Беларускія перавозчыкі апынуліся на мяжы выжывання

Яшчэ нядаўна паспяховыя кампаніі-перавозчыкі Беларусі сёння ледзь зводзяць канцы з канцамі.

Інтэграцыя ў рамках мытнага саюза паставіла беларускіх перавозчыкаў на мяжу выжывання. Яны саступаюць у канкурэнтнай барацьбе расейскім кампаніям і хутка могуць сысці пад іх, піша «Ежедневник».

Як заявіў дырэктар ТАА «Транстэхсэрвіс» Сяргей Баландзін, яшчэ нядаўна паспяховыя кампаніі-перавозчыкі Беларусі сёння ледзь зводзяць канцы з канцамі. Яны не могуць дазволіць сабе абнаўляць аўтапарк з той жа інтэнсіўнасцю, як раней. Так, напрыклад, продаж грузавікоў у Беларусі ў 2013 годзе ўпаў у два разы ў параўнанні з 2012 годам і працягваюць скарачацца.

Адной з асноўных прычын такога становішча спраў Баландзін назваў жорсткую канкурэнцыю на рынку грузаперавозак. Расейскія кампаніі атрымалі магчымасць свабодна працаваць на тэрыторыі Мытнага саюза і не толькі дагналі сваіх беларускіх калег па аб'ёмах, але і пачалі выціскаць іх з рынку.

Акрамя таго, кошт перавозак знізіўся прыкладна на 10%, у той час як у іншых сферах кошты, наадварот, працягваюць расці. Пры гэтым, па словах Баландзіна, падзенне кошту грузаперавозак працягваецца, ставячы перавозчыкаў на мяжу выжывання.

«Сёння мы працуем ледзь вышэй сабекошту, адчуваючы сур'ёзныя праблемы з абнаўленнем парку», - сказаў Баландзін.

Сур'ёзны ўплыў на рэнтабельнасць беларускіх аўтаперавозчыкаў аказваюць і значны рост выдаткаў. Прычым, адбылося гэта адразу па некалькіх кірунках. Напрыклад, калі раней транзіт па Венгрыі даўжынёй у 500 км абыходзіўся перавозчыку ў 16 еўра, з мінулага года сума павялічылася ў 10 разоў - да 160 еўра. Аналагічная сітуацыя і на іншых дарогах.

«Стаўкі транзіту з Чэхіі ў Італію на сённяшні дзень складаюць 200 еўра ў адзін бок. Туды-назад - ужо 400 еўра. Павысілі дарожныя зборы Славакія, Чэхія, Беларусь», - кажа Баландзін.

Яшчэ адзін удар па беларускіх аўтаперавозчыках - рост коштаў на паліва. Каб вытрымліваць канкурэнцыю, неабходна трымаць і планку заробкаў кіроўцаў: многія з суайчыннікаў, па словах эксперта, перайшлі на працу ў транспартныя прадпрыемствы Расеі, Літвы, Польшчы, дзе ім прапанавалі больш.

Затое тыя, што засталіся, могуць паставіць працу кампаніі пад удар, прымушаючы несці новыя - і вельмі буйныя выдаткі. Гаворка ідзе пра шэраг парушэнняў, якія часам прыводзяць да канфіскацыі транспартнага сродку.

Кіраўнік распавёў пра вядомыя яму два выпадкі канфіскацыі грузавікоў за кіраванне ў стане алкагольнага ап'янення двойчы на працягу каляндарнага года. Кіроўцы-парушальнікі не толькі дазвалялі сабе сесці за руль нецвярозымі, але і хавалі папярэднія парушэнні ад працадаўцы.

Рашэнне суда ў такіх выпадках адназначнае - канфіскацыя. Вось толькі расплачваецца не кіроўца, а лізінгавая кампанія, якой належыць аўтамабіль. У выпадку ж іншых дзеянняў кіроўцаў, у выніку якіх перавозчык трывае страты, суд не заўсёды накладае на парушальніка кампенсацыю ў поўным аб'ёме.

«Кіроўцы падаюць дакументы, што ў іх шмат дзяцей, дрэнныя жыллёвыя ўмовы, ёсць хваробы, а суд уваходзіць ў становішча і выносіць пастанову аб кампенсацыі, скажам, траціны страчанага кампаніяй», - распавядае спецыяліст.

Сваю лепту ўнёс і ўтылізацыйны збор, які падняў кошт аўтамабіляў.

«Мы разумеем, чаму ён уведзены. Падобны дзейнічае і ў Еўропе, але там ён больш лаяльны. Хацелася б, каб у нас гэты закон не так магутна ўплываў на падаражэнне набываемай тэхнікі», - выказаў пажаданне Баландзін.

Няма ў перавозчыкаў разумення з Мінфінам адносна тэрмінаў паступлення валютнай выручкі. За пропуск тэрміну ў 90 дзён кампанія нясе пакаранне - штрафныя санкцыі ў памеры 1% ад усёй сумы, якая не паступіла на рахунак. Па словах Баландзіна, дзяржорган не ўлічвае спецыфікі працы з шэрагам замежных заказчыкаў.

«У Італіі прынята плаціць не раней чым праз 60 дзён пасля атрымання арыгінальных дакументаў аб выкананні перавозкі. Датай вызначэння пачатку адліку з'яўляецца дзень выгрузкі, з моманту якога можа прайсці шмат часу. Пагрузка - загрузка, перавозка, выпіска рахункаў, адпраўка паштовых дакументаў - ужо можа прайсці месяц. А італьянцы заплацяць пасля таго, як атрымаюць арыгінал. Вось вам і 90 дзён», - паскардзіўся дырэктар кампаніі-перавозчыка.

Па словах Баландзіна, перамовы па шэрагу праблемных пытанняў ідуць з прадстаўнікамі дзяржорганаў. Мы ж пакуль можам здагадвацца, што асаблівага выніку няма. Калі ў перавозчыкаў не атрымаецца пераканаць чыноўнікаў стаць больш лаяльнымі, могуць спраўдзіцца прагнозы ў выглядзе далейшага падзення рэнтабельнасці і, як следства, зніжэння ў краіне продажаў новых грузавікоў. І нават горш.