоміі газу і скарачэнні газавых патрэб (напрыклад, за кошт выкарыстання нафтапрадуктаў замест газу для ацяплення). Прымяненне ўсіх гэтых мер і альтэрнатыўных крыніц дазволіць Еўропе з лішкам замясціць імпарт расейскага газу, заключаюць эксперты Bruegel.

Аптымальная камбінацыя гэтых мер дазволіць Еўропе здабыць незалежнасць ад расейскага газу ўсяго за 3,9 млрд дал., што складае толькі 0,02% ад еўрапейскага ВУП, - такі сумарны кошт замяшчэння расейскага газу. А вось выпушчаная выручка Расеі дасягне ў такім выпадку больш за 48 млрд дал. (2,2% ад ВУП краіны).