Падрабязнасці справы мытнікаў у Ашмянах: «Грошы лічылі цэлы дзень»

За кратамі ўжо больш за 30 супрацоўнікаў пункта прапускання Каменны Лог.

- Затрыманні былі нечаканымі, ніхто з маіх калег не ведаў, што ёсць крымінальная справа, нейкія пытанні і прэтэнзіі. Удзень у суботу, 28 сакавіка, да кагосьці прыйшлі на працу і там надзелі кайданкі, кагосьці ўзялі дома. Некаторых пасля допыту адпусцілі, астатніх павезлі ў Менск, - распавядае «Комсомольской правде в Беларуси» Міхаіл*, былы супрацоўнік Ашмянскай мытні.

Пра тое, што ў мястэчку масава арыштавалі супрацоўнікаў мытні, паведаміў КДБ:

- На месцы жыхарства фігурантаў сканфіскавана гатовых грашовых сродкаў на суму звыш 2,2 мільёна даляраў. Агулам затрымана 19 чалавек.

Цяпер гэтая тэма №1 у Ашмянах. У аўторак раніцай, 7 красавіка, раскладваючы тавар на цэнтральным рынку, прадпрымальнікі гучна абмяркоўвалі:

- Ты чула пра гэтыя шалёныя грошы? Кажуць, у кожнага знайшлі па два мільёны даляраў. У нас не Ашмяны, а Сан-Францыска нейкі з шалёнымі грашыма. І ніхто ж не ведаў пра гэта.

Справа мытнікаў за некалькі дзён абрасла неймавернымі чуткамі. Людзі адну і тую ж навіна пераказваюць па-рознаму: нехта пачуў пра 2 мільёны, хтосьці пра 10, камусьці здалося, што мытнікі практычна купаліся ў 100-даляравых купюрах. Шмат хто з мужчын прысвіствае, калі кажа пра затрыманых: маўляў, нам такія грошы не мроіліся.

Два затрыманыя мытнікі жывуць у катэджах у суседстве

«Камсамолка» наважыла знайсці кватэры і катэджы фігурантаў гучнай справы, каб паглядзець, як яны жылі да арышту.

- У нас няма такога панятку, як прэстыжны раён. Што ў гэтым месцы жывуць толькі чыноўнікі, у гэтым мытнікі, а на ўскраіне - простыя людзі. Дзе пабудаваў сабе жыллё, там і добра, - расказваюць жыхары Ашмян.

Дамы і кватэры супрацоўнікаў пераходу Каменны Лог раскіданыя па ўсім горадзе: у мікрараёне Заходні, што на ўскраіне места, у прыватным сэктары недалёка ад цэнтра, ёсць нават дом, які ў народзе называюць «дом мытнікаў». Стаіць ён каля кацельні і могілак на вуліцы Якуба Коласа. Навюткі трохпавярховы будынак, пафарбаваны ў ружовы колер.

- Кватэры будавалі праз кааператыў, штомесяц выплачваем грошы, - кажуць жыхары дома.

Пра крымінальную справу казаць не хочуць і запэўніваюць: у іхнім доме нікога не затрымлівалі. Некаторыя супрацоўнікі мытні, якія пабудавалі не кватэры, пасяліліся ў вялікіх дамах. Са слоў суседзяў, былы начальнік змены Мікалай Пірагоў* пачаў будаваць катэдж год таму на ціхай вулцы, побач простыя драўляныя хаты, некаторыя зусім старыя, дарога не самая лепшая.

- Не грукайце, там нікога няма, - кажа жанчына, якая жыве ў суседстве. - Дом стаіць пусты, яшчэ не паспелі засяліцца. Калі шчыра, я нават не ведала, што гаспадар - былы мытнік. Стаіць сабе багаты дом, дый стаіць.

Катэдж абнесены плотам, за домам лазня, з коміну ідзе дым - Піраговы паспелі правесці газ, паставіць відэакамеры. Менавіта ў Мікалая Іванавіча Пірагова сканфіскавалі гатоўкай 1 мільён 800 тысяч даляраў. З мытні ён сышоў пяць гадоў таму, да арышту займаўся бізнэсам.

Побач з катэджам сям'і Пірагова стаіць яшчэ адзін. Ахайны газон, елкі, драўляная альтанка. Відаць, што тут жывуць, але ўнутры нікога няма.

- І гэты катэдж, мусібыць, арыштаваны, у ім жыве сям'я іншага мытніка, - кажа сусед. - Сям'я купіла ужо гатовы дом у іншай сямейнай пары, жывуць гады два.

«Грошы лічылі цэлы дзень»

- Грошы ў Іванавіча (Пірагова. - Рэд.) Знайшлі не ў доме, а на кватэры. Проста пад ваннай ляжала 1 мільён 800 тысяч даляраў, - кажа сусед.

Трохпакаёвая кватэра, дзе жывуць Піраговы, знаходзіцца ў звычайным старым пяціпавярховіку. Узнімаемся на трэці паверх, дома нікога няма, кватэра не пад аховай, дзверы самыя звычайныя. Кажуць, жонка Мікалая Пірагова таксама працавала ў мытні.

- Па мяне прыйшлі а 9-й раніцы, сказалі, што буду сведкам у Пірагова. Проста перад намі пералічвалі ўсе знойдзеныя грошы - 1 мільён 800 тысяч. Кожную купюру фатаграфавалі, таму дадому я вярнуўся толькі на наступны дзень а 6-й раніцы, - распавядае Максім, сусед Пірагова і сведка. - Чалавек не выдаваў, што мае такія грошы. Унутры звычайная кватэра, сярэдняя, я б сказаў. На такія грошы яна не выглядае. Ці не знепрытомнеў ад такой сумы? Дык гэта ж не мае мільёны і не ў мяне іх забіраюць.

Адкуль у кватэры бізнэсоўца і былога мытніка такая сума, цяпер высвятляе следства. Дарэчы, драбніц крымінальнай справы не ведае ніхто.

- Тыя, каго затрымлівалі і пасля допыту адпусцілі, кажуць, што нічога не ведаюць. Самі чакаем падрабязнасцяў, - кажуць былыя супрацоўнікі мытні.

З 96 супрацоўнікаў затрыманы 31

Мытнікі ўважаюцца за самых багатых людзей у Ашмянах. Тутэйшыя так і кажуць: «Калі будуецца катэдж, значыць, мытнікаў».

- Спачатку затрымалі 19 чалавек, а ў панядзелак, 6 красавіка, раніцай праваахоўныя органы спынілі аўтобус, у якім змена вярталася з працы. Забралі ўсіх, 10 чалавек, сярод іх жанчына. Увечары затрымалі яшчэ двух супрацоўнікаў. Іхнія жонкі цяпер паехалі ў Менск наймаць адвакатаў, - распавядае Міхаіл, былы супрацоўнік Ашмянскай мытні. - На пункце Каменны Лог працуе чатыры змены, у кожнай па 24 чалавекі. Гэта значыць агулам 96 супрацоўнікаў мытні. Траціна ўжо затрыманая, і ў горадзе ходзяць чуткі, што затрыманні працягнуцца. Колькі жыву, такіх арыштаў у нас ніколі не было.

- Сярод затрыманых шмат службовых асоб?

- Усе, мы давалі прысягу.

- Гэтыя людзі даглядалі цяжкавыя аўтамабілі або легкавыя?

- Змены мяняюцца рэгулярна, сёння могуць даглядаць легкавыя, наступны раз цяжкавыя. Няма дакладнай накіраванасці.

Афіцыйна

Затрыманых абвінавачваюць у атрыманні і дачы хабараў

- Камітэтам дзяржаўнай бяспекі спыненая супрацьпраўная дзейнасць групы асоб з ліку дзейных і былых супрацоўнікаў Ашмянскай мытні, якая арганізавала шырокамаштабную схему ўхілення ад выплаты мытаў. Удзельнікі злачыннай групы за хабар з парушэнне мытнага заканадаўства ажыццяўлялі бесперашкоднае прапусканне вялікіх партый розных тавараў праз дзяржаўную мяжу. Сумы незаконнай грашовай узнагароды складалі ад 250 да 3000 даляраў у залежнасці ад колькасці перавозных грузаў, - кажуць у прэс-службе КДБ. - У дачыненні да іх распачата 5 крымінальных спраў паводле прыкмет складу злачынстваў, прадугледжаных ч.2,3 арт.430 «Атрыманне хабару» і ч.2 арт. 431 «Даванне хабару». Накладзены арышт на аб'екты нерухомасці і транспартныя сродкі асоб, якія праходзяць у крымінальных справах.

*Імёны і прозвішчы герояў змененыя