Леанід Заіка: Кітайцы, якія ўзбунтаваліся, ледзь не разграмілі Светлагорск

Тэхнапарк пад Смалявічамі пагражае беларусам вялікімі праблемамі.

Чым рызыкуе Беларусь, запрашаючы кітайскіх бізнэсоўцаў укладваць грошы ў нашую эканоміку, прагназуе кіраўнік аналітычнага цэнтра "Стратэгія" Леанід Заіка.

Лукашэнка просіць кітайцаў павялічыць інвестыцыі ў Беларусь, піша «Заўтра тваёй краіны».

- Мы паспяхова перайшлі ад простага гандлю да рэалізацыі крэдытна-інвестыцыйных праектаў у розных сферах. Сярод іх - энергетыка, дрэваапрацоўка, будаўніцтва, транспарт, засваенне космасу. Аднак нам неабходна пашыраць узаемадзеянне ў форме непасрэднага інвеставання, - заявіў учора кіраўнік на сустрэчы з прадстаўнікамі дзелавых колаў КНР.

- Ці адгукнуцца на заклік Лукашэнкі кітайскія багацеі?

- Прапанова Лукашэнкі аб непасрэдных інвестыцыях азначае: прыязджайце з грашыма, адкрывайце сваю справу, - каментуе Леанід Заіка. Непасрэдныя інвестыцыі, стварэнне новых вытворчасцей, працоўных месцаў, а не банкаўская справа, не купля акцый, кітайцамі будзе ўспрынята пазітыўна.

Я думаю, Аляксандр Лукашэнка разумее, што ў Кітаі ёсць багатыя людзі, якія проста хочуць пакінуць сваю перанаселеную краіну. Як нашыя маладыя бізнэсоўцы імкнуцца з'ехаць, напрыклад, у Германію, так і кітайцы хочуць апынуцца далей ад кампартыі, перабрацца туды, дзе менш людзей. Для кітайца з'ехаць з Паднябеснай на ПМЖ, на працу - вялікае шчасце. Таму яны будуць сюды імкнуцца, асабліва наменклатура і яе дзеці. Менавіта наменклатура, гэта значыць, «новыя кітайцы», уключаючы бізнэсоўцаў, зараз спрабуюць знайсці сабе зону пранікнення, каб адысці ад перанаселенасці ў 1 мільярд 300 мільёнаў чалавек.

Хоць на першым месцы ў кітайскіх бізнэсоўцаў стаіць міграцыя ў Японію, ЗША. А ў Еўропу, як ні парадаксальна, яны не вельмі рвуцца. Некаторыя імкнуцца ў Расею, засяляюць Усходнюю Сібір.

- У Беларусі з Кітаем, быццам, і так ужо мноства сумесных праектаў. Куды гатовыя ўкласці свае грошы кітайскія бізнэсоўцы?

- Кітайцы могуць інвеставаць у любую справу. Але Беларусі яны выдзяляюць звязаныя крэдыты. Даюць грошы на мадэрнізацыю энергетыкі, але пры ўмове, што мы купім на іх кітайскія турбіны. Тое ж самае тычыцца і іншых праектаў. Кітайцы даюць грошы, на якія мы павінныя купляць іх прадукцыю. А вось чым потым мы, беларусы, будзем расплачвацца, іх не хвалюе.

- Напярэдадні прэм'ер-міністр Беларусі і іншыя высокапастаўленыя чыноўнікі старанна працавалі на цырымоніі закладкі Беларуска-кітайскага тэхналагічнага парку пад Смалявічамі. Як вы лічыце, каму больш патрэбны гэты парк: беларусам або кітайцам?

- Я думаю, для кітайцаў гэта - шчодры падарунак. Плошча парку складае 80 квадратных кіламетраў. Прычым, у вельмі добрым месцы: уздоўж дарогі на Маскву. Калі прыкінуць кіламетр у глыбіню, то можна сабе ўявіць, што на 80 кіламетраў расцягнуцца паселішчы, нейкія прадпрыемствы, фірмы. Словам, зона кітаізацыі Беларусі. Нам гэта пагражае вялікімі праблемамі.

- Якімі канкрэтна?

- Прывяду прыклад. Каля года таму ў Светлагорску ўзбунтаваліся кітайскія рабочыя, якія будуюць там прадпрыемства. Яны на будоўлі ўсё паламалі, і былі ўжо гатовыя ісці граміць горад. Толькі цудам іх атрымалася ўціхамірыць. А цяпер уявіце, што будзе, калі пачнуцца хваляванні ў тэхнапарку пад Смалявічамі, дзе плануецца задзейнічаць дзясяткі тысяч кітайскіх рабочых. Рэальнасць такіх бунтаў даволі высокая, таму што ў кітайцаў не водзіцца забяспечваць рабочым сацыяльную абарону.

Больш за тое, у месцах, дзе ўжо жывуць і працуюць кітайцы, існуе вялікі культуралагічны канфлікт. Беларусам такое суседства не заўсёды падабаецца. Але ўлады нікога не слухаюць. Трэба правесці сацыялагічныя даследаванні. Няхай спецыялісты высвятляць сацыяльна-псіхалагічную абстаноўку ў арэале, дзе збіраюцца размясціць кітайцаў.

Я разумею, што ў гэтым парку будуць працаваць і беларусы, але ж кітайцы, куды б яны ні ўваходзілі, добраахвотна не пакідалі абжытыя тэрыторыі. Беларускія кіраўнікі проста не разумеюць, якія праблемы паўстануць. Цяпер яны хочуць кітайскіх інвестыцый. Але стратэгія хітрых кітайцаў такая: добра, мы сюды прыедзем, а потым, хлопцы, вы будзеце гадаваць нашых унукаў.