Хакей на фоне памінак

Былы следчы Рэспубліканскай пракуратуры Беларусі нагадаў пра знікненні палітычных праціўнікаў Лукашэнкі.

9 траўня ў краіне стартуе чэмпіянат свету, які на працягу многіх гадоў у Беларусь спрабаваў прывезці Лукашэнка, які сам захапляецца гэтай гульнёй.

Аднак у гэтыя дні дэмакратычная Беларусь або тое, што ад яе засталося, жыла і іншай падзеяй - 7 траўня споўнілася роўна 15 гадоў з дня першага палітычнага знікнення ў краіне. Тады, травеньскім вечарам 1999 года ў Менску знік Юрый Захаранка, былы міністр унутраных спраў рэспублікі і непрымірымы палітычны апанент Лукашэнкі.

Паводле афіцыйнай версіі, Юрыя Захаранку выкралі з ужываннем гвалту і павезлі на легкавым аўтамабілі ў невядомым кірунку. Спачатку на знікненне Захаранкі не звярнулі належнай увагі. Аднак, калі ў верасні таго ж года ў Беларусі зніклі яшчэ два вядомыя апазіцыянеры: віцэ-спікер Вярхоўнага савета Беларусі Віктар Ганчар і яго сябар бізнесмен Анатоль Красоўскі, а ў ліпені 2000 года ў менскім аэрапорце знік былы асабісты аператар Лукашэнкі - Зміцер Завадскі - беларускія следчыя ўсвядомілі, што гэтыя злачынствы могуць быць звязаныя адзін з адным.

Аднак па сканчэнні шматлікіх месяцаў следства нікуды не рухалася: хтосьці вельмі ўплывовы яму пастаянна перашкаджаў. Сусветная грамадскасць так нічога б і не даведалася пра заказчыкаў і выканаўцаў гэтых злачынстваў, калі б два следчых Рэспубліканскай пракуратуры - Зміцер Петрушкевіч і Алег Случак - не зрабілі сенсацыйныя заявы. Па словах праваахоўнікаў, вымушаных хавацца на Захадзе, сляды ўсіх гэтых знікненняў вялі ва ўладу. Следчыя сцвярджалі, што ў краіне па загадзе тагачаснага дзяржсакратара Савета бяспекі і «правай рукі» Лукашэнкі Віктара Шэймана былі створаныя «эскадроны смерці», мэтай якіх было знішчэнне няўгодных рэжыму людзей. Па іх словах, гэтымі атрадамі кіраваў палкоўнік САБРа Зміцер Паўлічэнка, які асабіста даваў справаздачу перад міністрам унутраных спраў Юрыем Сіваковым.

Следчыя затрымалі Паўлічэнку і некалькі разоў дапыталі. Аднак пасля гэтага палкоўніка САБРу па асабістым распараджэнні Лукашэнкі прывезлі да яго на размову, пасля якой Паўлічэнку адпусцілі, а праз некалькі дзён указам кіраўніка беларускай дзяржавы былі адпраўленыя ў адстаўку генпракурор, міністр культуры і старшыня КДБ.

На днях карэспандэнту рускай службы «Голоса Америки» атрымалася паразмаўляць з былым следчым Рэспубліканскай пракуратуры Беларусі Змітром Петрушкевічам, які расследаваў справы аб выкраданні ў Беларусі.

Па словах Петрушкевіча, за апошнія гады яго аналіз падзей тых дзён зведаў некаторыя змены. Былы супрацоўнік пракуратуры да гэтага часу лічыць, што самыя высокапастаўленыя чыноўнікі Беларусі, а таксама і сам Лукашэнка, хутчэй за ўсё, былі датычныя да ліквідацыі непажаданых ім людзей. Аднак, кажа Петрушкевіч, сітуацыя ва Украіне дапамагла яму па-новаму зірнуць на да гэтага часу нераскрытыя крымінальныя справы 15-гадовай даўніны, а таксама на дзеянні расейскіх спецслужбаў у Беларусі ў канцы 90-х - пачатку 2000-х гадоў.