Аляксандр Ярашук: Для нармальнага жыцця трэба змяніць уладу ў краіне

Карэнныя змены сацыяльнай палітыкі стануць магчымыя пры змене ўлады.

МВФ раіць беларускім уладам павялічыць пенсійны ўзрост да 65 гадоў - для мужчын і жанчын. Хоць толькі 11 красавіка 2016 года Лукашэнка падпісаў указ № 137 «Аб удасканаленні пенсійнага забеспячэння».

З 1 студзеня 2017 года прадугледжана паэтапнае штогадовае падвышэнне на 6 месяцаў агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту да дасягнення мужчынамі 63 гадоў, жанчынамi - 58 гадоў; аналагічнае павелічэнне (на 3 гады за 6 гадоў) узросту, які дае права на льготныя працоўныя пенсіі і пенсіі за выслугу гадоў; суразмернае агульнаграмадзянскаму паступоваму павышэнню гранiчнага ўзросту знаходжання на вайсковай службе вайскоўцаў.

Ці пойдзе ўлада на новае падвышэнне пенсійнага ўзросту? На пытанні belprauda.org адказаў лідар Беларускага Кангрэса дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП) Аляксандр Ярашук.

- Павелічэнне пенсійнага ўзросту да 65 гадоў - гэта толькі пажаданне МВФ альбо непазбежнасць ў беларускіх рэаліях?

- МВФ часта прадстаўляюць у выглядзе няма каго монстра, супрацоўніцтва з якім нічога добрага не абяцае і да парад якога краінам лепш не прыслухоўвацца. Што, вядома ж, не так. І ў гэтым выпадку пажаданне МВФ беларускім уладам аб павелічэнні да 2023 годзе пенсійнага ўзросту да 65 гадоў з'яўляецца непазбежнасцю, выкліканай беларускімі рэаліямі, галоўная з якіх - праблема дэмаграфіі.

- Якія наступствы мае павелічэнне пенсійнага ўзросту пры цяперашняй працягласці жыцця беларусаў?

- Праблема акурат у тым і палягае, што прымаць пастанову аб павелічэнні пенсійнага ўзросту ўладам даводзіцца на фоне невысокай працягласці жыцця грамадзян краіны, асабліва мужчын. Але ўсе выдаткі гэтага ўлада павінна прыняць выключна на свой рахунак - за дваццаць з лішнім год яна цалкам магла паставіць і развязаць задачу істотнага падвышэння якасці жыцця беларусаў, вынікам чаго магла стаць прыбаўка дадатковых 3-4-х гадоў да сярэдняй працягласці жыцця грамадзян краіны. Менавіта такое адставанне мы маем сёння па гэтым паказчыку ад суседніх Польшчы і Літвы, хоць у пачатку 90-х мелі аднолькавыя з імі паказчыкі.

- Якія дадатковыя рэформы могуць распачаць беларускія ўлады для захавання балансу пенсійнай сістэмы пасля 2023 года, калі прагназуецца штогадовае зніжэнне бюджэту пенсійнай сістэмы на 0,15% ВУП?

- Гаворка ідзе ўсё пра тое ж - неабходна праводзіць поўнамаштабную пенсійную рэформу, а не зводзіць усё толькі да павышэння ўзросту выхаду на пенсію да 65 гадоў да 2023 года і да павелічэння з 5 да 20 гадоў стажу, неабходнага для атрымання пенсіі. Паралельна з салідарнай пенсійнай сістэмай неадкладна варта прымаць пастановы, якія дазваляюць фармаваць назапашвальную пенсійную сістэму для працоўных грамадзян. І самае галоўнае, што ўжо не раз адзначалася, - пенсійная рэформа павінна стаць арганічнай і неад'емнай часткай карэннага рэфармавання эканомікі краіны, чаго ўлада ніяк рабіць не хоча. Паколькі, калі не будзе праводзіцца эканамічная лібералізацыя, не будуць праводзіцца эканамічныя рэформы, то неканкурэнтаздольная эканоміка краіны не будзе дазваляць працоўным беларусам атрымліваць заробак большы за 200 - 250 даляраў і разлічваць на атрыманне пенсій больш за 100 - 150 даляраў. А гэта жабрацкі ўзровень даходаў, пры якім страчвае ўсякі сэнс разважаць аб праблемах пенсійнай рэформы і павелічэння пенсійнага ўзросту ў краіне.

- Што можа прымусіць уладу памяняць сацыяльную палітыку дзяржавы ў корані?

- Каб гэта адбылося, улада павінна адмовіцца ад папулізму. Але беларуская ўлада з'яўляецца спараджэннем папулізму, і адмова ад яго неадкладна падпіша ёй прысуд. Таму мы не бачым у цяперашняй улады ні жадання, ні здольнасці карэнным чынам мяняць сваю палітыку ў цэлым і яе сацыяльны складнік. Карэнныя змены сацыяльнай палітыкі стануць магчымыя пры змене ўлады ў краіне.