Свет успамінае 75-годдзе пачатку Другой сусветнай вайны, падводзячы аналогіі

Жалобныя цырымоніі праходзяць у Польшчы і іншых краінах.

Раніцай 1 верасня кіраўнік польскага ўрада, новы старшыня Еўразвязу Дональд Туск, міністарка культуры і нацыянальнай абароны Польшчы Малгажата Аміланоўска і Томаш Семаняк, мэр Гданьска Павел Адамовіч і іншыя афіцыйныя асобы сабраліся на паўвыспе Вестэрплятэ ля Гданьска, каб успомніць пра падзеі 75-гадовай даўніны. 1 верасня 1939 года а 04:45 раніцы гітлераўская Нямеччына напала на Польшчу, з гэтага моманту ў традыцыйнай гістарыяграфіі прынята весці адлік пачатку Другой сусветнай вайны, найбуйнейшага ваеннага канфлікту сучаснай гісторыі, падчас якога загінула да 70 млн чалавек, піша РІА «Новости».

Адкрываючы жалобную цырымонію, Дональд Туск падзяліўся ўспамінамі свайго дзяцінства, калі па дарозе ў школу ён бачыў надпіс на сценах гданьскіх дамоў - «Ніколі больш не павінна быць вайны».

«Гэтыя словы - «ніколі больш не павінна быць вайны» - менавіта тут, у Гданьску, маюць асаблівы сэнс», - нагадаў польскі прэм'ер, дадаўшы, што «75 гадоў таму людзі верылі ў тое, што вайны не будзе».

«Гэты выклік - «ніколі больш не павінна быць вайны», - не можа быць маніфестам слабых і бездапаможных. Зараз няма часу на просты наіўны аптымізм. Мы глядзім на трагедыю Украіны і ведаем, што верасня 1939 г. не можа паўтарыцца», - сказаў абраны старшыня Еўразвязу, паклікаўшы палітыкаў распрацаваць «мудрую стратэгію Паўночнаатлантычнага альянсу» ў абароне інтарэсаў NATO.

Як адзначыў Туск, «у нас няма ілюзій, але ўсё гэта патрабуе эфектыўных дзеянняў у забеспячэнні бяспекі і справядлівага ўладкавання свету. Мы гатовыя да выкліку «ніколі больш не павінна быць вайны» ў імя міру».

А 17 гадзіне на могілках Абаронцаў Вестэрплатэ памятныя свечкі запаляць прэзідэнты Польшчы і Нямеччыны Браніслаў Камароўскі і Ёахім Гаўк. Затым лідэры дзвюх краін выступяць перад удзельнікамі жалобнага мітынгу і ўскладуць вянкі да Помніка Абаронцаў Узбярэжжа на Вестэрплатэ.

Вестэрплатэ - сімвал польскага супраціву.

Зараз Вестэрплатэ ўяўляе сабой мемарыяльны комплекс, які ўвекавечвае памяць польскіх вайскоўцаў, якія загінулі на самым пачатку Другой сусветнай вайны.

Вестэрплатэ - гэта фрагмент Віслінскай касы ля вусця Мёртвай Віслы, назва якой мае галандскае паходжанне (Вестэрплатэ - Заходні пясчаны нанос).

У 1924 году паводле пастановы Лігі Нацый тэрыторыя Вестэрплатэ была перададзеная Польшчы для стварэння вайскова-транзітнага склада з гарнізонам, які пачаў функцыянаваць ў 1926 годзе.

У гэтым месцы 1 верасень 1939 а 4.45 раніцы залпамі нямецкага браняносца «Шлезвіг-Гальштэйн» быў абстраляны польскі памежны гарнізон, што з'явілася пачаткам Другой сусветнай вайны. Гераічная абарона 182 абаронцаў гарнізона пад камандаваннем маёра Хенрыка Сухарскага стала сімвалам польскага супраціву гітлераўскім захопнікам.

Жалобныя цырымоніі праходзяць і ў іншых краінах.

Фота: AFP