Што загубіла Чыжа

«Справа Чыжа» прымае ўсё больш круты абарот.

Калі кіраўнік «Сервалюксу» Яўген Баскін перамясціўся з «амерыканкі» пад хатні арышт, то ўладальніку «Трайпла» пасля выстаўлення абвінавачвання меру стрымання пакінулі без зменаў.

Адпаведна, перспектывы хуткага выхаду са следчага ізалятара для Юрыя Чыжа застаюцца ўсё больш туманнымі. А тым часам грамадскасць зацікаўлена вывучае версіі: як увогуле выйшла, што партнёр Аляксандра Лукашэнкі ў «бітве за ўраджай» апынуўся за кратамі, задае пытанне «Салідарнасць».

Старшыня КДБ Валерый Вакульчык распавёў, як «Трайпл» сыходзіў ад падаткаў. Гэтая схема выглядае гранічна прымітыўнай і цяжка ўявіць сабе, што яна многія гады заставалася таямніцай для ўсіх шматлікіх праваахоўных органаў і спецслужбаў. Нават карэспандэнт праграмы «Панарама» на канале «Беларусь 1» задаўся пытаннем: «Як жа гэта так атрымалася, каб цягам сямі гадоў гэтыя «фінансавыя аферысты» маглі спакойна весці свае справы і заставаліся беспакаранымі, хто заплюшчваў на гэта вочы?».

Але гэта як раз не здзіўляе. Цікавей іншае: чаму вочы раптам расплюшчылі?

Адно з самых папулярных тлумачэнняў выглядае прыкладна так: складанае эканамічнае становішча вымусіла ўлады запусціць кампанію «раскулачвання» бізнэс-структур. Гэты матыў можа прысутнічаць, але наўрад ці ён з'явіўся вызначальным у лёсе ўладальніка «Трайпла».

Яшчэ адно меркаванне палягае ў тым, што Чыжа «з'елі» нейкія младаалігархі. Але зноў жа гэта магло здарыцца толькі пасля таго, як бізнэсовец, якому былі нададзеныя ўнікальныя прывілеі, запаў у няласку да дыктатара.

Прычына ж, з якой Чыж пазбавіўся статусу недатыкальнага, хутчэй за ўсё, даволі банальная. Інфармацыя пра фінансавыя праблемы «Трайпла» з'явілася больш за год таму. Такім чынам, самі праблемы паўсталі яшчэ раней.

Статус Чыжа як прыдворнага бізнэсоўца меркаваў, што, атрымліваючы розныя льготы, ён эфектыўна імі карыстаецца, прычым не толькі ва ўласных інтарэсах. Так і было цягам доўгага часу. Калі ж у алігарха наступіў зацягнуты перыяд няўдач, то выявілася, што рэсурс найвышэйшага цярпення далёка не бязмежны. І ў нейкі момант было слушна вызначана: чалавек, які прыносіць не развязанні, а праблемы - больш не патрэбны. У выніку Чыж перастаў быць «тэфлонавым». І толькі пасля гэтага кампрамат, даўно сабраны ці спецслужбамі, ці канкурэнтамі, мог быць актываваны.

Чыж усё яшчэ можа адносна хутка выйсці на волю. Але на ранейшую вышыню ён ужо не ўзляціць. Іронія лёсу ў тым, што ўладальніка «Трайпла», магчыма, загубіла серыя фіяска ў бізнэс-праектах, якія сталі магчымыя менавіта дзякуючы ягонаму адмысловаму становішчу.