Віцэ-прэзідэнт Еўрапарламента: Невядома, на што адважыўся б Крэмль, не будзь санкцый

Расея і Еўразвяз сёння не могуць быць стратэгічнымі партнёрамі.

Пра гэта заявіў у інтэрв'ю Deutsche Welle намеснік старшыні Еўрапарламента Александэр Ламбсдорф. Ён патлумачыў, чаму санкцыі ў дачыненні да Масквы могуць быць больш эфектыўнымі, чым здаецца, і чаму еўрапейцам варта стварыць адзіны энэргетычны блок, а таксама ўсумніўся ў неабходнасці будаваць сцяну на мяжы паміж Расеяй і Украінай.

- Раней ў Брусэлі аб Расеі казалі як аб стратэгічным партнёры. Яна ім яшчэ з'яўляецца?

- Я заўсёды разглядаў, як памылку, гаварыць аб Расеі як аб стратэгічным партнёры. У Масквы ёсць сваё ўяўленне аб тым, як павінна быць уладкаваная Еўропа, і сёння гэта ўяўленне ўсім відавочнае, як ніколі - дастаткова назіраць за сітуацыяй ва Украіне. Гэта прадстаўленне прадугледжвае не захаванне міжнароднага правапарадку і базавых пагадненняў АБСЕ, а іх змяненне.

І калі, з аднаго боку, ёсць краіны, такія як Польшча, Францыя і Нямеччына, якія хочуць захавання міжнароднага правапарадку, а, з другога, ёсць краіны, якія пераследуюць супрацьлеглыя мэты, то яны не могуць быць стратэгічнымі партнёрамі. Гэта нелагічна.

- Апошнім часам у Еўразвязе рэдка ўспамінаюць анэксію Крыму Расеяй. Ці азначае гэта, што Еўропа з ёй змірылася?

- Няма ні адной дзяржавы-чальца ЕЗ, якая змірыўся б з тым, што Расея анэксавала Крым.

- У Нямеччыне ёсць палітыкі, напрыклад, былы міністр замежных спраў ФРГ Ганс-Дзітрых Геншэр (Hans-Dietrich Genscher), якія заклікаюць скасаваць санкцыі ў дачыненні да Расеі, бо на іх думку, яны пагражаюць стабільнасці ўсяго еўрапейскага кантынента. Вы разглядаеце ўвод санкцый, як правільную пастанову. Чаму?

- Я разглядаю санкцыйны рэжым як правільны, і думаю, што няправільна было б скасоўваць яго сёння. Становішча на ўсходзе Украіны вельмі крохкае. Тут трэба памятаць аб адным: санкцыі часта працуюць, хоць гэтага не відаць. Мы не ведаем усяго таго, на што Крэмль не адважыўся менавіта таму, што санкцыі ўжо былі прынятыя ці таму, што яму пагражала новая ступень штрафных мер.

- Ці ёсць унутры ЕЗ рознагалоссі з нагоды дзеянняў у сувязі з украінскім крызісам?

- Не. Як я бачу, за выключэннем Італіі і Фінляндыі, якія маюць вельмі цесныя сувязі з Расеяй, астатнія агулам уважаюць сапраўдны курс як правільны. Але і Фінляндыя з Італіяй, не будзем забываць, далучыліся да палітыкі ЕЗ. Так што расколу няма.

- У асобных краін ЕЗ склаліся энэргетычныя сувязі з Расеяй рознай ступені інтэнсіўнасці. Ці магчыма ў гэтых умовах стварыць адзіную еўрапейскую энэргетычную палітыку?

- Ёсць добрая польская ініцыятыва, якая прапануе рухацца да стварэння еўрапейскага энэргетычнага саюза. Калі перамовы з «Газпромам» і «Раснафтай» аб пастаўках газу і нафты ў ЕЗ будуць весціся ад імя такога саюза, то еўрапейцам будзе лягчэй супрацьстаяць крамлёўскай палітыцы «падзяляй і ўладар». Калі мы адзіныя, мы моцныя.

- Вядомы гісторык і публіцыст Карл Шлёгель (Karl Schlögel) паскардзіўся, што Украіну рэдка ўспрымаюць у Еўропе як суверэнную дзяржаву. Чаму, як вы думаеце, у Нямеччыне часта кажуць пра тое, што трэба зразумець «рускую душу», але рэдка кажуць пра тое, што трэба зразумець і «ўкраінскую душу»?

- Ва Украіны не вельмі багатая гісторыя як у незалежнай дзяржавы. А гнямецка-расейскія стасункі былі вельмі інтэнсіўнымі на працягу некалькіх стагоддзяў - і ў эканоміцы, і ў культуры, і ў палітыцы. Гэта датычыцца і жудасных войнаў паміж намі. Дачыненні Нямеччыны з Расеяй куды больш цесныя, чым з Украінай. У гэтым сэнсе нармальна, што ў Нямеччыне часцей гавораць аб «рускай душы».

- Кіеў збіраецца будаваць сцяну на мяжы з Расеяй. Ці стане яна, на вашу думку, новай перашкодай, якая падзяляе Еўропу?

- Не ведаю. Для мяне адкрытае пытанне, ці варта ўвогуле будаваць сцяну ўздоўж мяжы, якая працягнулася на некалькі сотняў кіламетраў. Я мяркую, што людзі, якія жывуць уздоўж яе, у ёй не зацікаўленыя. Пераход мяжы паміж Украінай і Расеяй раней быў адкрыты, без лішняй бюракратыі. Думаю, што будзе няправільна, калі ў выніку канфлікту пагоршацца ўмовы жыцця памежных раёнаў.

- Чым можа дапамагчы Еўразвяз Украіне ў барацьбе з карупцыяй?

- У нас ёсць шмат чаго - пракуроры, суддзі, юрысты, ёсць Венецыянская камісія Рады Еўропы, ёсць Еўрапол - цэлы шэраг структур, здольных аказаць дапамогу. Але ў канчатковым выніку вырашальнае значэнне мае іншае: Украіна павінна першай заняцца развязаннем гэтых праблем і будаваць еўрапейскую дэмакратычную краіну са свабодным рынкам.

Фота: Reuters